We komen om in de spullen, maar de hoeveelheid bestelde (nieuwe) producten neemt, ondanks onze bezorgschaamte, alleen maar toe. Daar moet verandering in komen! Maar je moet natuurlijk wel weten waar je tweedehandsparels gratis kunt afhalen. Daarom selecteerden we de fijnste plekjes voor gratis spullen. Minder impact op de aarde én je portemonnee... Gratis afhalen is het nieuwe bestellen. Er is zelfs een eigen term voor: freecycling! 

Van grofvuil naar tof vuil

Ik weet het nog als de dag van gisteren: ik was een (arme) student met een klein studiootje, zonder stoel. Toen ik op een snikhete dag op mijn fietsje uit de stad reed kwam ik langs de perfecte vintage stoel, waar ik op slag verliefd op werd. Maar ik had natuurlijk geen auto. Met een dosis girl power hees ik de stoel op mijn tweedehands fiets en liep ik richting huis. Onderweg kwam ik een strijkplank tegen, die ik goed kon gebruiken als bijzettafel. En ook die kon ik zo gratis afhalen. Ik weet niet meer hóé ik het deed, maar ik heb het zowaar nog meegekregen ook. Het resultaat? Twee items in mijn huis en nul euro van mijn spaarrekening af. 

Dé stoel, toen nog zonder strijkplank.

Natuurlijk kun je hopen op een perfecte vondst op straat, check even wanneer bij jou het grofvuil wordt opgehaald en doe een rondje door je buurt of stad, maar er zijn ook andere manieren om aan (tweedehands) spullen te komen die gratis kunt afhalen. 

Weggeefgroepen op Facebook

Een van de beste plekken voor gratis spullen afhalen is misschien wel de weggeefgroep op Facebook. In bijna alle regio's bestaan wel lokale groepen.

Zoek op Facebook Marketplace naar €0 of ga in de groepen op zoek naar lokale groepen zoals de groep Op Straat gezet. Gebruik zoektermen 'weggeefgroep [PLAATSNAAM}', 'gratis afhalen [PLAATSNAAM]', [PLAATSNAAM] deelt/geeft' of gebruik de postcode. Lees altijd even de regels van de groep om verwarring of teleurstelling te voorkomen. Zo kan het in de ene groep vanzelfsprekend zijn dat de eerste die reageert automatisch het artikel krijgt, terwijl in een andere groep geloot wordt. 

Weggeefwinkels in de regio

Ook zijn er speciale Weggeefwinkels, waar je terecht kunt voor het brengen en halen van producten. In tegenstelling tot de kringloopwinkel vind je hier vaak géén kassa. Je kunt alles dus meenemen, maar sommige locaties hanteren wel een maximum aantal goederen per persoon.

Op de site van Weggeefwinkels vind je een overzicht met alle adressen in Nederland. Een ander fijn adresje is The Freecycle Network. Deze non-profit is speciaal opgericht voor het lenen of ontvangen van gratis spullen. Van printer tot wasbak. 

Foto door Julia M Cameron via Pexels

Ervaringen en uitjes voor nop

Bij Marktplaats kun je handig kijken wat er in jouw wijk wordt aangeboden of op zoek naar een specifiek product en vervolgens selecteren op 'gratis'. Je kunt hier niet alleen terecht voor spullen, maar ook voor ervaringen. Zo zijn er bijvoorbeeld vaak mensen die hun cadeaubon van de sauna of theaterkaartjes niet kunnen gebruiken en deze gratis last-minute beschikbaar stellen via Marktplaats. 

Lenen is het nieuwe kopen

Heb je een item maar eventjes nodig? Dan is het natuurlijk een goede optie om te lenen! Dat kan natuurlijk bij je buren of vrienden, maar ook via het platform Peerby. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor spullen. Ook kleding kun je perfect lenen of ruilen. Organiseer eens een ruilfeestje! 

Foto door Julia M Cameron via Pexels

Vermenigvuldig de plantenliefde

Niet iedereen heeft natuurlijk groene vingers. En ondanks dappere pogingen om plant mom of plant dad te worden gaat dat natuurlijk niet altijd goed. Daarom kun je vaak planten redden in een plantenbieb of plantenasiel! Of zoek in je omgeving/online naar gratis stekjes. 

Het wachten waard

Ook een slimme tip: ga op het einde van de dag naar de (rommel)markt. Dan worden spullen vaak gratis weggegeven. Zo scoorde mijn vriend op Blaak dozen vol groenten voor nop en haalde ik een supermooie lamp bij de rommelmarktrestjes vandaan. Je hoeft je daar niet schuldig om te voelen; het andere scenario is helaas vaak dat het wordt weggegooid. 

Aan het eind van de dag worden veel spullen op de (rommel)markt gratis weggegeven. Foto door Daria Shevtsova via Pexels

Free food for all

En eten kun je op véél meer plekken krijgen. Foodsharing groepen, restaurants, apps (zoals de handige Olio app) en openbare koelkasten vind je door heel Nederland. Hier kun je eten dat anders verspild zou worden ophalen. Van te veel gekookte maaltijden tot liefdadigheidsboodschappen. Zero Waste Nederland verzamelde alle foodsharing initiatieven op één handige overzichtskaart. Ook is er een kaart waar alle 'Buurtkastjes' (misschien beter bekend als Little Free Pantry's) in Nederland te vinden zijn. Handig! 

Tips van de pro

Natuurlijk vroegen we ook even Elisah Pals van Zero Waste Nederland om tips. Zij leeft al meer dan 5 jaar zónder nieuwe spullen te kopen. "Ik kijk altijd in sloopcontainers op straat of grofvuil/bijplaatsingen", vertelt Elisah". Bijvoorbeeld als een wijk gesloopt wordt en mensen hun huis uit gaan. Zo heb ik eens een fiets gevonden, een wasrek, en een antieke houten treinkist die we helemaal opgeknapt hebben. Met wieltjes eronder is het nu een pronkstuk in m’n huis, als opbergkist en salontafel". 

Haar favoriete items zijn erfstukjes van opa's en oma's. "Een prachtig oud vaasje van oma, het tuingereedschap van opa... Het zijn spullen waar hun liefde nog in zit. Ik gebruik ze graag."

Elisah koopt al meer dan 5 jaar niets nieuws

Wat doen we met de spullen?

Elisah heeft nog een speciale tip: "Het klinkt misschien een beetje luguber, maar huisopruimingen zijn vaak een goede plek voor spullen". De Zweden hebben er zelfs een 'kunst' van gemaakt: döstädning. "Mensen emigreren, verhuizen of overlijden en dan moet alles weg. Je vindt vaak aankondigingen op Facebook". Dick Wittenberg, journalist bij De Correspondent en NRC Handelsblad, schreef er zelfs een boek over

En door die 'overgebleven' spullen gratis af te halen kun je een enorme impact creëren. "Wie sterft, verdwijnt van de aardbodem. Wat achterblijft, zijn de spullen", schrijft Wittenberg hierover. "Toen de Brabantse Jo van Overdijk 18 jaar was, had ze minder dan 50 bezittingen. Toen ze op 90-jarige leeftijd overleed, waren dat er meer dan 10.000".  En laat daar nou nét dat item tussen zitten waar jij naar op zoek was.

Dus: stap over eventuele gêne heen en word ook een waste warrior. Er valt meer gratis af te halen dan je denkt en zoals je inmiddels misschien wel doorhebt krijg je er niet alleen een praktisch item, maar ook een mooi verhaal voor terug. En dát gebeurt natuurlijk niet met een gedachteloze webshopbestelling. 

Tips samengesteld in samenwerking met Elisah Pals/Zero Waste Nederland

En tot slot...

...kregen we nog een mooie tip van een lezer: WijDelen. Dit initiatief geeft al meer dan 10 jaar gratis boeken weg, via een facebookgroep en via een eigen website. Zij krijgen boeken van onder andere tweedehandswinkels die een overschot hebben en geven deze boeken weer een nieuw leven. Wanneer je een boekenbox bestelt betaal je alleen de verzendkosten. Ophalen kan uiteraard ook.