Australian
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups en -pods
- Boslandbouw
- Recyclebare cups
Koffie
Espresso, cappuccino of americano; hoe drink jij je koffie het liefst? Waar je voorkeur ook naar uit gaat, met onze koffiegids is een duurzame keuze snel gemaakt.
De duurzaamste keuzes
Brute Bonen
- Direct Trade
- Klimaatpositief
- Boslandbouw
- Koffiebonen
- Composteerbare verpakking
Café Intención
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen en gemalen koffie
- Recyclebare verpakking
- Ondersteunt 250 boeren en hun familie langdurig
Cento%
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen
- Recyclebare verpakking
- Duurzame productie
De Koffiejongens
- Biologisch keurmerk
- Koffiebonen en koffiecups
- Composteerbare verpakking
- Duurzame productie en bezorging
eek
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen
- Klimaatpositief
- Recyclebare verpakking
- Investeert in duurzame energieprojecten
Fairtrade Original
- Fairtrade-keurmerk
- Deel van het assortiment is biologisch
- Koffiebonen en gemalen koffie
- Duurzame verpakking
- Missie om eerlijke handel te promoten
Hesselink
- Biologisch keurmerk
- Direct Trade, Fairtrade- en Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Duurzame verpakking
- Duurzame productie
Illimani
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen en gemalen koffie
- Changemaker in de koffie-industrie
- Werkt aan recyclebare verpakking
Jumbo Biologisch
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie, koffiecups en koffiepads
- Verpakking niet recyclebaar
Kikundi Koffee
- Biologisch keurmerk
- Single source en direct Trade bij boeren uit Tanzania
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- De cups zijn composteerbaar
- De verpakking van de koffiebonen onbekend
Lavazza ¡Tierra!
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- De cups zijn composteerbaar
- De verpakking van de bonen is recyclebaar
Love 100% Organic
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen en gemalen koffie
- Boslandbouw
- Materiaal van de verpakking onbekend
Medellín Secret
- Uitsluitend single farm, direct trade specialty koffie
- Vers gebrand in land van herkomst
- Langdurige relatie met boeren
- Koffiebonen
- Materiaal verpakking is onbekend
Minges
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie, koffiecups en -pads
- Recyclebare verpakking
- Steunt scholen in landen waar de koffie vandaan komt
Moto Coffee
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance- en Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen
- Recyclebare verpakking
- Duurzame productie en bezorging
Moyee
- Biologische ingrediënten
- FairChain: geroosterd en verpakt in land van herkomst
- Boslandbouw
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Recyclebare verpakking wordt ingevoerd
Peeze
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade- en/of Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Recyclebare verpakking
- Klimaatneutraal
Perla Biologisch
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Materiaal verpakking is onbekend
Pure Africa Coffee
- Direct trade & Fairtrade Living Income Leader
- Boslandbouw
- Microkredieten
- Koffiebonen
- Recyclebare verpakking
Smit&Dorlas
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade- en Rainforest Alliance-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Verpakking bevat folie en cups zijn gemaakt van aluminium
- Duurzame productie
Terra Etica
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Langdurige relaties met boeren
- Koffiebonen
- Geen info over de verpakking
Tiktak
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Biologisch afbreekbare cups
- Verpakking van de bonen onbekend
Usawa
- Dubbel de fairtrade-prijs voor boeren
- Kopen direct in bij boeren
- Koffiebonen en gemalen koffie
- Recyclebare verpakking
- Koffieblikken voor zakelijke markt
Wakuli
- 100% circulariteit als uitgangspunt
- Verbindt kleinschalige boer direct met klant
- Klimaat- en milieudoelstellingen
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- CO2-neutrale verpakking en composteerbare cups
Wonder Beans
- Biologisch keurmerk
- Direct Trade
- Koffiebonen en koffiecups
- Recyclebare verpakking
- Circulaire en duurzame bedrijfsvoering
Zwartekoffie
- Direct trade
- Winst geïnvesteerd in lokale bevolking
- Koffiebonen, gemalen koffie en koffiecups
- Biologisch afbreekbare koffiecups en verpakking bonen onbekend
- Circulaire productie
Hoe we de merken hebben beoordeeld
Koplopers
Deze merken lopen voorop, hiermee maak je een duurzame keuze.
Middenmoters
Deze merken hebben al goede stappen gezet, maar het kan nog beter.
Achterblijvers
Deze merken lopen achter, voor een duurzame keuze kan je deze dus beter overslaan.
Het overzicht
Australian
De biologische koffiebonen van Australian zijn puur natuur en komen rechtstreeks van de plantage. Ze worden langzaam geteeld in de schaduw van andere bomen zonder kunstmest, gif of chemische middelen. Hierdoor is de opbrengst kleiner, maar de kwaliteit beter. Het langzame rijpen maakt de smaak mild en natuurlijk.
Australian heeft een Biologisch en Rainforest Alliance-keurmerk. De koffie is verkrijgbaar in bonen, snelfilter en koffiepads. De cups zijn gemaakt van aluminium en recyclebaar. Het is niet bekend waar de verpakking van de koffiebonen van is gemaakt.
Brute Bonen
De koffie van Brute Bonen komt uit koffiebossen in Bolivia, Guatemala en India en worden in Den Haag gebrand. Koffie in het bos verbouwen zorgt voor een verbetering van de biodiversiteit en haalt CO2 uit de lucht. Hierdoor is de koffie van Brute Bonen klimaatpositief.
Brute Bonen gebruikt bonen van de hoogste kwaliteitsklasse (Specialty Coffee) en richt zich op duurzame teeltmethoden. Daarvoor hebben ze direct contact met boeren.
Brute Bonen verpakt de koffie in plantaardige materialen: een buitenlaag van FSC®-gecertificeerd kraftpapier, aan de binnenkant gelamineerd met BioPBS, gemaakt van maiszetmeel. De gebruikte mais is GMO-vrij. De zak is bedrukt met wateroplosbare inkt en bevat geen aluminium binnenlaag.
Café Intención
Café Intención produceert biologische en Fairtrade-gecertificeerde koffie uit Midden- en Zuid-Amerika.
De koffiebonen worden geteeld zonder synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, wat bijdraagt aan het behoud van biodiversiteit en de gezondheid van de boeren en de bodem. Daarnaast zorgt de Fairtrade-certificering ervoor dat koffieboeren een eerlijke prijs ontvangen, wat hun levensomstandigheden verbetert.
In 2016 vierde het bedrijf haar 150-jarig jubileum en ging van start met het Honduras Education Life Project. Ze stelden zich als doel om 250 koffieboeren en hun families uit het armste en oudste koffiegebied van Honduras langdurig te ondersteunen bij het verbeteren van hun productie en leefomstandigheden.
De verpakking is gemaakt zonder aluminium en recyclebaar.
Cento%
Cento% werd in 2015 opgericht door KoffiePartners met als doel 100% perfecte koffie te maken, zonder compromissen. De handgeplukte Arabica-koffiebonen zorgen voor een intense smaakbeleving. Samen met de Made Blue Foundation zorgt Cento% per verkochte doos voor 1.000 liter schoon drinkwater in landen die dat nodig hebben.
Cento% compenseert ook alle CO2, inclusief de reis van de koffiebonen van Zuid-Amerika naar Nederland. Eenmaal in Nederland worden de bonen in de branderij gebrand met behulp van 3.850 zonnepanelen en groene stroom.
Tot slot wordt de koffie verpakt in aluminiumvrije, 100% recyclebare verpakkingen.
De Koffiejongens
Koffie van De koffiejongens is biologisch en wordt rechtstreeks ingekocht bij de boer. De boeren bepalen zelf hun koffieprijs en worden vooraf betaald.
De koffiebonen worden gebrand op biomassa, dus niet op fossiele brandstoffen. Luchtkoeling in plaats van water zorgt voor een betere smaak én besparing op gas en water. De circulair gebouwde branderij draait op zonne-energie en warmtepompen.
De koffiejongens verkoopt cups en koffiebonen. De cups zijn biologisch afbreekbaar. De verpakking van de koffiebonen is gemaakt van materialen zoals suikerriet en bamboe. Vrij van aluminium en 100% recyclebaar via de PMD-bak.
De pakketjes worden ingepakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en ook het transport is duurzaam: 95% van de bestellingen lopend of per fiets bezorgd.
eek
eek (staat voor Echt Eerlijke Koffie) is bijzondere koffie met een eerlijk en duurzaam verhaal. Hun premium koffiebonen komen van de beste duurzame plantages in Zuid-Amerika (in Colombia zelfs met de hand geplukt), Afrika en Azië, en worden lokaal en vers gebrand voor een diepe, volle koffiesmaak.
Voor elke verkochte kilo koffie zetten ze € 0,50 apart in de eek-premie. Dit bedrag wordt geïnvesteerd in duurzame energieprojecten in de landen waar de koffie wordt geproduceerd en geconsumeerd, maar ook om bomen te planten. Hierdoor zijn ze klimaatpositief. Daarnaast ondersteunen ze projecten die mens en milieu wereldwijd helpen.
Bij eek is de verpakking gemaakt van 100% recyclebaar plastic. Dankzij innovatieve barrièrematerialen, zoals PE en PP, blijven lucht, vocht en licht buiten, waardoor de koffie vers blijft zonder aluminium te gebruiken.
Fairtrade Original
Als eerste Fairtrade-organisatie ter wereld werkt Fairtrade Original intensief samen met boeren en producenten in Afrika, Azië en Latijns-Amerika om de lokale handelsketen te verduurzamen. Voor Fairtrade Original staat een beter leven voor de mensen met wie ze samenwerken voorop – dat is voor hen echte winst. Het merk betaalt indien beschikbaar en mogelijk een Leefbaar Inkomen Referentieprijs (LIRP), de prijs die een boer zou moeten ontvangen voor één kilo koffie voor een leefbaar inkomen.
In 2019 lanceerde Fairtrade Original de nieuwe Community Coffee-lijn. Hiermee zetten ze een extra stap in hun eerlijke koffieketen door koffiebonen rechtstreeks in te kopen bij koffie coöperatie Red Ecolsierra in Colombia. Zoals de naam al doet vermoeden, is alle koffie van dit merk voorzien van het Fairtrade-keurmerk.
De verpakking is gemaakt van OPP/PE-EVOH. Dat is een 100% recyclebaar monomateriaal met een interne laag die beschermt tegen zuurstof en kooldioxide en aroma’s vasthoudt.
Daarnaast hebben een aantal koffiesoorten ook het biologisch keurmerk.
Hesselink
Familiebedrijf Hesselink produceert al 135 jaar koffie. In elk aspect van het koffieproces staat duurzaamheid centraal. De koffie wordt op eerlijke wijze geproduceerd, met respect voor mens en milieu. Boeren krijgen een rechtvaardige prijs, wat hen niet alleen een goed inkomen biedt, maar ook de mogelijkheid geeft om te investeren in duurzaamheid.
Door biologische teelt, respect voor ecosystemen en milieuvriendelijke verpakkingen garandeert Hesselink Koffie een minimale impact op het milieu. Met certificeringen zoals Fairtrade Organic, SKAL en Rainforest Alliance waarborgen ze transparantie en duurzaamheid.
De verpakking is duurzaam: de cups zijn gemaakt van hout en biologisch afbreekbaar, terwijl de gemalen koffie en koffiebonen worden verpakt in recyclebaar monofolie.
Ook het productieproces is duurzaam. Het bedrijf compenseert de uitstoot en gebruikt de restwarmte die vrijkomt bij het branden om het pand te verwarmen.
Illimani
Illimani werd 28 jaar geleden opgericht, geïnspireerd door de ervaringen van de oprichter met zijn studie tropische cultuurtechniek in Bolivia. De eerste 1500 kilo koffie werd in 1993 geïmporteerd en met hulp van Simon Lévelt en een enthousiast team op de Nederlandse markt gebracht onder een merk dat de Andes en Inca-cultuur weerspiegelt.
Vanaf de start werkt Illimani samen met coöperaties in de Yungas-regio en verkreeg al snel het Fairtrade-keurmerk, gevolgd door de biologische certificering in 1997. Vandaag combineert Illimani zijn kennis en ervaring met direct trade ook met andere Zuid-Amerikaanse regio’s zoals Colombia, Peru en Brazilië.
Het merk blijft zich inzetten voor de ondersteuning van producenten door vakkennis te delen en hen te helpen de kwaliteit van hun koffieproductie structureel te verbeteren.
Illimani zoekt naar mogelijkheden om de verpakking te verduurzamen.
Jumbo Biologisch
Als je kiest voor koffie van een huismerk, biedt Jumbo een variant aan die zowel het Fairtrade- als biologisch keurmerk heeft. De koffie is er in bonen, gemalen koffie, koffiepads en cups. De verpakking is niet recyclebaar en moet bij het restafval.
Kikundi Koffee
Kikundi Koffee is een biologische, specialty koffie waar een eerlijke prijs voor is betaald. Kikundi Koffee geeft de koffieboeren 2 keer de prijs die gebruikelijk is bij fair trade. Ze werken samen met de Aranga-koffiegroep. Deze groep bestaat uit 40 families, die zich hebben losgemaakt uit de coöperatie en zich hebben verenigd. Elke koffieboer in Aranga heeft zijn eigen grond en verbouwt daar de koffie.
De koffiecups zijn 100% composteerbaar en mogen na gebruik in de groenbak. Het is niet bekend waar de verpakking van de koffiebonen van is gemaakt.
Lavazza ¡Tierra!
Lavazza ¡Tierra! is een onderdeel van het Italiaanse koffiemerk Lavazza. Lavazza bestaat al sinds 1895, maar in 2002 startten ze met ¡Tierra!. ¡Tierra! is meer dan alleen de Fairtrade-koffie van Lavazza. Het is een grootschalig project met als doel om de leefomstandigheden en kennis van de plaatselijke bevolking te verbeteren.
De koffie heeft een biologisch keurmerk en is Rainforest Alliance-gecertificeerd. Lavazza ¡Tierra! Organic is te koop als bonen, gemalen koffie en cups.
In de afgelopen jaren kwam de Lavazza Group met de strategie Sustainable Packaging Roadmap. Het belangrijkste doel is om geleidelijk over te stappen naar verpakkingen met een kleinere ecologische voetafdruk, die herbruikbaar, recyclebaar of composteerbaar zijn. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe 180 g zak voor Lavazza ¡Tierra!, die in 2020 werd bekroond met de ‘Oscar’ voor beste verpakkingskwaliteit en -ontwerp.
De verpakking is gemaakt van plastic en is recyclebaar. Daarnaast draait de fabriek op duurzame energie. In 2030 wil het bedrijf volledig klimaatneutraal zijn.
Love 100% Organic
Love 100% Organic koffie wordt geteeld door de Maya-boeren in Latijns-Amerika en boeren in Indonesië waarbij de natuur een grote rol speelt. De koffieplanten staan tussen schaduwrijke bomen, wat goed is voor het ecosysteem en de biodiversiteit.
De koffie is biologisch en Fairtrade-gecertificeerd. Oftewel: liefdevol geteelde, eerlijke en smaakvolle koffie.
Het materiaal van de verpakking is onbekend.
Medellín Secret
Karakteristieke, zuivere koffies van 3 plantages met hart voor de wereld. Dat is waar Medellín Secret voor staat. Het merk koopt direct in bij gepassioneerde koffieboeren uit Colombia, Costa Rica en Guatemala, die niet meer wilden werken voor multinationals, maar het heft in eigen hand wilden nemen. Ze verbouwen, oogsten, branden en vermarkten de bonen zelf, zonder dure tussenschakels.
Het idee daarachter is: de consument krijgt meer waar voor zijn geld, en de koffieboer meer geld voor zijn waar. Elk van de 3 finca’s heeft een eigen karakteristiek smaakprofiel.
Het materiaal van de verpakking is onbekend.
Minges
Het Duitse koffiemerk Minges is een traditioneel familiebedrijf met meer dan 80 jaar ervaring in het branden van koffie, waarbij kwaliteit en traditie belangrijk zijn.
Hun biologisch gecertificeerde koffies staan centraal voor de ecologische landbouw, en met het Rainforest Alliance-certificering levert het merk een positieve bijdrage aan mens en natuur in de teeltgebieden.
De nieuwe verpakkingen van Minges zijn gemaakt van innovatieve, recyclebare materialen. De koffiecups kun je thuis composteren. En de kartonverpakkingen zijn FSC-gecertificeerd.
Minges draagt financieel bij aan scholen in de buurten waar de koffie verbouwd wordt.
Moto Coffee
Moto Coffee is opgericht met de visie om biologische en duurzame koffie te leveren, met aandacht voor kwaliteit en herkomst.
De koffie wordt gebrand in Nederland en is Fairtrade- en/of Rainforest Alliance- en/of Demeter-gecertificeerd. De koffiezakken zijn gemaakt van 100% plastic om de kwaliteit en versheid van de koffie te behouden. Na gebruik kunnen ze bij het plastic afval en worden gerecycled.
De bedrijfsvoering is duurzaam en de koffie wordt per fietskoerier bezorgd.
Moyee Coffee
85% van al het geld dat met koffie wordt verdiend, verdwijnt in de zakken van multinationals. Dat vond de oprichter van Moyee niet eerlijk. Hij besloot het anders te doen, pakte de hele keten aan en noemde zijn nieuwe werkwijze FairChain.
Moyee maakt ambachtelijke koffie voor een eerlijke prijs. De boeren ontvangen een FairChain-premie van 20% en branden en verpakken de koffie in het land van herkomst. Zo verdient het koffieproducerende land 300% meer dan wanneer het branden en verpakken elders plaatsvindt.
De koffie is niet volledig biologisch gecertificeerd, maar de bonen groeien zonder bestrijdingsmiddelen. De koffieplanten groeien ‘forest shielded’, wat betekent dat de koffie tussen andere planten groeit, zoals guave- en bananenplanten. Deze biodiversiteit zorgt voor een vruchtbare bodem. Ze werken direct samen met de boeren en trainen hen om beter met de natuur om te gaan.
Moyee biedt verschillende smaken aan, verkrijgbaar in diverse vormen, van espressomaling tot bonen en van filtermaling tot cups.
De verpakking van de bonen en snelfiltermaling is gemaakt van plastic met een dun laagje aluminium. De zak bij de AH is 100% recyclable. Dit willen ze ook gaan realiseren voor de de rest van de zakken die online besteld worden. De cups zijn biologisch afbreekbaar.
Peeze
Peeze zette als eerste Nederlandse koffiebranderij de stap om alleen nog maar gecertificeerde koffiebonen in te kopen, te branden en te verkopen. Dit betekent dat alle koffiemelanges het Fairtrade- en biologisch keurmerk hebben. Ook verbinden mensen in de hele keten met elkaar om zo maximale impact te hebben.
Peeze werkt uitsluitend samen met koffieplantages en coöperaties die ze persoonlijk kennen. Door de hele keten eerlijk te houden en partners gelijkwaardig te behandelen, streven ze ernaar om van eerlijke koffie de norm te maken.
De koffie wordt al klimaatneutraal gebrand, maar ze hebben de ambitie om klimaatpositief te worden en zetten zich in voor een afvalvrije economie, waarin grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt.
Ook worden verpakkingen en productieprocessen voortdurend verbeterd om zo duurzaam mogelijk te zijn. De koffiecups zijn 100% biobased en composteerbaar. De koffiebonen en gemalen koffie worden verpakt in kunststof zakken gemaakt van 85% gerecycled materiaal. Als volgende stap lanceerde Peeze in 2024 ‘Geen Verpakking’, een herbruikbare verpakking voor de zakelijke markt.
Perla Biologisch
Perla Biologisch van Albert Heijn is duurzame koffie met een biologisch en Rainforest Alliance-keurmerk.
De koffie is verkrijgbaar in verschillende vormen, zoals bonen, gemalen koffie en cups.
De cups zijn gemaakt van aluminium, het is niet bekend waar de verpakking van de koffiebonen van is gemaakt.
Pure Africa Coffee
De koffiebonen van Pure Africa Coffee groeien op de oorspronkelijke plek waar koffiebonen vandaan komen: op hoogtes tussen de 1.500 en 2.500 meter in Oost-Afrika. Ze werken met een transparante en eerlijke keten, omdat ze geloven dat de meeste impact wordt bereikt door directe samenwerkingen met koffieboeren in Afrika.
In deze samenwerkingen staan vier pijlers centraal: een eerlijke prijs voor koffieboeren, € 1 per kilo koffie gaat naar microkredieten, samenwerkingen voor de lange termijn en CO₂-compensatie door schaduwbomen te planten.
Pure Africa Coffee biedt 5 verschillende Afrikaanse koffies aan en je kunt precies zien van welke koffieboer je koffie afkomstig is.
Het materiaal van de verpakking is onbekend.
Smit&Dorlas
Sinds 1882 is goede koffie voor Smit&Dorlas meer dan alleen de juiste branding of juiste manier van zetten. Ze weten niet beter dan dat ze duurzaam ondernemen met respect voor de mens en de natuur. Zo ondersteunen ze boeren wereldwijd, en beschermen ze dieren en ecosystemen. In Europa hebben ze een voortrekkersrol in duurzame koffie.
Ze hebben een goede relatie met Fairtrade- en biologisch gecertificeerde leveranciers. Sinds begin 2019 zijn alle Smit&Dorlas-melanges gecertificeerd.
Daarnaast gebruiken ze 100% groene stroom, duurzaam transport en gebruiken ze LED-verlichting. Het doel is om in 2040 CO2-neutraal te zijn.
De verpakking is gemaakt van folie. Het merk zegt te kijken naar de mogelijkheden van duurzamere materialen. De coffee cups zijn gemaakt van aluminium.
Tiktak
Tiktak, koffie van Segrafredo Zanetti, is fair trade en biologisch. Daarnaast heeft het Segafredo Organic en Segafredo Selezione Organica ook het biologisch keurmerk. De cups van dit laatste merk zijn ook biologisch afbreekbaar.
Op de website van Segafredo vind je geen informatie over de materialen van de verpakking van de bonen en de gemalen koffie.
Terra Etica
Terra Etica (voorheen Café Michel) is een Frans coöperatief merk dat zich richt op de productie van biologische en Fairtrade producten, waaronder koffie.
Het merk werkt nauw en langdurig samen met boerencoöperaties wereldwijd om duurzame landbouwpraktijken te bevorderen en de boerenlandbouw te ondersteunen.
Terra Etica heeft korte, transparante ketens en is van elke schakel op de hoogte.
Het is niet bekend waar de verpakking van de koffiebonen van is gemaakt.
Usawa
Usawa betekent ‘gelijkheid’ in het Swahili. Dat is dan ook waar Usawa naar streeft. En dan in het bijzonder voor mensen met albinisme, die in veel Afrikaanse landen geen veilig bestaan hebben.
Usawa is koffie met een verhaal. Koffie van met de hand geplukte kwalitatief hoogwaardige bonen uit Tanzania, Nicaragua en Colombia. Al deze bonen zijn traceerbaar: Usawa Coffee heeft gedetailleerde informatie over de herkomst en plantage. Zo weten ze op welke hoogte de bonen groeien en hoeveel regenval er is geweest. Ook zijn ze op de hoogte van de leefomstandigheden van de koffieboeren én de lokale bevolking.
Uiteindelijk wordt de koffie verpakt door de cliënten van Memo Dagbesteding in Gemert, in volledig recyclebare ‘Plastic Hero’ verpakkingen. Hierbij worden verschillende plastic materialen gecombineerd om het recyclingproces efficiënter te maken. Voor bedrijven gebruiken ze koffieblikken, die meer dan 150 keer gebruikt kunnen worden.
Usawa steunt de Josephat Torner Foundation en streeft samen met deze foundation naar acceptatie, inclusie en gelijkheid voor iedereen.
Wakuli
In 2017 bedachten de initiatiefnemers van Wakuli een innovatief plan om de productieketen van koffie te verduurzamen. Van boon tot kop. Ze koppelen de duurzame koffieboer direct aan de koffieliefhebber. Zo voorkomen ze dat kleinschalige boeren slecht betaald krijgen.
Werken ze samen met nieuwe boeren, dan krijg je als klant een introductie. Daarin stellen ze de boer aan je voor en vertellen ze over de koffiebonen die hij verbouwt en de prijs ervan.
Wakuli zet zich niet alleen in voor biologische teelt, maar ook voor de bescherming van het ecosysteem rondom de boerderijen.
Wakuli werkt niet met gecertificeerde koffie. Fairtrade is opgericht om boeren een beter inkomen te geven, maar dat doet Wakuli door direct met de boeren samen te werken en ze een eerlijke prijs te betalen. Daarnaast stellen ze voorwaarden aan de kwaliteit en bepalen ze in overleg de klimaat- en milieudoelstellingen waar ze samen aan werken.
De verpakking is CO2-neutraal en gemaakt van recyclebaar PET/PE laminaat. Ze werken aan een biologisch afbreekbare en composteerbare verpakking.
Wonder Beans
Wonder Beans wil alle koffie- en theeplantages wereldwijd transformeren naar hebzuchtvrije, CO₂-absorberende Wonder Farms, waar de boeren een leefbaar inkomen verdienen en belangrijke partners zijn in de strijd tegen klimaatverandering.
De koffie is biologisch en komt uit landen als Peru, Oeganda en Ethiopië. Op de productpagina's staat precies aangegeven waar de koffie vandaan komt en wat ervoor is betaald.
Ze hebben bewust gekozen om niet met Fairtrade-certificering te werken, maar direct in te kopen bij de boeren.
Wonder Beans brandt volledig circulair en gebruikt geen fossiele brandstoffen.
De koffiezakken zijn volledig plasticvrij en kunnen bij het oud papier worden gerecycled.
Zwartekoffie
Zwartekoffie levert een bijdrage aan de lokale bevolking. Dat betekent goede koffie voor consumenten en een beter leven voor de lokale bevolking. Zwartekoffie doet niet aan fairtrade koffie, maar aan direct trade. Dit is gebaseerd op 4 principes die ervoor zorgen dat de koffie ook echt eerlijk is. Een eerlijke prijs, de verzorging van mensen die het werk doen, een ‘gewoon goede’ kwalitatieve koffie, en zo duurzaam mogelijk verbouwen.
Zwartekoffie brandt de koffie circulair. Het koffiedik dat achterblijft na het zetten, wordt in een vergistingsinstallatie verwerkt tot biogas. Op deze manier branden zij hun koffiebonen met behulp van groen gas dat rechtstreeks afkomstig is van koffiedik.
De koffiecups van Zwartekoffie zijn biologisch afbreekbaar. Materiaal verpakking van de koffiebonen is onbekend
Boot koffie
Boot Koffie is sinds 1973 actief. De producten hebben deels een biologisch keurmerk én er wordt zo veel mogelijk direct trade toegepast.
Niet alle producten hebben een biologisch keurmerk omdat niet alle koffieboeren de certificering kunnen betalen, maar ook die boeren willen Boot Koffie een plek geven.
Het is onduidelijk waar de verpakking van is gemaakt.
Cafe du Jour
De koffiebonen van Cafe du Jour zijn het resultaat van de passie van twee broers die hun liefde voor koffie hebben omgezet in een ambachtelijk bedrijf. Na jarenlange ervaring in de Italiaanse horeca begon in 2015 een zoektocht naar de perfecte kop koffie.
De verse koffiebonen van Café du Jour worden dagelijks in kleine batches gebrand. Café du Jour verkoopt biologische bonen. Deze zijn verpakt in papier met een laag EVOH folie (zonder aluminium), dat fungeert als een zuurstofbarrière. Daarom mag deze verpakking bij het PMD-afval worden ingeleverd.
De bonen zijn niet Fairtrade-gecertificeerd en het is niet duidelijk of ze direct inkopen. Als dat wel zo is, dan wordt dit merk een koploper.
Roast Factory
Roast Factory is een Haagse koffiebranderij. Een eenmansbedrijf, ontstaan uit een passie voor koffie. Na 7 jaar ervaring als barista maakte Stefan in Den Haag de stap naar een eigen branderij. Hij reisde de hele wereld over op zoek naar de perfecte koffieboon, die hij inkoopt voor een eerlijke prijs. Transparantie en duurzaamheid zijn voor hem net zo belangrijk als kwaliteit.
Inmiddels verkoopt hij koffiebonen uit Brazilië, Costa Rica, Colombia en Guatamala en weet hij wie de boeren zijn die deze koffie verbouwen. De koffiebonen zijn te koop via zijn shop en in de koffiebar in Den Haag.
Op de website van Roast Factory staat duidelijk dat zij niet werken met labels, maar - naast het aanvullende percentage dat ze bovenop de fair trade-prijs betalen - niet hoe ze die duurzaamheid invullen. Ook is er geen informatie op de site te vinden over de duurzaamheid van de verpakking.
Simon Lévelt
Simon Lévelt is lid van de Specialty Coffee Association. Ze helpen boeren actief bij de overstap naar biologische landbouwmethoden, met als doel een volledig biologisch assortiment. Ze zetten zich ook in voor CO₂-reductie en -compensatie.
Het hele assortiment van Simon Lévelt is biologisch. Daarnaast heeft een aantal van de producten in het assortiment ook het Fairtrade-keurmerk.
Hun losse koffies zijn perfect geschikt om verpakkingsvrij mee te nemen. Op de deur van hun speciaalzaken prijkt daarom een ‘neem gerust je eigen verpakking mee’-sticker.
De kleine koffieverpakkingen (minder dan 1 kg) zijn volledig circulair en gemaakt van 100% recyclebaar papier, bestaande uit kraftpapier met een beschermende laag van houtcellulose. Dit PEFC-gecertificeerde materiaal garandeert dat voor elk gekapte boom een nieuwe wordt geplant.
De 1 kg-koffiebonenverpakkingen bevatten geen aluminium en kunnen bij het plastic afval. Ze werken aan verbeteringen met circulaire folies, maar deze voldoen nog niet volledig aan hun kwaliteitseisen.
De koffiecups zijn 100% recyclebaar. De kokers kunnen bij het oud papier, en gebruikte aluminium capsules, van zowel hun eigen als andere merken, worden ingeleverd in de speciaalzaak.
Douwe Egberts
De koffie van Douwe Egberts heeft een Fairtrade- en Rainforest Alliance-keurmerk of is gesourced via het Common Grounds Programma. Dit programma is in 2018 door JDE Peet’s in het leven geroepen om een positieve impact te maken op de planeet, mensen en de toekomst van koffie door verantwoord in te kopen, de ecologisch voetafdruk te verkleinen en mensen te verbinden.
Douwe Egberts-producten met het Responsible Sourcing-logo bevatten koffie die volgens erkende, verantwoorde methoden is ingekocht. Via lokale partners ondersteunt JDE Peet’s kleine koffieboeren die extra hulp nodig hebben.
Douwe Egberts heeft een breed assortiment producten, waaronder bonen, gemalen koffie, cups en pads. Voor de cups werken ze samen met een inzamelpartner of de gemeente en ze streven ernaar dat alle verpakkingen in 2025 100% recyclebaar zijn.
Van een groot bedrijf, zoals JDE Peet's, verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Illy
De koffie van Illy heeft geen Fairtrade-, biologisch of Rainforest Alliance-keurmerk. Illy heeft bonen, gemalen koffie en cups. Ze hebben de ambitie om in 2033, als ze 100 jaar worden, CO2-neutraal te zijn.
Om een duurzame levering van groene koffie te waarborgen, hanteert Illy het DNV Sustainable Procurement Process (SPP). Dit protocol helpt organisaties duurzame ontwikkeling en maatschappelijk verantwoord ondernemen te integreren in hun inkoopbeleid en praktijk. Illy verpakt de koffie in vacuümzakken en in blik.
Van een groot bedrijf als Illy verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Kanis en Gunnink
Kanis en Gunnink is een klassiek Nederlands koffiemerk dat zich richt op toegankelijke koffie voor dagelijks gebruik. Het merk heeft geen officieel biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk. Het merk is aangesloten bij het Common Grounds programma.
Dit programma is in 2018 door JDE Peet’s in het leven geroepen om een positieve impact te maken op de planeet, mensen en de toekomst van koffie door verantwoord in te kopen, de ecologisch voetafdruk te verkleinen en mensen te verbinden.
Kanis en Gunnink-producten met het Responsible Sourcing-logo bevatten koffie die volgens erkende, verantwoorde methoden is ingekocht. Via lokale partners ondersteunt JDE Peet’s kleine koffieboeren die extra hulp nodig hebben.
Kanis en Gunnink verkoopt bonen, pads en gemalen koffie, ideaal voor consumenten die houden van eenvoud en een herkenbare smaak.
Van een merk als Kanis en Gunnink verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
L'OR
De koffie van L’OR heeft geen Fairtrade-, biologisch of Rainforest Alliance-keurmerk. Het merk biedt bonen, gemalen koffie en cups die compatibel zijn met Nespresso-machines. Het merk is aangesloten bij het Common Grounds programma.
Dit programma is in 2018 door JDE Peet’s in het leven geroepen om een positieve impact te maken op de planeet, mensen en de toekomst van koffie door verantwoord in te kopen, de ecologisch voetafdruk te verkleinen en mensen te verbinden.
L’OR-producten met het Responsible Sourcing-logo bevatten koffie die volgens erkende, verantwoorde methoden is ingekocht. Via lokale partners ondersteunt JDE Peet’s kleine koffieboeren die extra hulp nodig hebben.
Van een merk als L’OR verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Nescafé
De verschillende koffievarianten van Nescafé, waaronder Nescafé Dolce Gusto, hebben geen keurmerk. Nescafé heeft een eigen programma: ‘Nescafé Plan’. Dit programma richt zich op de boeren en op ketenverantwoordelijkheid.
De ambities zijn mooi. In 2022 zijn ze begonnen met het trainen van 125.000 boeren in regeneratieve landbouwmethoden om de gezondheid van de bodem te verbeteren en de biodiversiteit te beschermen. Ook worden de bonen sinds 2022 verantwoord geteeld en bomen te planten op en rond koffieboerderijen. Ze hebben als doel om in 2025 ⅓ minder plastic te gebruiken.
Het laat zien dat Nescafé duurzaamheid belangrijk vindt. Ze schrijven ook over een samenwerking met Rainforest Alliance, maar zonder een Fairtrade- of biologisch keurmerk is het voor ons moeilijk om de kwaliteit te beoordelen. En we verwachten van een merk als Nescafé op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Nescafé is een merk van Nestlé. Op basis van een negatief duurzaamheidsrapport zit Nestlé niet in de ASN Beleggingsfondsen.
Nespresso
Online krijg je bij Nespresso uitgebreid hulp bij je koffiekeuze, maar je kunt alleen kiezen voor een grote variëteit aan smaken en niet voor biologische en/of fairtrade koffie. De koffie van Nespresso heeft geen Fairtrade- of biologisch keurmerk. Wel heeft Nespresso een eigen programma: AAA Sustainable Quality.
De cups zijn gemaakt van aluminium en Nespresso heeft een recyclingprogramma voor deze cups. Nespresso is een merk van Nestlé.
Van een merk als Nespresso verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Nescafé is een merk van Nestlé. Op basis van een negatief duurzaamheidsrapport zit Nestlé niet in de ASN Beleggingsfondsen.
Senseo
De koffie van Senseo heeft geen Fairtrade-, biologisch of Rainforest Alliance-keurmerk. Het merk is aangesloten bij het Common Grounds programma.
Dit programma is in 2018 door JDE Peet’s in het leven geroepen om een positieve impact te maken op de planeet, mensen en de toekomst van koffie door verantwoord in te kopen, de ecologisch voetafdruk te verkleinen en mensen te verbinden.
Senseo-producten met het Responsible Sourcing-logo bevatten koffie die volgens erkende, verantwoorde methoden is ingekocht. Via lokale partners ondersteunt JDE Peet’s kleine koffieboeren die extra hulp nodig hebben.
De branderijen waar de Senseo-koffie wordt gebrand draaien op duurzame energie. De pads kunnen bij het gft-afval en de zakken waarin de pads worden verpakt zijn recyclebaar. Het bedrijf streeft ernaar om voor 2025 alle materialen recyclebaar te maken.
Van een merk als Senseo verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Starbucks
Starbucks heeft veel verschillende soorten koffie, die niet zijn voorzien van een Fairtrade-, Rainforest Alliance- of biologisch keurmerk. Starbucks heeft wel een eigen duurzaamheidsprogramma met duidelijke doelstellingen voor 2030. Het C.A.F.E.-programma richt zich op milieumaatregelen en een eerlijk loon voor de boeren.
Het is duidelijk dat duurzaamheid belangrijk is voor Starbucks en ze laten de resultaten controleren door een onafhankelijke derde partij. Toch is de waarde van dit programma voor ons moeilijk in te schatten.
Starbucks heeft koffiebonen, gemalen koffie, instantkoffie en koffiecups voor thuis. De koffiecups zijn van aluminium en Starbucks heeft een inzamelprogramma om deze te recyclen. Over de verpakking van de koffiebonen en gemalen koffie is geen informatie te vinden op de website.
Van een merk als Starbucks verwachten we op zijn minst een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het volledige assortiment.
Om andere redenen dan de koffie is Starbucks als bedrijf afgekeurd voor de ASN Beleggingsfondsen. Lees waarom.
Waar hebben we naar gekeken?
1 Ingrediënten
Het basisingrediënt voor koffie is simpel: koffiebonen. Hoe deze bonen zijn gegroeid, wie ze heeft geplukt en hoe ze worden verwerkt is een stuk minder simpel.
Koffie groeit in specifieke gebieden die bekendstaan als de koffiegordel, een zone rondom de evenaar: daarin vallen Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika, Azië en Oceanië. De belangrijkste vereisten voor de groei van koffieplanten zijn een tropisch klimaat, vruchtbare grond, een constante temperatuur en voldoende neerslag. De koffieteelt is kwetsbaar voor klimaatverandering, omdat veranderende temperaturen, droogte en extreme weersomstandigheden de plantengroei en oogstcycli verstoren.
Er zijn twee soorten koffiebonen:
- Arabica: Arabicabonen groeien op grotere hoogte met een constante temperatuur tussen de 18-24°C en hebben een mildere smaak, maar de teelt vereist vaak meer middelen en schaduwrijke omstandigheden.
- Robusta: Robustabonen groeien op lagere hoogtes met een constante temperatuur tussen de 24-30°C en zijn minder kwetsbaar, maar de smaak is bitterder.
Voor de smaak is er een verschil in single origin en koffieblends.
- Single Origin is koffie die afkomstig is uit één specifieke regio, land, plantage, of soms zelfs een enkele boerderij. Deze koffie heeft een uniek smaakprofiel dat de kenmerken van de herkomst weerspiegelt, zoals het klimaat, de bodem, en de hoogte waarop de koffie groeit.
- Koffieblends zijn een mix van koffiebonen uit verschillende regio’s, landen, of plantages. Ze worden gemixt om een bepaald smaakprofiel te bieden, ongeacht variaties in oogsten. Meestal zijn deze blends een combinatie van verschillende bonen om een evenwichtige smaak te creëren, zoals een mix van de zoetheid van Braziliaanse bonen met de fruitigheid van Afrikaanse bonen.
2 Keurmerken
Als je koffie koopt, kun je letten op keurmerken en certificeringen. Dit zijn de belangrijkste:
- Biologisch keurmerk
Het Europees biologisch keurmerk (het groene blaadje met sterren) maakt duidelijk dat het product voldoet aan de EU-regels voor biologische landbouw. Het keurmerk vereist dat duidelijk is waar de ingrediënten vandaan komen en dat ze biologisch geteeld zijn, zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen.
Lees meer over het Europees biologisch keurmerk.
2. Fairtrade-keurmerk
Het Fairtrade-keurmerk bevordert eerlijke handel met boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden. Fairtrade Nederland helpt kleine boeren om zich te organiseren in coöperaties. Zo hebben ze een betere onderhandelingspositie. Heeft een product een Fairtrade-keurmerk, dan weet je zeker dat de boeren of telers gegarandeerd een eerlijke prijs voor hun producten én een fairtradepremie ontvangen. Om daarvoor in aanmerking te komen, moeten de boeren zelf voldoen aan sociale en milieucriteria.
Lees meer over het Fairtrade-keurmerk.
3. Rainforest Alliance-keurmerk
Rainforest Alliance streeft naar duurzamere landbouw. De regels van dit keurmerk zijn vergelijkbaar met die van het Fairtrade- en biologisch keurmerk. Rainforest Alliance stimuleert boeren om klimaatmaatregelen te nemen, maar boeren mogen in beperkte mate bestrijdingsmiddelen gebruiken. Het Rainforest Alliance-keurmerk heeft ook strenge criteria voor ontbossing. Gecertificeerde boeren ontvangen een betere prijs voor hun producten. Sinds 2018 is de Rainforest Alliance gefuseerd met het UTZ-keurmerk. Sinds de introductie in 2020 van het nieuwe Rainforest Alliance-certificeringsprogramma wordt UTZ-certificering geleidelijk uitgefaseerd. Wij richten ons daarom alleen op het Rainforest Alliance-keurmerk.
Lees meer over het Rainforest Alliance-keurmerk.
4. Fair for Life-keurmerk
Fair for Life is een keurmerk voor eerlijke handel. Het is gericht op kleine boeren wereldwijd, dus ook in Europa. Het logo staat op voedingsmiddelen die voor ten minste 80% bestaan uit landbouwingrediënten die voldoen aan de eisen van Fair for Life. Er zijn op dit moment geen koffiemerken in de gids die dit keurmerk hanteren.
Lees meer over het Fair for Life-keurmerk.
5. FSC-keurmerk
Voor de verpakking kun je kijken naar het FSC-keurmerk. Verantwoorde bosbouw houdt onze bossen gezond en het milieu intact. Het FSC-label is het bewijs van deze betrokkenheid. Het FSC Recycled-certificaat wordt verleend aan producten die uitsluitend gerecycled materiaal bevatten en waarin helemaal geen papiervezels van verse houtpulp worden gebruikt.
Lees meer over het FSC-keurmerk.
Als een koffiemerk meldt dat het bedrijf een Certified B Corporation is, dan is dat ook positief. Het zegt iets over de standaarden van het bedrijf op het gebied van transparantie, duurzaamheid en ethiek.
Twijfel je aan de ‘echtheid’ of betekenis van een keurmerk? Check dan de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.
3 Eerlijk loon
Koffie groeit in specifieke gebieden die bekendstaan als de koffiegordel, een zone rondom de evenaar. Dat is Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika, Azië en Oceanië. De belangrijkste vereisten voor de groei van koffieplanten zijn een tropisch klimaat, vruchtbare grond, een constante temperatuur en voldoende neerslag.
De teelt van koffie is intensief, want de koffiebonen worden - afhankelijk van de plantage - vaak met de hand geplukt. Zo zorgen de boeren ervoor dat de rijpe, rode bessen geplukt worden en de onrijpe, groene bessen blijven hangen. Koffie kan ook mechanisch worden geoogst. Dan worden alle bessen tegelijk met de machine van de struiken geschud. Later moeten ze dan gesorteerd worden.
De koffieteelt levert veel werkgelegenheid op. Daar staat tegenover dat de teelt ook gepaard gaat met sociale en economische problemen, zoals onderbetaling en slechte werkomstandigheden.
Koffieboeren verdienen vaak slechts een fractie van wat nodig is om te voorzien in hun basisbehoeften. De wereldmarktprijs voor koffie ligt rond de $ 1 per pond, terwijl boeren minstens $ 1,40 nodig hebben om hun productiekosten te dekken. Veel koffieboeren worden gedwongen hun koffie met verlies te verkopen, waardoor armoede toeneemt. In sommige regio’s leeft 30% tot 50% van de boeren onder de extreme armoedegrens van $1,90 per dag, vaak zonder geld voor basisvoorzieningen zoals voedsel en gezondheidszorg.
Hun inkomen is misschien net genoeg om van te eten, maar onvoldoende voor huisvesting, kleding, onderwijs en zorg. Laat staan dat ze kunnen sparen voor onvoorziene kosten en de toekomst. Veel van hun oogst wordt tegen lage wereldmarktprijzen verkocht, terwijl een eerlijke prijs en betere arbeidsvoorwaarden ontbreken. Hierdoor blijven problemen als kinderarbeid en ontbossing bestaan, aangezien boeren vaak geen andere middelen hebben om te overleven.
De koffiesector behaalde vorig jaar een winst van $ 20 miljard, maar onderbetaling van boeren blijft een hardnekkig probleem. Beperkte toegang tot eerlijke handel zorgt ervoor dat de meeste boeren ver onder een leefbaar loon blijven.
Hoewel koffiefabrikanten duurzaamheidsprogramma’s en productiviteitstrainingen aanbieden, lossen deze initiatieven de crisis niet op, zolang boeren geen betere betaling krijgen. Daarom is een eerlijke betaling voor boeren zo belangrijk.
Slechts 5% van de koffie in Nederland wordt onder Fairtrade-voorwaarden verkocht. Actie van koffiemerken is nodig om de kloof te dichten tussen het huidige inkomen van de boeren en het inkomen dat ze nodig hebben om van te leven. Als de koffiemerken de boeren een leefbaar loon garanderen, kunnen de boeren voorzien in hun basisbehoeften en neemt de kans op uitwassen, waaronder kinderarbeid, af.
Bovendien is het de sleutel tot duurzame koffie: zonder eerlijke betaling kunnen boeren hun beroep niet voortzetten. Veel kleine missie-gedreven koffiemerken kopen de bonen direct bij de boeren en garanderen een leefbaar loon. Een aantal van deze merken produceert de koffie ook in de landen waar de koffie vandaan komt en zorgt ervoor dat de lokale bevolking ook meer verdient aan de koffie.
4 Ontbossing
Koffie is één van de belangrijkste oorzaken van ontbossing in de wereld. Brazilië, goed voor 32% van de wereldwijde koffieproductie, ziet steeds meer bosgebieden verdwijnen om ruimte te maken voor nieuwe koffieplantages.
In Vietnam zijn in de laaglanden eveneens grote hoeveelheden bos gekapt voor de aanleg van koffieplantages. Ook in Ethiopië wordt ontbossing waargenomen, al is het daar in koffie regio's minder ernstig dan in andere landbouwgebieden.
Het verlies van bossen door koffieteelt vernietigt het leefgebied van talloze planten- en diersoorten. Net als veel andere tropische exportgewassen draagt koffie daardoor bij aan de afname van biodiversiteit.
Deze bossen zijn cruciaal in de strijd tegen klimaatverandering en voor het behoud van biodiversiteit, maar worden massaal gekapt om te voldoen aan de wereldwijde vraag naar koffie. Daarnaast ontvangen koffieboeren slechts een klein deel van de opbrengst, wat hen dwingt om hun plantages uit te breiden en ontbossing te verergeren.
Dit leidt niet alleen tot verlies van natuurlijke habitats voor dieren, maar ook tot sociale problemen zoals kinderarbeid en armoede. Door duurzame koffie te kopen, draag je direct bij aan een eerlijke prijs aan de boeren en het tegengaan van ontbossing. Met een leefbaar inkomen kunnen boeren zelf investeren in betere productiemethoden, waardoor ze efficiënter kunnen werken en ontbossing kunnen voorkomen.
Hoewel veel bedrijven zeggen ontbossing te bestrijden, is slechts een klein percentage daadwerkelijk in staat om de herkomst van hun koffie volledig te traceren. Het is daarom essentieel dat alle consumenten bewuste keuzes maken, bijvoorbeeld door te kiezen voor koffie van missie gedreven bedrijven of koffie van grotere bedrijven met keurmerken zoals het biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-Keurmerk.
5 De verpakking
Koffie is te koop in verschillende vormen. De verpakking speelt een cruciale rol bij het beschermen van het product en het behoud van de kwaliteit. En een mooie of juist simpele verpakking maakt de koffie ook aantrekkelijk voor consumenten.
Een goede verpakking zorgt dat de bonen of gemalen koffie verpakt zijn zonder zuurstof om de groei van bacteriën tegen te gaan. Ook mag er geen licht bijkomen en wordt vocht of CO2 door een filter naar buiten gelaten.
Er zijn verschillende soorten verpakkingen:
- Een plastic verpakking met een folie aan de binnenkant. Deze verpakkingen zijn moeilijk te recyclen, omdat ze uit meerdere materialen bestaan.
- Een plastic verpakking uit één type plastic (monomateriaal), zoals polyethyleen (PE). Deze verpakkingen zijn volledig recyclebaar.
- Composteerbare verpakkingen gemaakt van bioplastics, zoals PLA van maïs of suikerriet of van kraftpapier met een natuurlijke coating zoals houtcellulose.
- Sommige merken gebruiken blikken voor de koffie. Deze zijn herbruikbaar en verminderen afval.
- Tenslotte zijn er kartonnen verpakkingen met een dunne beschermlaag, zoals EVOH, om de koffie vers te houden. Deze verpakkingen zijn recyclebaar en soms zelfs composteerbaar, afhankelijk van de gebruikte coating.
Bij verpakkingen geldt de volgende rangorde van duurzaam naar minder duurzaam:
- 100% composteerbare verpakkingen: de meest milieuvriendelijke keuze.
- 100% recyclebare verpakkingen van monomateriaal: deze verpakkingen zijn goed te recyclen.
- Plastic met een aluminium laagje: deze verpakkingen zijn niet recyclebaar omdat het geen monomateriaal is.
Verpakking koffiebonen
Hele bonen die vers worden gemalen voordat je ze zet, zijn populair bij liefhebbers van verse koffie en espresso. De meeste koffiebonen zijn verpakt in plastic, soms met een aluminium laminaat. Dit zorgt ervoor dat de koffie haar versheid behoudt. Duurzame merken zoeken alternatieven in de vorm van 100% composteerbare verpakkingen of 100% recyclebare verpakkingen.
Veel koffieverpakkingen hebben een speciaal ventiel dat gassen, zoals CO₂ die tijdens de productie vrijkomen, laat ontsnappen. Zodra de koffie is gebrand, wordt deze direct verpakt, waarbij gassen in de verpakking terechtkomen. Het ventiel zorgt ervoor dat deze gassen kunnen ontsnappen, maar voorkomt tegelijkertijd dat lucht van buiten naar binnen komt. Zuurstof en licht hebben namelijk een negatieve invloed op de kwaliteit van koffiebonen. Daarom gebruiken veel merken ventielzakken om de koffie zo vers mogelijk te houden. Veel verpakkingen hebben ook een zipper, waarmee de verpakking na opening weer goed afsluitbaar is.
Steeds meer merken kiezen voor aluminiumvrije, plastic verpakkingen, omdat deze beter te recyclen zijn. Een duurzaam ventiel is een uitdaging.
Verpakking gemalen koffie
Gemalen koffie is direct klaar voor gebruik in filtermachines, cafetières of percolators en wordt luchtdicht verpakt om de versheid te behouden. Zodra de verpakking wordt geopend, komt de koffie in contact met lucht en zuurstof, waardoor de kwaliteit snel achteruit gaat.
De meeste gemalen koffie wordt verpakt in plastic of papier met een (aluminium) laminaat, wat luchtdichtheid garandeert. Duurzamere alternatieven zijn composteerbare folies van bioplastics of plantaardige materialen, of papieren zakken met een beschermende binnenlaag, die recyclebaar of composteerbaar zijn.
Koffiecups
Koffiecups zijn kant-en-klare porties koffie, geschikt voor espressomachines zoals die van Nespresso. De meeste cups zijn van aluminium en recyclebaar bij speciale inleverpunten. Plastic cups zijn goedkoper, maar hebben een grotere milieubelasting. Composteerbare cups, gemaakt van PLA (plantaardig plastic) of andere biologisch afbreekbare materialen, bieden een duurzamer alternatief. Daarnaast bestaan er hervulbare cups, die je zelf kunt vullen met gemalen koffie.
Koffiepads
Koffiepads zijn geperste porties gemalen koffie verpakt in filterpapier, ideaal voor machines zoals Senseo. Ze worden vaak geleverd in plastic zakken voor luchtdichte opslag. Duurzamere opties zijn biologisch afbreekbare pads, gemaakt van natuurlijke vezels zoals papier of cellulose, en verpakkingen van composteerbaar materiaal.
Duurzame verpakkingen worden steeds toegankelijker, en de keuze hangt vaak af van het merk en de focus op milieuvriendelijkheid. Er is wel veel discussie over deze verpakkingen en het ideale middel is nog niet gevonden.
Zo delen we de merken in
1 Koplopers
De merken in de categorie ‘Koplopers’ voldoen aan de volgende criteria:
Voor kleine impact gedreven koffiemerken, keken we naar de volgende criteria:
- De positieve impact op mens, milieu en de biodiversiteit van hun activiteiten staat centraal
- De merken kopen de koffiebonen direct in bij de boer of ze hebben een Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk
- Ze hebben een biologisch keurmerk, de ingrediënten hebben een biologisch certificaat of ze hebben een goede - vaak financiële - reden waarom dit (nog) niet zo is.
- Pluspunt: een duurzame verpakking
- Pluspunt: de bedrijfsvoering is duurzaam in Nederland of de productie vindt plaats in het land van herkomst van de bonen.
- Pluspunt: een B Corporation-certificering
Voor grotere koffiemerken, keken we naar de volgende criteria:
- Ze hebben een biologisch en Fairtrade-keurmerk, of een biologisch en Rainforest Alliance-keurmerk.
- Pluspunt: een duurzame verpakking
- Pluspunt: een B Corporation-certificering
2 Middenmoters
De merken in de categorie ‘Middenmoters’ zijn merken die aandacht hebben voor duurzaamheid, maar (nog) niet zo ver zijn als de koplopers.
Merken in de categorie 'Middenmotors’ voldoen aan de volgende criteria:
- Het merk heeft minimaal één keurmerk of 80% van het assortiment is gecertificeerd met het biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk.
- Kleinere impact gedreven merken, die nog geen transparante keten hebben, vallen ook in deze categorie.
3 Achterblijvers
De merken in de categorie ‘Achterblijvers’ zijn merken die op de volgende punten nog stappen kunnen zetten op het gebied van duurzaamheid.
- De merken hebben (nog) geen biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk of slechts een klein deel van de producten heeft een certificaat.
- De merken hebben een eigen duurzaamheidsprogramma, maar geen keurmerk.
Voor dit overzicht hebben we vooral gekeken naar de herkomst van de koffie. Hebben de merken een biologisch, Fairtrade- en/of Rainforest Alliance-keurmerk? Kopen de merken de koffie direct bij de boer? Op basis van deze informatie, maakten we drie categorieën: de koplopers, middenmoters en achterblijvers.
We onderzochten de merken op basis van openbare bronnen en informatie van de websites van de merken en verschillende retailers. Heb je aanvullende informatie die je wilt delen in het voordeel van een merk? Of beschik je over informatie die aangeeft dat een bewering niet klopt? Laat het ons dan weten.
Koffie van huismerken uit de supermarkt
Veel supermarkten verkopen koffie onder het huismerk. Een aantal van deze supermarkten heeft ook koffie met een of meerdere keurmerken, dat zie je aan het keurmerk op de verpakking. Het aanbod van deze koffie is bij de meeste supermarkten nog wat summier. Daarom hebben we ze buiten dit overzicht gehouden. Voor Perla Biologisch (van Albert Heijn) en Jumbo Biologisch hebben we een uitzondering gemaakt, omdat het assortiment groot is en de koffie zowel een biologisch als Fairtrade-keurmerk heeft.
Bedrijven versus merken
We onderzoeken beursgenoteerde bedrijven op duurzaamheid. Op basis van deze onderzoeken bepaalt ASN Impact Investors, de beheerder van de ASN Beleggingsfondsen, of bedrijven worden goedgekeurd of afgekeurd voor belegging. Voor dit onderzoek naar koffie hebben we andere criteria gebruikt. In sommige gevallen zijn het merk en het bedrijf hetzelfde, zoals Starbucks. In andere gevallen brengt één bedrijf verschillende merken op de markt met honderden producten, zoals Albert Heijn en Jumbo, die beide koffie onder hun huismerk verkopen. Als een merk of product goed scoort in dit overzicht, betekent dat niet dat het moederbedrijf wordt goedgekeurd voor de ASN Beleggingsfondsen. Lees verder als je meer wilt weten over hoe bedrijven worden onderzocht en beoordeeld voor belegging.
Let op: met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.