Maak van je straat een groene leefstraat
Lekker bezig met het vergroenen van je huis, balkon of tuin? Kijk dan ook eens verder dan je eigen schutting of voordeur. In de openbare ruimte in je wijk valt namelijk óók een hoop te vergroenen. Op eigen initiatief of gezellig samen met je buren. In dit overzicht kun je checken of jouw stad ook een financieel steuntje in de rug geeft.
Dit artikel is op 9 januari 2025 bijgewerkt.
Moestuinen, bloeiende boomspiegels, bakken met (eetbaar) groen in de straat: wie wil er nu niet zoveel vrolijks tegenkomen in zijn eigen wijk? Een groene buurt is niet alleen een gezellige ontmoetingsplek voor buurtbewoners, maar heeft ook belangrijke voordelen. Bomen en planten bieden verkoeling in de steeds heter wordende zomers, vangen regenwater op en zorgen voor voedsel en beschutting voor vlinders, vogels en andere dieren.
Met je buren het (groen)dak op
Bijna alle gemeenten in Nederland juichen het vergroenen van wijken toe. Het klimaat verandert en met meer groen in je buurt is jouw wijk beter bestand tegen de gevolgen van extreem weer - zoals wateroverlast, hitte en droogte. Om buurten te vergroenen hebben gemeentes de hulp van inwoners nodig. Daarom kun je in bijna iedere Nederlandse gemeente subsidie krijgen voor het aanleggen van een groendak, groene gevel of het ‘onttegelen’ en vergroenen van je tuin. Maar óók voor manieren om regenwater op te vangen en te hergebruiken.
Check voor alle subsidies voor het vergroenen in, op of rondom je eigen woning de Groene Subsidiewijzer van MilieuCentraal. Tip: deze groensubsidies mag je bij de meeste gemeenten ook samen met buren aanvragen. Zo kom je misschien wél aan het minimaal vereiste aantal meters dak of tuin om voor deze subsidies in aanmerking te komen.
Bijna iedere Nederlandse gemeente geeft subsidie voor het vergroenen van je huis of tuin | Foto: Nanda Sluijsmans
Poen voor buurtgroen
Naast subsidies voor je éigen woning en tuin, is er ook geld beschikbaar voor het vergroenen van je straat of buurt. Bijvoorbeeld voor een buurtmoestuin of bakken met bloemen en kruiden. Wij zetten de subsidies en regelingen van de 10 grootste gemeenten op een rij.
Allereerst nog dit: bij de meeste gemeenten kun je een aanvraag indienen voor het aanleggen van een geveltuin, het adopteren van een boomspiegel (de grond rondom een boom) of het maken en onderhouden van een containertuintje. Veel gemeenten leggen het tuintje voor je aan en zorgen voor geschikte grond. De plantjes verzorg je daarna zelf.
Almere
- Heb je een groen idee dat ervoor zorgt dat jullie als buren met elkaar in contact komen (en blijven)? Bijvoorbeeld het groen rondom de bomen onderhouden? Hiervoor kun je bij de gemeente Almere een wijkbudget aanvragen. Plannen kunnen groot of klein zijn, voor de straat, de hele buurt of zelfs voor de hele stad. De budgetten worden per project bepaald. Alle voorwaarden en aanvragen van een wijkbudget in Almere.
Amsterdam
- Voor projecten die bijdragen aan het opslaan van regenwater, kun je als groep (minimaal 3 huishoudens) binnen een stedelijk gebied van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht de ‘Subsidie voor groen en water’ aanvragen. Bijvoorbeeld als je met de buurtvereniging een wadi (regenwatervijver) aanlegt, of met je mede-huurders zorgt voor minder tegels en meer groen in de gezamenlijke tuin. Je kunt maximaal 50% van de kosten vergoed krijgen. De subsidie bedraagt minimaal € 1.000 en maximaal € 20.000. Voor 2025 is er € 250.000 beschikbaar. Let op: op = op.
- Samen met je buren jullie straat, stoep of een ander stukje openbare ruimte groener maken? Dan kunnen jullie hulp krijgen bij de uitvoering met de regeling ‘Groen in de buurt’. Denk aan materiaal zoals moestuinbakken, professioneel advies, budget voor aanschaf van groen of hulp bij zware werkzaamheden. De spelregels en hulp verschillen per buurt:
- Groen in de Buurt Noord
- Groen in de Buurt Nieuw-West
- Groen in de Buurt Oost, Zuid, Zuidoost, Centrum en Weesp
- Dan zijn er ook nog gebieden in Amsterdam die een buurtbudget beschikbaar hebben. Voor bijvoorbeeld het aanleggen van een buurtmoestuin of het planten van een fruitboom in de straat. Heb je voor jouw buurt een plan gemaakt? Dan kun je een buurtbudget aanvragen. De beschikbare bedragen verschillen per buurt.
- Met de subsidie ‘Ruimte voor duurzaam initiatief’ vraag je eenmalig subsidie aan voor de voorbereiding van een duurzaam project (maximaal € 20.000) of programma (maximaal € 70.000). Belangrijke voorwaarde is dat het project of programma complex is, bijvoorbeeld wanneer onderzoeken naar de technische, juridische of financiële haalbaarheid noodzakelijk zijn. Alle voorwaarden en aanvragen van de subsidie Ruimte voor duurzaam initiatief.
Extra tip: Buurtgroen020 is een handig platform voor groene buurtinitiatieven in Amsterdam. Barstensvol groene projecten, activiteiten, kennis en tips uit de praktijk.
Op dit voormalig hondenuitlaatveldje in Amsterdam ontwikkelden bewoners een Plukbos | Foto: Plukbos.nl
Breda
- Wil je graag - alleen of met buurtbewoners - een stukje gemeentegrond vergroenen? Bijvoorbeeld tegels in de openbare ruimte vervangen voor planten of een boomspiegel onderhouden? Dan kun je een wijkdeal sluiten met de gemeente. De gemeente zorgt dan voor bijvoorbeeld een vergoeding van onkosten, of materiaal. Ga je samen met de hele straat een wijkdeal aan? Dan levert de gemeente groen en verzorgt de grond, het planten en onderhouden doen jullie zelf. Bekijk hier alle voorwaarden en voorbeelden van een wijkdeal in Breda.
Den Haag
- Groepjes enthousiaste bewoners met een plan om de straat of buurt mooier en beter te maken, kunnen daarbij hulp krijgen van Fonds 1818. Bijvoorbeeld voor de aanleg van een gemeenschappelijke moestuin. Indienen moet met drie personen (geen familie) en de maximaal te ontvangen donatie is € 1.500. Er zijn vier deadlines per jaar. Alle voorwaarden en aanvragen van Fonds 1818.
- Geen poen, wel planten: met Operatie Steenbreek ruil je tegels in voor gratis planten. Dit kun je zelf doen als bewoner, maar ook samen met je straat of buurt. Bijvoorbeeld bij jullie buurtmoestuin of gezamenlijke binnenplaats. De actie loopt meestal van maart t/m oktober.
Deze boomspiegel in Den Haag wordt met liefde onderhouden door bewoners | Foto: Nanda Sluijsmans via Flickr.com
Eindhoven
- Adopteer het groen in je eigen straat en vraag gratis planten en bloembollen aan bij de gemeente. Deze worden jaarlijks in het voorjaar uitgegeven zodat je er met je buren al vanaf de lente van kunt genieten. Lees hier hoe de planten- en bloembollenactie werkt
- Je kunt ook samen met de buren geveltuinen aanleggen in je straat. Hier helpt de gemeente met financiële ondersteuning en kennis.
- Wil je samen met andere buurtbewoners een stukje waternatuur aanbrengen? Dan kunnen jullie daarvoor het Buurtnatuur- en Buurtwaterfonds Noord-Brabant aanvragen bij het Cultuurfonds Noord-Brabant. Waternatuur is een breed begrip: ook geveltuintjes, sedumdaken en stadslandbouw zorgen voor opvang van regenwater. De hoogte van de subsidie is 60% van de gemaakte kosten, tot een maximum van € 10.000. Alle voorwaarden en aanvragen van het Buurtnatuur- en Buurtwaterfonds.
In Noord-Brabant kun je subsidie krijgen voor het aanleggen en onderhouden van een stukje waternatuur, zoals deze pluktuin. Foto: het Cultuurfonds
Groningen
- Voor inwoners uit de provincie Groningen is er Loket Leefbaarheid; een subsidieregeling voor kleinere gezamenlijke plannen van inwoners. Het idee moet positief bijdragen aan de leefbaarheid van jullie dorp én een duurzaam karakter hebben. Daarbij is het sociale karakter belangrijk: jullie werken samen met andere inwoners en lokale organisaties. Per project kun je tot 80% van de kosten vergoed krijgen, met een maximum van € 10.000. Alle voorwaarden en aanvragen van de subsidie bij het Loket Leefbaarheid.
- Inwonersgroepen en kleine ondernemers met een goed groen idee kunnen daarvoor een bijdrage aanvragen bij het Impulsloket. Belangrijk is dat het initiatief bijdraagt aan alle vier de ambities van Nationaal Programma Groningen: leefbaarheid, economie, natuur en klimaat en werken en leren. Het gaat om grotere projecten: jullie kunnen een bijdrage aanvragen die tussen de € 10.000 en € 125.000 ligt. Dit is maximaal 50% van jullie projectkosten. Alle voorwaarden en aanvragen van subsidie bij het Impulsloket.
Nijmegen
-
Op MijnWijkplan werken bewoners en de gemeente Nijmegen samen om de openbare ruimte in de wijk te verfraaien. Op dit platform kun je (groene) ideeën en plannen van andere bewoners bekijken, er over meepraten en zelf ideeën insturen. De ideeën die voldoende steun krijgen in de wijk, worden uitgevoerd. Iedere wijk heeft een eigen wijkbudget dat bewoners samen met de wijkregisseur voor de openbare ruimte inzetten om de wijk te verbeteren.
Rotterdam
- Wil je samen met je buren je straat nog groener maken? Dan kun je vanaf 1 maart een financiële bijdrage aanvragen bij ‘Opzoomer Mee’. Ieder idee dat leidt tot meer groen en minder tegels is welkom. Denk aan geveltuinen, klimplanten langs de gevels, boomspiegels en grote plantenbakken. Hoe meer buren meedoen, hoe groter het geldbedrag (tot maximaal € 500 voor de straat).
- Heb je een groen idee voor jouw straat of wijk dat nogal groot van opzet is? En wil je dit samen met buurtbewoners uitvoeren? Bij de gemeente Rotterdam kun je hiervoor de subsidie ‘bewonersinitiatief gebieden’ aanvragen. Iedere wijk heeft per jaar een budget beschikbaar. Voor de meeste wijken is de vergoeding maximaal € 10.000, voor sommige wijken zelfs maximaal € 20.000. Alle voorwaarden en aanvragen van subsidie voor een bewonersinitiatief in jouw wijk.
- Geen subsidie, wel hulp: buurtgenoten die samen voor een openbaar stukje groen willen zorgen, zoals boomspiegels of een deel van een buurtpark, kunnen hun zelfbeheer-initiatief aanmelden bij de gemeente Rotterdam. Een wijkregisseur denkt mee en een wijktuinman geeft advies over het groenonderhoud.
Voor zo’n groene poort kun je samen met je buren subsidie aanvragen | Foto: Nanda Sluijsmans via Flickr.com
Tilburg
- De gemeente Tilburg stimuleert met de subsidie ‘Verrijk je wijk!’ ideeën van bewoners om hun straat, wijk of dorp gezelliger, socialer of veiliger te maken. Hieronder vallen ook initiatieven die de leefomgeving groener maken, zoals een buurtmoestuin. De subsidie ligt in handen van de wijk- en dorpsraden van Tilburg. Hier dien je een verzoek in en zij keuren jouw idee (hopelijk) goed. Alle voorwaarden en aanvragen van de subsidie Verrijk je wijk!.
- Maak je onderdeel uit van een Tilburgs(e) bewonersorganisatie of stichting en hebben jullie een idee voor een project gericht op natuurbehoud, welzijn van dieren, duurzame en biologische landbouw, sociale cohesie of de creatieve ontwikkeling van jongeren? Dan kun je een financiële bijdrage aanvragen bij het JopieFonds - variërend van € 1.000 tot € 5.000. Bijvoorbeeld voor onderhoud van jullie natuurtuin of voedselbos. Alle voorwaarden en aanvragen van een bijdrage van het JopieFonds.
Utrecht
-
Met het Initiatievenfonds kunnen Utrechters die zich samen voor hun buurt inzetten een bijdrage aanvragen bij de gemeente Utrecht. Denk aan samen geveltuintjes aanleggen, bomen planten of een speeltuintje of schoolplein groener maken. De geldbedragen worden per plan bepaald. Het kan ook dat de gemeente ‘in natura’ helpt, bijvoorbeeld door het planten van een boom. Alle voorwaarden en aanvragen van het Initiatievenfonds.
- Het waterschap Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden heeft een subsidiepot voor 'Blauwe Bewonersinitiatieven'. Bedoeld voor buurtinitiatieven die tuinen, een straat of wijk groener en vooral watervriendelijk inrichten. Denk aan het aanleggen van een vijver of groenstroken in de buurt. Per aanvraag is er maximaal € 5.000 beschikbaar, waarbij het waterschap hoogstens de helft van de kosten betaalt. De activiteit moet door minimaal acht deelnemers worden uitgevoerd. Alle voorwaarden en aanvragen van de subsidie voor Blauwe Bewonersinitiatieven.
- Een stichting, vereniging of groep bewoners kan de subsidie ‘Kiem’ aanvragen voor een plan dat natuur en duurzaamheid stimuleert in de provincie Utrecht. Bijvoorbeeld het plaatsen van bijenkasten of het inrichten van een pluktuin, moestuin of insectenweide. De totale kosten van het project mogen maximaal € 20.000 bedragen. Je kunt tot € 5.000 aan subsidie krijgen.
Bonustip: laat je inspireren op BuurtNatuur030: een kennis- en netwerkplatform voor groene buurtinitiatieven in Utrecht
In dit Utrechtse natuurpark ontbrak nog een amfibieënpoel. Dankzij een bijdrage van KIEM is deze er toch gekomen | Foto: Kiemutrecht.nl
Landelijke fondsen voor gezamenlijk groen
Staat jouw gemeente er niet bij? Check dan de website van je gemeente of je provincie: dikke kans dat je ook in jouw buurt aanspraak kunt maken op een groene subsidie. Daarnaast zijn er ook landelijke fondsen die groene buurtinitiatieven financieel steunen.
- Het Oranje Fonds organiseert iedere 4e zaterdag in september Burendag. Op deze dag komt de buurt gezellig samen om iets goeds te doen voor elkaar en de buurt. Heb je een groene activiteit voor jouw buurt in gedachten, bijvoorbeeld het gezamenlijk aanplanten van een bloemenstrook in de straat? Dan kun je een bedrag aanvragen bij het Oranje Fonds. Alle voorwaarden en aanvragen van een bedrag voor Burendag.
Het Brabantse Voedselbos Lage Mierde kreeg steun van het GroenDoen Fonds voor het aanplanten van heggen | Foto: Treesforall.nl
- Wil je samen met andere natuurliefhebbers een openbare plukboomgaard of dorpspark aanleggen? Of heb je een ander goed idee om inheemse bomen en struiken te planten in jouw buurt? Dan kun je een financiële bijdrage aanvragen vanuit het GroenDoen Fonds van Trees for All. Je kunt aanspraak maken op een bedrag tussen de € 500 en € 5.000. Eén van de voorwaarden is dat er minimaal tien mensen betrokken zijn bij je initiatief.
Tot slot: dien je aanvraag op tijd in, want voor de meeste geldpotten geldt: op = op. We wensen je veel succes met het realiseren van je groene buurtproject!
