Het klinkt misschien een beetje gek: "Waarom je niet een maand zero waste moet gaan". Maar toch is het een oproep die we graag doen. Niet omdat we anti-zero waste zijn, integendeel zelfs. Maar omdat een challenge van een week of maand waarschijnlijk niet the way to go is voor langdurige verandering.
Een maand extreem leven
Trust us, we've been there. Met de Vanaf Hier-redactie besloten we in 2018 om een week lang zero waste te leven. 1 week, 0 afval: dat was de uitdaging. En ook zero waster Jessie besloot in 2014 te starten met een challenge van 30 dagen. Maar wat we allemaal direct ontdekten? Je kunt niet in een week of maand je hele leven veranderen. En voor een zero waste lifestyle zijn levensveranderende keuzes wél nodig.
Zero waste is als lijnen
"Eigenlijk is het net als lijnen", vertelt Jessie, auteur van het boek Het Zero Waste Project. "Je kunt niet verwachten om in een maand tijd een aantal kilo's te verliezen en dat dan ook op de lange termijn vol te houden. Wanneer je je voor een korte periode zonder voorbereiding álles ontzegt, zul je er alleen maar meer naar gaan verlangen. Een crashdieet zorgt alleen maar voor een jojo-effect. Voor de lange termijn heb je een lifestyleverandering nodig".
Na een extreme challenge komt een terugval
Je kunt er wel vanuit gaan dat bij een extreme challenge een terugval komt, waarin je alles doet wat je jezelf 'verboden' had. "Wat veel mensen bij een challenge ervaren, is dat ze competitief worden en het meteen perfect willen doen. Terwijl perfectie niet bestaat, zeker niet voor een zero waste lifestyle in de huidige maatschappij". Inmiddels is daar ook een mooie uitspraak uit voortgekomen, van Zero Waste Chef Anne-Marie Bonneau.
“We don't need a handful of people doing zero waste perfectly. We need millions of people doing it imperfectly.”
Zero Waste Chef
Een zero waste week
Omdat Jessie samen met haar zus Nicky er al een aantal jaar een zero waste lifestyle op na houdt, heeft ze heel wat journalisten aan de telefoon gehad die besloten om een week of maand zero waste te leven.
"Eigenlijk was de conclusies van die artikelen áltijd hetzelfde, ondanks dat we van tevoren een waarschuwing gaven dat een snelle challenge niet slim is en een verkeerd beeld geeft van een zero waste lifestyle. Elke journalist ging zonder enige voorbereiding boodschappen doen, deed er vervolgens ontzettend lang over en kon niet de producten van zijn/haar boodschappenlijstje vinden." Inmiddels kent Nederland een aantal zero waste winkels, wat het boodschappen doen iets makkelijker maakt.
Simpele switch? Neem je eigen bestekje mee voor je picknick of to-go maaltijd.
Doe het zelf, zero waste
Zero waste shampoo maken?
Vaak besloot de journalist ook zonder voorbereiding zelf producten te maken die best wat tijd en aandacht vragen en die je helemaal niet zelf hoeft te maken." Denk aan zelfgemaakte shampoo: voor een goed resultaat moet je precies de juiste ingrediënten en verhoudingen hebben. Het is veel efficiënter om een onverpakte shampoobar te kopen!". De conclusie van dergelijke artikelen zijn dan ook vaak dat zero waste leven onmogelijk en onhaalbaar is.
Zero waste leven en een fulltime baan
Zonde, vindt Jessie, want zero waste leven hóéft helemaal niet moeilijk of tijdrovend te zijn. "In tegenstelling tot wat veel mensen denken hoef je voor een zero waste lifestyle geen parttime baan te hebben of huisvader te zijn. Ik sta niet uren in de keuken om mijn eigen zuurdesembrood te maken, maar haal het onverpakt bij de lokale biobakker. Daarmee support ik ook nog eens een lokale ondernemer en houd ik tijd over voor mijn fulltime baan en andere projecten."
Zero waste Do It Yourself
Dat betekent overigens niet dat je alle DIYs bij voorbaat al moet schrappen. "In tegendeel! Ik raad mensen altijd aan om zero waste leven te zien als een hobby. Iets waar je blij van wordt, waar je lekker veel mee kunt experimenteren, waarbij het prima is als het niet in een keer lukt en waar je steeds beter in wordt. Door te beginnen met makkelijke zelfmaakrecepten blijf je enthousiast." In het tweede boek van Nicky en Jessie, Doe Het Zero, vind je meer dan 80 van zulke plasticvrije DIYs.
Stapje voor stapje naar een duurzame toekomst
"Wat ik jammer vind is dat we soms berichtjes krijgen van mensen die zeggen geïnspireerd te zijn door de zero waste lifestyle en álles van plastic in de prullenbak te gooien. Zonde! Je kunt deze producten beter opgebruiken of doneren aan iemand die anders een nieuw exemplaar zou kopen. Via de kringloop of een weggeefgroep bijvoorbeeld."
Wat is een slimme manier om met een zero waste lifestyle te beginnen?
Wat is dan wél een slimme manier om met een zero waste lifestyle aan de slag te gaan? "Als je geleidelijk veranderingen maakt, zal je merken dat het veel makkelijker is om impact te maken", vertelt Jessie. "Gebruik de shampoo die je in de badkamer hebt staan. Is hij bijna aan vervanging toe? Ga dán op zoek naar een alternatief. Door dingen eerst op te gebruiken en geleidelijk alternatieven te zoeken ben je minder snel overwhelmed door alle veranderingen die in één keer op je pad terechtkomen."
Met een zero waste buddy kun je leuke ideeën en DIY's uitwisselen. Foto: Unsplash
Zoek een zero waste buddy
Nog een laatste tip die Jessie ons meegeeft: zoek iemand waar je samen de uitdaging mee kunt aan gaan. "Net als bij een hobby is het hartstikke leuk om gelijkgestemden te zoeken. Zo kun je elkaar enthousiasmeren, helpen en soms gewoon frustraties delen. Een zero waste buddy is altijd een goed idee!" Dit hoeft niet per se je partner of een vriend(in) te zijn: op internet barst het van de communities waar je aansluiting kunt vinden met gelijkgestemden.
