9 tips om minder gas te verbruiken
In het Klimaatplan van de overheid kun je lezen dat in 2050 alle woningen (7 miljoen zijn het er) gasloos moeten zijn. De redenen heb je vast wel eens gehoord. Om de klimaatopwarming van de aarde af te remmen, omdat de Groningse gaskraan dicht moet blijven en omdat de gasvoorraad sowieso ooit op raakt.
Waar gebruik je gas voor?
Van het gemiddelde gasverbruik in Nederlandse huizen is zo’n 75% voor verwarming, 20% voor warm water (onder meer voor douchen) en een paar procent voor koken op een gasfornuis. In dit artikel belichten we kort de alternatieven voor deze 3 activiteiten.
In een huurhuis van het gas af
In een huurhuis ga je niet zelf aan een CV-ketel sleutelen, dat doet de huurbaas of de woningcorporatie. Maar er zijn toch een aantal zaken die je kunt doen om je gasrekening te verlagen.
Je huis verwarmen
Er zijn verschillende opties om je huis zonder gas te verwarmen, zoals een warmtepomp of aansluiting op het warmtenet. Veel Nederlanders zijn voorzichtig met de overstap naar de warmtepomp. Early adapters zijn er zeker. Volgens schattingen van het CBS (2024) maakt 6% van alle Nederlandse woningen gebruik van een warmtepomp. Deze huiseigenaren hebben vooraf waarschijnlijk goed nagedacht over deze minpunten.
Ruimte genoeg voor een warmtepomp?
Een volledig elektrische warmtepomp heeft een nadeel. Hij komt samen met een boilervat dat ongeveer de maat heeft van een grote koelkast. Hierin zit het warme water dat naar je douche of warme kraan gaat.
Ook iets om rekening mee te houden is het geluid dat een buitenunit maakt. Bij de meest verkochte warmtepomp (de lucht-waterwarmtepomp) hoort een ventilator die buitenlucht aanzuigt. Deze unit wordt in de tuin, op het dak of aan de buitenmuur van een woning bevestigd. De draaiende ventilator mag ‘s nacht niet meer geluid maken dan 40 dB, gemeten vanaf de erfgrens met de buren (bijvoorbeeld je schutting).
De lucht-water warmtepomp (variant 1) heeft een buitenunit. Foto: Vaillant
Welke warmtepompen zijn er en wat kosten ze?
Dit zijn bekende systemen:
- Lucht-water warmtepomp: haalt warmte uit de buitenlucht en verwarmt hiermee het water dat door het verwarmingssysteem stroomt. Hou rekening met een buitenunit in je tuin of op je balkon. Verder heb je ruimte nodig voor een grote binnenunit (inclusief watervat) of een binnenunit én een apart watervat. Prijzen vanaf € 10.000 (na aftrek van subsidie).
- Bodem-water warmtepomp: gebruikt de grond als bron en verwarmt water in de leidingen. De bodem is het hele jaar door namelijk zo’n 10 tot 12 graden. Dit lijkt koud maar een warmtepomp kan daar heel efficiënt warmte uit halen. De buitenunit wordt dus ondergronds aangelegd. Hierdoor is de hele installatie zeker twee keer zo duur als de lucht-waterwarmtepomp. Dus minimaal € 20.000.
- Warmtepomp + zonnewarmtepanelen (zogenaamde PVT-panelen). Dit systeem kost – na aftrek van subsidie – ongeveer € 20.000. Houd rekening met een groter dakoppervlak voor deze speciale panelen.
- Lucht-lucht warmtepomp: een airco die koelt in de warme maanden en verwarmt in de koude maanden. Net als bij een lucht-waterwarmtepomp staat er buiten een ventilatorunit. Let op! De overheid geeft geen subsidie voor deze variant. En voor warm water uit de kraan is een andere oplossing nodig; bijvoorbeeld een elektrische boiler of zonneboiler. Prijzen vanaf € 2.500.
Tussenstap: de hybride warmtepomp
Heb je een relatief nieuwe cv-ketel aan de muur hangen dan ga je die natuurlijk nog niet wegdoen. De hybride warmtepomp is mogelijk een interessante tussenstap. Deze warmtepomp maakt gebruik van een lucht-water-systeem (zie variant 1). Je cv-ketel blijft zorgen voor warm douche- en kraanwater, en wordt ingeschakeld als het buiten zo koud is dat de warmtepomp het huis niet meer efficiënt kan verwarmen.
Aansluiting op een warmtenet
In Nederland zijn ruim 500.000 woningen in grote steden aangesloten op een warmtenet. Een warmtenet is een collectieve oplossing. Aansluiten kan dus alleen als er in jouw buurt al een warmtenet bestaat. Is er geen warmtenet aangelegd dan is dit dus geen optie voor jou. De warmtebron waarop een warmtenet is aangesloten, kan verschillen. Denk aan restwarmte van een afvalcentrale, de industrie, aardwarmte (geothermie), rivieren of plassen, zonnewarmte en biomassa.
Aardgas uit – elektriciteit aan?
Geen aardgas meer dus. Maar kun je élk huis gasvrij maken met ongeveer dezelfde energierekening? Nee, daar is wel iets voor nodig. Een huis moet eerst goed geïsoleerd zijn. Bezit je een huis met een laag energielabel dan kun je overwegen om je glas, je gevel of je dak te isoleren. Vanaf energielabel B is een warmtepomp wellicht interessant.
Wil je weten of een (hybride) warmtepomp voor jouw woning financieel interessant is? Bereken het eenvoudig met de Warmtepomp Bespaarchecker.
Deze warmtepomp heeft de binnenunit en het watervat in een behuizing. Foto: Beeldbank HIER
Zelf doen: bijverwarmen met infraroodpaneel
Met een infraroodpaneel wordt stroom omgezet in infraroodstraling. Die straling geeft warmte af aan mens, huisdier en meubel. Je kunt die warmte vergelijken met de warmte die de zon afgeeft. Infraroodpanelen zijn vooral handig als je veel op één plek bent, bijvoorbeeld in je werkkamer of bij de tv. Ze zijn alleen zuinig als je ze beperkt gebruikt. Volgens Milieu Centraal ben je met een 400 watt-paneel per uur € 0,10 kwijt.
Koken op elektriciteit
Het is gemiddeld maar een paar procent van je totale gasrekening. Misschien bestaat er daarom nog zo’n grote groep die op gas kookt. Volgens Trouw gaat het om 60% van de Nederlandse huishoudens (cijfer van 2024).
Wil je toch de overstap alvast maken dan kun je kiezen uit een inductiefornuis of een keramisch fornuis. Het verschil zit in de manier van opwarmen. De keramische plaat werkt met hitte en inductie met een elektromagnetisch veld. Inductie is van de twee de energiezuinigste variant.
Warm water
Bij de keuze voor een lucht-luchtwarmtepomp (variant 4) zal een ander apparaat het water moeten verwarmen. Dat kan een elektrische boiler zijn of een zonneboiler in combinatie met een cv-ketel.
Een elektrische boiler verwarmt en slaat water op. Het verwarmde water gaat naar een goed geïsoleerde watertank, zodat het op elk moment beschikbaar is. Een elektrische boiler is relatief duur in gebruik.
Een zonneboiler maakt gebruik van zonlicht om warm water voor kraan en douche te verwarmen. Net als zonnepanelen, worden de (gemiddeld 1 tot 3) zonnecollectoren van een zonneboilersysteem op je dak geïnstalleerd. Let op: ze wekken geen stroom op.
Tot slot: gas geven of rustig aan?
De warmtetransitie is nog niet volledig op stoom gekomen. We hebben nog een kwart eeuw om alle cv-ketels te vervangen voor een elektrisch alternatief. Toch kan het geen kwaad om de ‘eindleeftijd’ van je cv-ketel te kennen en de prijzen van elektrische alternatieven in de gaten te houden.
