Waar staat de Partij voor de Dieren voor? En hoe heeft de partij gereageerd op onze duurzame stellingen? Je leest het hieronder. Zo weet jij of de Partij voor de Dieren dé partij is waar jij 22 november bij de Tweede Kamerverkiezingen op gaat stemmen.

De Partij voor de Dieren is de eerste politieke partij die niet de kortetermijnbelangen van de mens centraal zet, maar de gehele planeet en ál haar bewoners. De huidige crises op het gebied van klimaat, voedsel, economie, energie en biodiversiteit hangen met elkaar samen en kunnen dus ook alleen in samenhang opgelost worden. Onze oproep om economische groei als probleem te zien, en niet als oplossing, vindt steeds meer weerklank. We zijn vastberaden om de politieke en maatschappelijke discussie te blijven aanjagen.

Stellingen

Zo denkt de Partij voor de Dieren over onze stellingen

1. Alle woningen moeten in 2040 energieneutraal zijn
Antwoorden
Eens

Wat ons betreft is de woningvoorraad al in 2030 energieneutraal. Er komt een duidelijk plan voor verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, en nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief. Zo compenseren we voor oude woningen die niet voor 2030 energieneutraal gemaakt kunnen worden. We rusten alle nieuwbouw ten minste uit met zonnepanelen en/of een groen dak, en een regenwateropslag.

2. Nederlandse huishoudens en bedrijven gebruiken in 2040 uitsluitend duurzame energie
Antwoorden
Eens

Wat de Partij voor de Dieren betreft gebruiken Nederlandse huishoudens en bedrijven al in 2030 uitsluitend duurzame (hernieuwbare) energie. In 2030 gebruikt Nederland geen olie, kolen en gas meer. Er komt een ambitieus afbouwplan voor fossiele brandstoffen waarbij de industrie als eerst wordt aangepakt. We nemen hier in ieder geval in op dat we stoppen met vervuilende, energieslurpende sectoren, zoals kunstmestproductie en gangbare sierteelt. Voor de overige bedrijven komt er een klimaatplicht. Behalve omschakelen van fossiele naar hernieuwbare energie zetten we stevig in op energiebesparing, want energie die je niet gebruikt hoef je ook niet op te wekken. In 2030 gebruikt Nederland 50% minder energie ten opzichte van 1990. Woningen zijn uiterlijk in 2030 energieneutraal.

3. Reizen met het OV moet gestimuleerd en toegankelijk worden door het goedkoper te maken
Antwoorden
Eens

Het OV is, zeker in combinatie met de fiets, de schoonste en goedkoopste manier om je te verplaatsen. Helaas verdwijnen steeds meer buslijnen, rijden er kortere treinen en worden de prijzen ook nog eens flink verhoogd. Dat is geen wetmatigheid, dat zijn politieke keuzes. Veilig, betaalbaar en toegankelijk vervoer is een basiswaarde voor ieders welzijn. Daarom zorgen we voor betere verbindingen in de regio, maken we het OV 50% goedkoper, schaffen we het klassensysteem in de trein af, maken we al het OV toegankelijker voor o.a. mensen met een beperking en ouderen, en zorgen we voor betere voorzieningen in treinen en op stations – zoals schone toiletten, fietsenstallingen, en werkfaciliteiten zoals internet en stopcontacten.

4. In de prijs van producten moeten alle kosten zijn meegenomen, ook die van klimaat- en milieuschade en leefbaar loon
Antwoorden
Eens

De Partij voor de Dieren wil dat duurzame en eerlijke producten voor iedereen betaalbaar worden en dat maatschappelijke schade aan milieu, klimaat, dierenwelzijn, en gezondheid worden doorberekend in de prijs van producten. Door enerzijds diervriendelijke, ecologisch en sociaal verantwoorde producten te stimuleren, en anderzijds een prijs te zetten op negatieve maatschappelijke effecten, worden gezonde, diervriendelijke en duurzame producten de goedkopere optie. Zo brengen we de btw op groente, fruit, granen, peulvruchten en noten naar het nultarief, en verbieden we stuntprijzen voor vlees en zuivel, zoals kiloknallers. Zo worden consumenten gestimuleerd om voor duurzame en diervriendelijke producten te kiezen.

5. Duurzaamheidsonderwijs moet verplicht worden binnen lager en middelbaaronderwijs
Antwoorden
Eens

Kennis- en lespakketten over duurzaamheid, klimaat, voedsel, natuur- en milieueducatie en dierenwelzijn komen ter beschikking aan het onderwijs. Dat geldt ook voor de opleiding van leraren. We stoppen de onwenselijke beïnvloeding van kinderen door schadelijke sectoren. Lesmateriaal afkomstig van de fossiele industrie, van jagers, van vissers, de vee-industrie of andere ontwrichtende sectoren weren we uit het onderwijs. In het agrarisch onderwijs stimuleren we het verder versterken van de positie van biologische landbouw en natuurinclusief ondernemerschap.

6. In 2030 moeten waar mogelijk alle fossiele subsidies en fiscale vrijstellingen afgebouwd zijn. De extra (belasting)inkomsten en besparing die dit oplevert, moet worden geïnvesteerd in de energietransitie
Antwoorden
Eens

Nederland zet zich maximaal in om de opwarming van de Aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. In 2030 gebruiken we geen fossiel meer en zijn we klimaatneutraal. Het afschaffen van fossiele subsidies en andere vormen van bevoordeling van fossiele bedrijven is hiervoor noodzakelijk. We voeren ook de druk op om Europese subsidies voor luchtvaart, scheepvaart en industrie af te schaffen via een hervorming van de Energiebelastingrichtlijn. Het geld dat vrijkomt investeren we in een sociaal rechtvaardige energietransitie.

7. Bij nieuwbouw moet de bouw van kleine of collectieve woningen met lage aankoopprijzen en huur worden bevorderd
Antwoorden
Eens

Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan. Waar niet voldoende woonruimte kan worden gerealiseerd door het in gebruik nemen en transformeren van (leegstaande) bestaande bebouwing, moet de overheid zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is, in plaats van slechts waar flink aan kan worden verdiend. We realiseren meer woonruimte voor studenten, ouderen en starters. We creëren meer mogelijkheden voor meergeneratiewonen, en maken het makkelijker om met meer dan twee mensen een hypotheek af te sluiten – of het nou gaat om een gezinssituatie met meer dan twee volwassenen, of om co-housing tussen vrienden.

8. In 2030 voldoet Nederland aan de EU-eis dat 30% van ons land beschermd gebied is voor een leefbaar en groen Nederland
Antwoorden
Eens

Er komt veel meer echte natuur. Grote, robuuste natuurgebieden zijn beter bestand tegen negatieve milieu-invloeden, zoals stikstofuitstoot en klimaatverandering. Ook zijn ze gunstiger voor de biodiversiteit, bijvoorbeeld doordat planten en dieren zich makkelijker kunnen verspreiden. We realiseren alsnog de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), waarbij bestaande natuurgebieden uiterlijk in 2027 worden verbonden. Door een krimp van de veehouderij met 75% komt daarnaast ook elders meer ruimte vrij voor natuur. Er komt daardoor in ieder geval natuur bij ter grootte van de provincie Drenthe. We herstellen aangetaste natuurgebieden en gaan vervuiling tegen. Natuurbeleid wordt weer een taak van het Rijk, en rechten voor de natuur worden opgenomen in de Grondwet.

9. Er moet een verbod komen op het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaat
Antwoorden
Eens

We willen de land- en tuinbouw gifvrij maken, door onder ander de controle op en handhaving van het gebruik van landbouwgif te intensiveren, en de verkoop van bestrijdingsmiddelen aan particulieren te verbieden. Recentelijk is er een motie van voormalig PvdD-kamerlid Leonie Vestering aangenomen om in Europees verband te stemmen tegen het voor 10 jaar verlengen van de toelating van Glyfosaat tot de Europese markt. Talloze wetenschappelijke onderzoeken wijzen op het verband tussen Glyfosaat-gebruik, kanker en de ziekte van Parkinson, giftigheid voor het waterleven en vervuiling van ons drinkwater. Helaas wordt dit gif nog steeds op grote schaal gebruikt. Als de nieuwe toelating er niet komt, wordt het per 1 januari 2024 in de EU verboden om glyfosaat te spuiten. We voeren de druk op andere lidstaten op om ook tegen te stemmen.

10. Het aantal hectares grond voor landbouw en veeteelt moet de komende 10 jaar fors krimpen ten gunste van natuurontwikkeling
Antwoorden
Eens

Er komt een einde aan de vee-industrie. Elk jaar worden er in ons land meer dan 500 miljoen dieren geslacht na een ellendig leven in de veehouderij. De manier waarop wij met dieren omgaan is daarnaast een belangrijke oorzaak van veel van de grote problemen van onze tijd, zoals klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, infectieziektes zoals COVID-19 en vogelgriep, en uitputting van de bodem. Als we dieren bevrijden uit de voedselketen, lossen we veel van deze problemen in één klap op. Het totale aantal dieren dat in de Nederlandse veehouderij wordt gefokt en gedood krimpt met minstens 75% in de komende twee jaar. Een flink deel van de landbouwgrond wordt omgevormd tot natuur, waarmee we zowel de dieren uit de voedselketen redden, als een gezonde en fijne leefomgeving voor mensen en dieren creëren. Eigenaars worden gecompenseerd voor de verandering in de bestemming van de grond.

11. Reclame voor klimaatonvriendelijke producten zoals vliegen of vlees eten moet worden verboden
Antwoorden
Eens

We werken toe naar alleen nog reclame voor gezonde producten. Gezondheid slaat daarbij niet alleen op het individu, maar ook op onze leefomgeving en de anderen met wie we de aarde delen. We stoppen met misleidende communicatie, verhullende termen en verspilling van belastinggeld aan reclame voor de vee-industrie. We verbieden reclame voor dierlijke en fossiele producten, en er komt een waarschuwing op verkooppunten van fossiele brandstof, vliegreizen, cruisereizen en voertuigen met een fossiele brandstofmotor. Ook kindermarketing en reclame voor alcohol schaffen we af.

12. Er moet een wet komen die een bedrijf verplicht misstanden in eigen productieketen op te lossen (zoals kinderarbeid en milieuschade)
Antwoorden
Eens

Er komt bindende Nederlandse IMVO-wetgeving in lijn met internationale richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten van de OESO en de Verenigde Naties. De wetgeving verplicht bedrijven om schending van mensenrechten (inclusief kinderrechten), milieuvervuiling, aantasting van dierenwelzijn en biodiversiteitsverlies in hun productieketens te identificeren, te voorkomen en aan te pakken. Er komen geen uitzonderingen voor bepaalde sectoren, zoals de financiële sector. Ook moeten bedrijven bijdragen aan herstel van schade. In de wetgeving komen extra verplichtingen voor bedrijven die actief zijn of zakenrelaties hebben in conflict-en hoogrisicogebieden. De IMVO-wetgeving zal ervoor zorgen dat Nederlandse bedrijven in het buitenland niet bijdragen aan landroof en andere vormen van landongelijkheid. Ook op Europees niveau zetten we ons voor dergelijke wetgeving in.

13. Dierlijke ingrediënten en producten moeten duurder zijn dan de plantaardige alternatieven
Antwoorden
Eens

De Partij voor de Dieren wil dat duurzame en plantaardige producten voor iedereen betaalbaar worden en dat maatschappelijke schade aan milieu, klimaat, dierenwelzijn, en gezondheid worden doorberekend in de prijs van producten. Door enerzijds plantaardige producten te stimuleren, en anderzijds een prijs te zetten op negatieve maatschappelijke effecten, worden gezonde, diervriendelijke en duurzame producten de goedkopere optie. Zo brengen we de btw op groente, fruit, granen, peulvruchten en noten naar het nultarief, en verbieden we stuntprijzen voor vlees en zuivel, zoals kiloknallers. Ook stoppen we met de Europese miljoenensubsidies voor de promotie van vlees en andere dierlijke producten en zetten we dit om naar de promotie van een plantaardig voedingspatroon.

14. Nederland moet nieuwe kerncentrales bouwen
Antwoorden
Oneens

Nederland bouwt geen nieuwe kerncentrales en bestaande centrales worden zo snel mogelijk gesloten. Kerncentrales komen te laat, de bouw duurt jaren terwijl de klimaatcrisis nu actie vergt. Het kost miljarden aan belastinggeld, die we beter kunnen steken in het sneller terugdringen van de uitstoot. En het is immoreel om toekomstige generaties met nog meer kernafval op te zadelen.

15. Ecocide (grootschalige en/of opzettelijke vernieling van de natuur) moet strafbaar worden
Antwoorden
Eens

We werken aan een initiatiefwet om het welbewust grootschalig beschadigen van ecosystemen, ofwel ecocide, strafbaar te stellen. We voegen ecocide als misdaad toe aan het Wetboek van Strafrecht. Het Internationaal Strafhof krijgt de mogelijkheid om bedrijven en landen voor ecocide te vervolgen.

16. Het huidige statiegeldsysteem voor plastic flessen en blikjes wordt uitgebreid naar álle drankverpakkingen, zoals sapflesjes en drankenkartons
Antwoorden
Eens

Het huidige statiegeldsysteem voor plastic flessen en blikjes wordt uitgebreid naar álle drankverpakkingen, zoals sapflesjes en drankenkartons. Ook wordt er gewerkt aan het verbeteren van het huidige systeem zodat alle plastic flesjes en blikjes kunnen worden ingeleverd bij de locatie waar ze zijn verkocht, ook als ze gedeukt zijn. De verantwoordelijkheid voor het statiegeldsysteem komt in handen van de overheid in plaats van bij het bedrijfsleven.

Hoe denkt de Partij voor de Dieren over duurzaamheid

Het is de grootste uitdaging waar onze generatie voor staat: de Aarde leefbaar krijgen en houden voor al haar bewoners. Er is een radicale koerswijziging nodig om de problemen samen te kunnen oplossen. De mens staat niet boven de natuur. We zijn juist volledig afhankelijk van de ecosystemen waar we onderdeel van zijn.

Daarom staan bij de Partij voor de Dieren geen Westerse economische kortetermijnbelangen centraal, maar tellen mensen elders, dieren, klimaat, natuur en milieu bij ons volwaardig mee. Ecocentraal in plaats van egocentraal. We zijn de eerste generatie die de gevolgen ziet van de klimaat- en natuurcrisis, en we zijn de laatste generatie die het tij nog kan keren. De tijd om te veranderen is nu. Samen kunnen we kiezen voor een groene en sociale toekomst, voor iedereen.

Esther Ouwehand, lijsttrekker Partij voor de Dieren (Credit: Partij voor de Dieren)

Esther Ouwehand werd in 2004 coördinator van het partijbureau van de Partij voor de Dieren. In 2006 betrad ze samen met Marianne Thieme de Tweede Kamer voor de eerste politieke partij ter wereld die de belangen van niet-soortgenoten als vertrekpunt voor haar politieke beleid kiest.