Hoe kun je een verre reis maken met minimale footprint? Maarten van Pel (34) en Renske Cox (32) willen zo duurzaam mogelijk leven. Tegelijk houden ze van reizen, het liefst zo ver mogelijk. Wat begon met een wild idee, wordt 4 november werkelijkheid: dan rijden ze 100% elektrisch van Nederland naar Zuid-Afrika (40.000 km!) en terug. Dwars door gebieden waar nog geen laadpalen zijn. Hoe? Door te laden met flexibele zonnepanelen die ze meenemen. 

Verre reis zonder vliegtuig

Drie jaar geleden toerden Renske en Maarten in een jeep op fossiele brandstof door Namibië en Botswana. ‘Het was het gaafste avontuur ever,’ zegt Renske. Ze zagen prachtige landschappen, maar ook extreme droogte. Hierdoor beseften ze dat ze hun leven drastisch wilden verduurzamen. Zo gingen ze thuis van het gas af en in hun Tesla bouwden ze een bed om daarmee door Noorwegen te reizen. Maarten: ‘Elektrisch rijden is heel ontspannen: in de natuur hoor je geen ronkende motor en je pauzeert na iedere twee uur rijden om te laden.’ 

Langzaam groeide het idee om een verre reis te maken met een elektrische auto. Maar hoe reis je door landen waar amper tot geen laadinfrastructuur is? Door genoeg zonnepanelen mee te nemen om de auto onderweg mee op te laden, bedacht het stel. 

Met een normale elektrische auto

De auto waarmee Renske en Maarten de Afrikaanse wildernis gaan trotseren, is een Skoda Enyaq. Renske: ‘We hebben bewust gekozen voor een reguliere elektrische auto, om te laten zien dat je ook daarmee een verre reis kunt maken. Hopelijk gaan meer mensen dat doen in de toekomst.’ 

Ze hebben hun auto iets verhoogd en er speciale banden onder gezet die geschikt zijn voor alle terreinsoorten. Het interieur is zoveel mogelijk gestript. Daarna bouwden ze een ladesysteem achterin om de zonnepanelen in mee te nemen zonder dat deze onderweg kunnen schuiven. In totaal gaat er 60 m2 aan zonnepanelen mee, in elk van de tien lades passen zes panelen. 

100% elektrisch rijden met zonnepanelen

Tot Zuid-Spanje kunnen Renske en Maarten nog gebruik maken van laadpalen onderweg, daarna zijn ze op hun eigen zonnepanelen aangewezen. Onderweg zullen ze de lichtgewicht (twee millimeter dikke) panelen buiten uitstallen. Met vijf uur laden kunnen ze zo’n 150 kilometer rijden. Helemaal exact weten ze dit niet, omdat ze een compleet nieuwe laadtechniek gebruiken. Maarten: ‘De techniek bestond wel, maar is nooit gebruikt in deze setting.’ 

Het bijzondere aan de laadtechniek is dat ze de auto kunnen opladen zonder tussenkomst van het stroomnet. De stroom gaat rechtstreeks van de zonnepanelen de accu van de auto in. Hierdoor is het rendement van het laadsysteem 20% hoger vergeleken met opladen met wisselstroom, zoals aan een laadpaal thuis.

Waarom gebeurt dit niet al vaker? Renske: ‘De auto heeft een constante stroomtoevoer nodig om te blijven laden. Dit is bij tussenkomst van het net het geval. Maar bij rechtstreeks laden vanuit zonnepanelen fluctueert het steeds, bijvoorbeeld wanneer er een wolk voor de zon komt. De auto stopt dan met laden. Je hebt software nodig die aan de auto communiceert dat hij door kan blijven laden. Een tolk als het ware. Die software heeft een partner van ons nu geschreven. We hebben de techniek laatst voor het eerst getest en het werkte! Dit is nóg innovatiever dan we vooraf hadden bedacht.’

In deze video zie je hoe Renske en Maarten 85 kilo aan materiaal uit hun auto verwijderen om plaats te maken voor de zonnepanelen. 

Zo ziet het laden met de flexibele zonnepanelen eruit | Foto: 4x4electric.com

En niet alleen het rijden gebeurt op zonne-energie: op de motorkap en bovenop de dakkoffer en daktent komen nog losse panelen op maat. Die stroomt wordt tijdens het rijden opgeslagen in een aparte accu, voor het gebruik van de airco, koelkast en inductiekookplaat. Op dit moment laten Renske en Maarten nog onderzoeken of deze stroom direct gebruikt kan worden voor de systemen van de auto.

Afhankelijk van de elementen

Het stel moet goed timen wanneer ze laden. Renske: ‘Als het lekker weer is en we zijn op een mooie plek, dan kunnen we daar wat langer blijven en kan de auto volladen.’ Dat is ook een van de redenen dat ze naar Zuid-Afrika gaan: omdat de zon daar veel schijnt. Renske: ‘Doordat we ons eigen laadsysteem bij ons hebben, kunnen we heel veel in de natuur zijn zonder steeds naar een stadje te moeten om te laden.’ Zelfs voor drinkwater hoeven ze niet de bewoonde wereld in: ze hebben een systeem waarmee ze water uit een rivier of meer kunnen filteren.

Hoeveel kilometer ze na een volledige laadsessie kunnen doorrijden, zal mede afhankelijk zijn van de elementen. Maarten: ‘De invloed van de wind zullen we bijvoorbeeld goed merken. Bij meewind kunnen we langer doorrijden.’ Om de wind te monitoren, nemen ze een windmeter mee. 

Het leuke is: alle factoren die van invloed zijn op de prestaties van de auto verschijnen op een dashboard dat tijdens de reis zichtbaar zal zijn op de website van Renske en Maarten. Per bereisde locatie kun je zien hoe vol de accu zat, op wat voor ondergrond ze reden, hoeveel tegenwind ze hadden, wat de impact daarvan was op het bereik van de auto, etcetera. Renske: ‘Daar kunnen we veel lessen uit trekken. Bijvoorbeeld bij welke windsnelheid het efficiënter is om te stoppen en te laden. Studenten van Zuyd Hogeschool gaan de data in samenwerking met een van onze partners analyseren. Die learnings zijn ook bruikbaar voor anderen.’ 

Dankzij de zonnepanelen kunnen Renske en Maarten dagenlang de rimboe in | Foto: 4x4electric.com

Langs duurzame projecten onderweg

Tijdens hun reis zullen Renske en Maarten verschillende duurzame lokale projecten bezoeken. Renske: ‘We zijn nieuwsgierig wat Afrika allemaal doet op het gebied van duurzaamheid en willen daarvan leren. Die kennis en ervaringen kunnen we weer delen met onze volgers op social media.’ De avonturiers zijn nog druk bezig met het pinnen van potentiële projecten op een digitale kaart. Een van de projecten waarbij ze gaan kijken is Cake: wildopzichters die op elektrische motoren rijden en stropers pakken. Door de stille motoren neemt de pakkans aanzienlijk toe. 

De kosten van een duurzame expeditie

De grootste uitdaging voor de groene pioniers is het financiële plaatje. De totale kosten voor alle technieken en de auto inclusief uitrusting komen uit op zo’n 2,5 ton exclusief btw. Renske: ‘Voor ons als particulieren is dat te veel om te kunnen betalen. Daarom zoeken we partners. Sommige partijen sponsoren ons met producten, andere financieel. We hebben het financiële plaatje nu voor 80% rond, we verwachten dat die laatste 20% ook gaat lukken.’ 

Zelf investeren Renske en Maarten zo’n twee jaar fulltime hun tijd in het project: een jaar voor de voorbereidingen en een jaar tijdens hun reis. Renske: ‘Voor ons is deze tijd een sabbatical.’

Tips van Renske en Maarten

Voor wie droomt van een soortgelijke expeditie, hebben Renske en Maarten een paar tips:  

  1. Gewoon beginnen. Je moet niet alles opgelost willen hebben voordat je begint. Start met een klein vraagstuk, los dat op en pak er telkens weer een uitdaging bij. Wij voorzagen in het begin ook niet wat hier allemaal bij komt kijken.’ 
  2. Praat met veel mensen. Wij gebruiken bijna alle gesprekken met mensen die we op dit pad tegenkomen om tot creatieve oplossingen te komen.’
  3. Twijfel niet of het wel kan. Zeg liever: ik wil dat dit lukt. Daarna ga je kijken hoe. Het zal ongetwijfeld een rocky road worden, maar des te gaver is het als het wél lukt. Wij hebben ook momenten gehad dat we twijfelden of dit zou slagen. Maar we bleven geloven in de techniek. En in elkaar.’

Meeliften op dit duurzame avontuur 

Vanaf 20 september gaan Renske en Maarten 3,5 week door Nederland toeren langs duurzame projecten en evenementen. Maar ook om hun laadtechniek te testen. Als je wilt, kun je daarbij zijn. Op hun website staan alle data en locaties waar je ze kunt ontmoeten.

Op 4 november vertrekken ze voor de echte expeditie. Ook dan kun je meeliften, virtueel. Renske en Maarten zullen hun avonturen blijven delen via Instagram en YouTube. En via het dashboard op hun website kun je bekijken wat hun auto allemaal presteert.