Met ons vervoer verbruiken we enorme hoeveelheden energie. Omdat deze energie nog vaak wordt verkregen uit fossiele bronnen is het dus goed om de manier waarop je reist zorgvuldig te kiezen. Het zou natuurlijk top zijn als iedereen overal wandelend en fietsend naartoe kon gaan voor een maximale duurzame impact, maar dat is niet realistisch. Gelukkig wordt er hard gewerkt aan allerlei duurzame en innovatieve alternatieven, zoals elektrische auto’s en deelscooters.
Helaas heeft niet iedereen toegang tot deze vervoersmiddelen, die soms prijzig of alleen in de Randstad beschikbaar zijn. Gelukkig kunnen de meeste van ons wel met het openbaar vervoer reizen. En dan is reizen met de trein een van de duurzaamste manieren om van A naar B te komen. Maar hoe duurzaam is de NS eigenlijk? Dat hebben we voor je uitgezocht.
Reizen met de trein is een duurzame optie voor iedereen
In Nederland is 20% van de CO₂-uitstoot en dus luchtvervuiling afkomstig van verkeer en vervoer. Willen we onze klimaatdoelen halen dan moeten we schoner gaan reizen.
Het is lastig om te zeggen welk vervoermiddel het milieu het meest belast, omdat dit afhangt van verschillende factoren. Denk bijvoorbeeld aan het tijdstip van reizen, of je wel of niet in de file staat, de duur van de reis en het type auto of het soort openbaar vervoer dat je gebruikt. Daarom is het moeilijk om ze een-op-een te vergelijken.
Toch staat het vast dat je het milieu flink spaart door de auto te laten staan en de trein te pakken voor je reis. Zelfs als je een e-auto hebt. Dit komt door een mooie ontwikkeling: sinds 2017 is reizen met de NS namelijk bijna geheel CO₂-neutraal. Neem bijvoorbeeld de afstand tussen Rotterdam naar Amsterdam. Als je hiervoor de trein neemt in plaats van de auto, dan stoot je al gauw 7 keer minder CO₂ uit.
Wil je weten hoeveel CO₂-uitstoot jij kunt besparen op jouw reis door de auto in te ruilen voor de trein? Reken het uit met de handige rekentool van Ecopassenger.
Treinen op groene stroom
Om iedereen te vervoeren, verbruikt de NS jaarlijks net zoveel stroom als alle huishoudens in Amsterdam bij elkaar.
Gelukkig gaat de stroomvoorziening hiervan al duurzaam. Sinds 2017 rijden namelijk alle NS-treinen, als eerste land ter wereld, al volledig op groene stroom. Al dit stroom is afkomstig van windparken uit Nederland, Zweden en Finland.
Zo halveerde de treinmaatschappij sinds 2014 zijn klimaatimpact. In slechts twee jaar tijd werd er evenveel CO₂-uitstoot bespaard als 3,3 miljoen autoritjes naar Zuid-Frankrijk. Wist je trouwens dat het maar 3 slagen van een windmolen kost om een trein 1 kilometer te laten rijden? En dat als één windmolen een uurtje draait, de trein al van Groningen naar Utrecht kan rijden?
Toch is de NS nog steeds afhankelijk van fossiele back-up als het niet waait. Om écht helemaal CO₂-neutraal te zijn, moet de NS hier dus in de toekomst vanaf. Een voor de hand liggende optie zou zijn om alle P+R terreinen van zonnepanelen te voorzien, met de mogelijkheid om je elektrische auto op te laden terwijl je met de trein reist. Zo wekken de 400 panelen die nu al op de P+R van station Driebergen-Zeist liggen, jaarlijks genoeg stroom op om ruim 8.200 km elektrisch te rijden met een Tesla Model 3. Ga maar na hoeveel energie zou kunnen worden opgewekt als alle 270 P+R terreinen zonnestroom op zouden wekken.
Welke optie de NS uiteindelijk ook kiest, de vervoerder wil voor 2040 volledig onafhankelijk van fossiele energiebrandstoffen zijn. Ook als het niet waait.
In 2017 werd de NS-trein met een groene livery onthuld ter ere van het feit dat de NS als eerste ter wereld volledig op windstroom reed. | Foto: NS.
Meer OV-fietsen & -scooters op station
Momenteel kun je op bijna 300 NS-stations al een OV-fiets huren. Sinds de zomer van 2022 kun je ook een paarse elektrische deelscooters van Check huren op negen stations: Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Breda, Groningen, Leeuwarden, Enschede, Amersfoort en Zwolle.
Ter promotie van de nieuwe e-scooters krijgen NS-appgebruikers die voor het eerst een NS-account aanmaken krijgen tot 60 gratis rijminuten om de deelscooters te proberen. Let wel op: om met de paarse deelscooter te rijden, heb je een rijbewijs A (motor), B (auto) of bromfietscertificaat nodig.
Een e-scooter of OV-fiets huur je gemakkelijk zo:
- Open de NS-app en ga naar ‘In de Buurt’ onder in het scherm
- Filter op wat je wilt huren: bijvoorbeeld een OV-fiets of deelscooter
- Scroll op de kaart naar de dichtstbijzijnde scooter / het station om te checken hoeveel fietsen er beschikbaar zijn
- Klik op de e-scooter en reserveer ‘m via de Check-app. Hiervoor heb je óók een account nodig bij Check.
Je krijgt dan de route van je huidige locatie naar de deelscooter. Je hebt 10 minuten om bij de scooter te komen, anders vervalt de reservering.
Het huren van een deelscooter kost minimaal 25 cent per minuut, met een starttarief van 50 cent (behalve in Brede en Groningen, waar het starttarief 75 cent is). Even pauzeren? Dat kost 10 cent per minuut.
Als je een OV-fiets wilt huren, dan betaal je € 4,45 per fiets per 24 uur. Wist je trouwens dat het mogelijk is om met één (gratis) abonnement tegelijkertijd twee fietsen te huren? Je hebt hiervoor alleen een persoonlijke OV-chipkaart nodig.
Reis súperduurzaam: ga niet alleen met de trein, maar huur ook een elektrische deelscooter! | Foto: Persmap NS
Is de trein betrouwbaar?
Oké de trein is dus een lekker duurzame keuze. Maar dan moeten ze wél rijden. Een veelgehoorde klacht is dat de treinen vaak uitvallen of veel te vol zijn. Het grote personeelstekort speelt de duurzame vervoerder hier parten.
In 2022 kwamen gemiddeld 92 van de 100 treinen op tijd en was de kans op een zitplek in de spits ruim 96 procent, aldus de NS. Dit is wel duidelijk minder dan in 2021, toen 94 procent van de treinen op tijd aankwamen en je ruim 99 procent kans had op een zitplek in de spits.
Laten we dat eens vergelijken met de gemiddelde vertraging die je oploopt in de spits. Uit data van Flitsmeister blijkt dat we met name na de zomervakantie weer massaal in de file stonden, met als hoogtepunt november. Toen stonden we gemiddeld meer dan 2 uur per doordeweekse dag in de file. Klik hier als je benieuwd bent naar het volledige overzicht en welke snelweg de meeste files heeft.
Ondanks de stakingen en uitval ben je dus alsnog vaker op tijd als je in de spits met de trein reist in plaats van de auto.
Reis je met de trein, dan kom je gemiddeld vaker op tijd dan als je in de spits de auto pakt. | Foto: Jacek Dylag via Unsplash
Andere duurzame acties van de NS
Naast het rijden op 100 procent groene stroom en het aanbieden van steeds meer OV-fietsen en e-scooters, werkt NS ook verder aan het verduurzamen van haar stations en treinen.
Zo krijgen oude treindelen een tweede leven als kantoormeubel: plafondplaten worden bijvoorbeeld omgetoverd tot bureau, treinvloeren tot tafeltennis- of vergadertafels en prullenbakken tot plantenbakjes. Wist je trouwens dat ook jij deze upcycle producten kunt kopen? De NS organiseert jaarlijks een Upcycle Pop Up-store op Utrecht CS waar je o.a. een bluetooth speaker van oude omroepsprekers kunt kopen.
En ook de stations worden steeds groener, zowel letterlijk als figuurlijk: er zijn gratis watertappunten, je krijgt 25 cent korting op warme dranken in de StationsHuiskamer als je je eigen herbruikbare beker meeneemt, er is steeds meer plantaardig aanbod in de winkels op het station en er komt steeds meer bloemenmengels en beplanting op de perrons en in de omgeving van stations om de biodiversiteit te stimuleren.
Wil je dus positief bijdragen aan het oplossen van de klimaatcrisis, reis dan zoveel mogelijk met de trein!
