Om de vier jaar worden de Waterschapsverkiezingen gehouden. Wat doen die waterschappen eigenlijk precies? En waarom zouden we tijdens die verkiezingen moeten stemmen?
Wat zijn waterschappen?
Nederland heeft verschillende waterschappen. Een waterschap is een overheidsorganisatie en heeft in een bepaalde regio de taak om de waterhuishouding te regelen. Denk aan het zorgen van schoon en voldoende water en het zuiveren van rioolwater, maar ook regio’s voorbereiden op wateroverlast.
Met de stijging van de zeespiegel en een land dat gedeeltelijk onder zeeniveau ligt, is watermanagement letterlijk van levensbelang. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de kustlijn, de grote rivieren, Waddenzee en IJselmeergebied. De rest van het water en de kwaliteit ervan? Daar zijn de waterschappen verantwoordelijk voor. Uit het Watermonsters onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat de waterkwaliteit in ons land onder de maat is.
Stemmen op jouw waterschap
Eens per vier jaar kun je je stem uitbrengen voor de waterschappen. Niet alleen landelijke politieke partijen doen mee aan deze verkiezingen, ook partijen die zich specifiek op waterkwesties richten. Er zijn twee specifieke groepen voor wie de regels rond water extra veel verschil kunnen maken: boeren en natuurbeheerders . De vertegenwoordigers van deze twee groepen worden niet gekozen, maar benoemd door de organisaties van deze belangengroepen.
De overige bestuursleden, die de meerderheid van de zetels krijgen, daar kun jij een stem voor uitbrengen! Maar waarom zijn waterschappen nou zo belangrijk?
Nederland waterland | Foto: Martin de Lusenet via Flickr
Hoe werken de waterschappen in Nederland?
Eerst even wat duidelijkheid: er zijn 21 waterschappen in Nederland die ruim 12.000 mensen in dienst hebben en samen 35.000 km² beheren. De waterschappen zijn anders ingedeeld dan onze provincies en gemeenten. Sommige steden zijn bijvoorbeeld verdeeld over wel drie waterschappen. Op waterschappen.nl kun je je postcode invullen en zie je direct in welk waterschap je woont, of check even de brief over de waterschapsbelasting van je waterschap.
Onderhoud van dijken en (zwem)water
Een groot deel van Nederland ligt onder zeeniveau. Daarom hebben we dijken, die ons beschermen tegen het water. Maar misschien dat je nog nooit hebt nagedacht over wie die dijken precies onderhoudt. Datzelfde geldt voor het onderhouden van ons zwemwater, zodat we in de zomer bij een meertje kunnen chillen. De waterschappen en Rijkswaterstaat, samen de waterbeheerders, bewaken dus de kwaliteit van ons oppervlaktewater. Veilige dijken, afvalwaterzuivering en het bewaken van de kwaliteit van ons oppervlaktewater: het behoort allemaal tot de werkzaamheden van de waterschappen.
Piekbuien zorgen voor veel wateroverlast in Nederland | Foto: Rupert Britton
Nederlands water van slechte kwaliteit
Uit onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat de kwaliteit van het oppervlaktewater in Nederland op dit moment onder de maat is. Maar liefst 99% van de gemeten wateren voldoet niet aan de gestelde normen. Vooral de ecologische kwaliteit krijgt een dikke onvoldoende. De prioriteit van de waterschappen ligt vaak bij het voorkomen van overstromingen en hierdoor krijgt de waterkwaliteit onvoldoende aandacht, en dat is niet zonder risico.
Slechte waterkwaliteit kan ernstige gevolgen hebben voor de biodiversiteit, planten en dieren die deels in het water leven, zoals libellen. Als de waterkwaliteit te ernstig verstoord wordt, krijgen bepaalde soorten insecten het erg lastig. Ook wordt bijvoorbeeld in open water zwemmen in de zomer steeds vaker onmogelijk door blauwalg en bacteriën.
Regen, of juist het gebrek daaraan
De waterschappen zijn ook verantwoordelijk voor het verwerken van regenwater. Het kan in Nederland zo hard regenen dat de straten blank staan. Maar ook de extreme droogte, zoals afgelopen zomer, kan voor flinke problemen zorgen. Toegenomen hoeveelheid neerslag en hitte door klimaatverandering zorgen voor nieuwe uitdagingen.
Als consument kun je de waterschappen een handje helpen. Bijvoorbeeld door tegels uit de tuin te halen en planten te planten. Of door water op te vangen in een regenton en te gebruiken in droge periodes.
