Op de redactie van Vanaf Hier worden we altijd enthousiast van nieuwe duurzame producten en we testten deze maar al te graag uit. Eerder gingen wij al op zoek naar de beste vegaburgers, onderzochten we de lekkerste palmolievrije pindakaas en chocopasta en werd er druk geproefd om de lekkerste duurzame hagelslag voor op je boterham vast te stellen.
Er is de laatste jaren óók steeds meer duurzaam hartig broodbeleg op de markt gekomen. Wat dacht je van smeerkaas, boterhamworst, of de hoeksteen van de Nederlandse keuken, kaas! Waar vegan kaas voorheen alleen in speciaalzaken of online te verkrijgen was, heeft McDonald's nu zelfs een plantaardige kaas ontwikkeld voor op hun nieuwe vegan burger. En sinds kort bieden grote supermarkten ook meerdere soorten aan in de schappen. Dus zwengelden we het tosti-apparaat aan om te onderzoeken welke vegan kaas zich het beste loont om écht een goede vegan-tosti mee te bouwen.
Waar wordt vegan kaas van gemaakt
Onze honger naar kaas is alleen maar toegenomen de afgelopen jaren. Van 15 miljoen ton per jaar in 2000 naar 22 miljoen ton in 2021 en de consumptie zal naar verwachting blijven groeien. Maar de productie van zuivelproducten heeft een giga CO₂-voetafdruk. Onderzoek naar de impact van landbouw wijst erop dat kaas zelfs een grotere voetafdruk heeft dan varkens- en kippenvlees! Dit komt door de enorme hoeveelheden veevoer die nodig zijn – om de melkkoeien te voeren – en het broeikasgas methaan dat koeien uitstoten. Als je weet dat er 10 liter melk nodig is om één kilo kaas te maken snap je nu dat er zelfs wordt gekeken of er vega-zuivel gemaakt kan worden van plantaardig caseïne door middel van microfermentatie. Zeg maar: kaas zonder koe! Maar voordat we daar zijn, is er ook een hoop te winnen met de plantaardige alternatieven die nú al op de markt zijn.
Plantaardige zuivelproducten zijn er in steeds meer soorten en smaken. Van smeerkaas tot cheddar en Franse camembert. De eerste plantaardige kazen die op de markt verschenen, waren veelal op basis van cashewnoten. Zo maakt Charly’s All is Fair al sinds 2012 plantaardige kazen op basis van noten en zaden. Niet alleen voor mensen met melkallergieën, maar ook om de impact op het milieu te verkleinen.
Maar de meeste plantaardige kazen worden gemaakt met kokosolie. Ze bestaan verder uit water, zetmeel, zout, en nog wat andere smaakstoffen. Omdat kokosolie als hoofdbestanddeel minstens net zo verzadigd is als melkvet, hebben de kazen op basis van gefermenteerde cashewnoten en amandelen een betere voedingswaarde dan de kokoskazen. En het verschil in smaak? Dat zochten we voor je uit!
De beste vegan kaas voor tosti’s
Met een kritische blik onderworpen wij een vijftal vegan kazen aan deze ultieme tosti-test. Ons testpanel bestond uit vijf kritische proevers, inclusief kaasliefhebbers en iemand die juist normaal niet zo’n fan van kaas is. We maakten alle tosti’s met hetzelfde soort brood in hetzelfde tosti-ijzer om de kazen zo goed mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken. We letten onder andere op smaak, mondgevoel en of het goed smolt. Met wisselende resultaten. Want hoewel sommige qua looks wel goed zaten, hadden andere een flinke dot ketchup nodig om iets van een tosti weg te krijgen.
Bedda plakken
- Prijs: €2,69 voor 150g (€1,79 per 100g)
- Ingrediënten: water, 21% geraffineerde kokosolie, gemodicifeerd zetmeel (aardappel en tapioca), tricalciumcitraat, zeezout, olijfextract, 0,7% peperkorrels, aroma, kleurstoffen: caroteen, vitamine b12
- Zoutgehalte: 2,0 g per 100 g
- Te koop bij: Jumbo
Oordeel: De kleur was niet zo veelbelovend, het deed ons nog het meeste denken aan een plak cheddar voor op een hamburger. Maar de structuur had verreweg het meeste weg van gesmolten kaas. Ook ongesmolten kon je de kaas een beetje buigen en we waren allemaal fan van de peper als toevoeging op je tosti. Jasper: “De peper in de kaas voegt veel toe, wat misschien niet heel eerlijk is tegenover de andere kazen aangezien die geen extra smaakje hebben. Wel was de smaak van de kaas na een hap al vrij snel verdwenen, wat jammer is want die was juist net zo goed”
Violife gouda slices
- Prijs: €3,25 voor 200g (€1,63 per 100g)
- Ingrediënten: water, kokosolie (23%), gemodificeerd zetmeel (niet te verwarren met ggo, genetisch gemodificeerde ingredienten), zetmeel, zeezout, aroma’s, olijfextract, kleurstof: beta-caroteen, vitamine b12.
- Zoutgehalte: 2,3 g per 100g
- Te koop bij: Albert Heijn, Jumbo
Oordeel: Net randje voldoende. Hoewel de textuur beter was dan de andere kazen, vonden we dat hier duidelijk minder smaak aan zat. Maar Stephanie die normaal niet zo van kaas houdt, vond het een prima optie: “Ik vond de kaas nog best naar kaas smaken nadat deze gesmolten was”. We waren het er allemaal over eens dat het mondgevoel beter was dan de andere kazen, een stuk minder plakkerig. En deze kreeg er een puntje bij voor de mooie verpakking.
Nurishh plakken
- Prijs: €2,99 per 160g (€1,87 per 100g)
- Ingrediënten: water, gemodificeerd zetmeel, kokosolie, zuurteregelaar (calciumcitraat), zout, natuurlijke aroma’s, zuurteregelaar (citroenzuur), olijvenextract, kleurstof (betacaroteen), vitamine B12
- Zoutgehalte: 1,8 g per 100g
- Te koop bij: Albert Heijn
Oordeel: Hoewel twee leden van het testpanel de kaas een krappe voldoende gaven, waren de andere drie leden er beduidend minder over te spreken. Nurishh krijgt dus een onvoldoende. Van alle kazen, had deze kleur nog het meeste weg van een normale plak kaas, maar het smolt zo erg van de boterham dat het bijna smeerbaar leek. “Gestolde boter dit” riep een van de testers. Tel daar de sterke geur van plantaardige oliën bij op en de kaasbeleving is ver te zoeken.
Simply V
- Prijs: €1,49 per 150g (€2,33 per 100g)
- Ingrediënten: 53% amandelbereiding (water, 2% amandelen), kokosolie, gemodificeerd zetmeel, zetmeel, aroma, zout, aardappeleiwit, kleurende levensmiddelen (concentraat van wortel en appel), antioxidant: natriumascorbaat
- Zoutgehalte: 2,7 g per 100 g
- Te koop bij: Jumbo
Oordeel: De enige kaas in het rijtje op basis van amandel in plaats van kokosolie. Maar dat mocht niet baten. Deze kaas kreeg van geen enkel testpanellid een voldoende. We misten de smaak, een goed mondgevoel en het was véél te plakkerig om er een goede tosti mee te kunnen maken.
Albert Heijn Plantaardige plakken
- Prijs: €2,79 per 200g (€1,40 per 100g)
- Ingrediënten: water, gemodicifeerd zetmeel (aardappel, mais, cassave), kokosolie, zout, aroma, zuurteregelaar (calciumcitraat [E333], citroenzuur [E330], kleurstof (caroteen [E160a], olijfextract, vitamine B12
- Zoutgehalte: 1,7 g per 100g
- Te koop bij: Albert Heijn
Oordeel: Helaas, de goedkoopste optie is geen optie voor een vegan tosti. Maartje’s eerste reactie: “Gadverdamme, dit smaakt naar zure plastic, alleen eetbaar met heel veel ketchup vrees ik.” We waren blij om te zien dat een supermarkt dit ook in z'n huismerk assortiment heeft opgenomen, maar voor een tosti zouden we deze kaas niet zo snel meer kopen.
Eindoordeel
Hoewel we verrast waren door het brede aanbod dat er te koop was, zijn we het erover eens dat het nog het meeste weg heeft van cheddar of smeltkaas voor op een hamburger. De kaas van Bedda is de enige die we zouden gebruiken voor een tosti, de andere vallen toch beter op hun plek als smeltkaas op een vega burger. Qua prijs is dit ook een goede middenmoter dus mocht je wat planeetvriendelijker willen eten, switch dan je reguliere tostikaas voor deze van Bedea!
