Bij Terra Wolde eet en slaap je midden in de natuur

Achteraf gezien werd het eerste zaadje twintig jaar geleden al in Lisettes hoofd geplant. Tijdens het duiken bij Sumatra zag ze een reuzenmanta zwemmen, omringd door stukken afval. 'Ik begon als een bezetene blikjes uit het water te vissen,' vertelt Lisette van 't Hof (41). Samen met haar vriend Bas (43) - met wie ze sinds haar studietijd samen is - maakte ze vele verre reizen. ‘Op de mooiste plekken ter wereld lagen de grootste afvalbergen,' zegt Lisette. 'Ik besefte: de bevolking daar is zo bezig met overleven, dat zij niet bij klimaatvervuiling stilstaan. Maar wij kunnen dat in het westen wél.’  

Duurzame droom

In de jaren die volgden bestierde Lisette twee foodtrucks op verschillende festivals. Eerst ‘Sweet wheels’, vol zoete lekkernijen, daarna ‘De ballentent’, met gehaktballen van biologisch vlees. 'Echt duurzaam was het niet wat ik deed, terwijl de behoefte om mijn leven duurzamer in te richten juist sterker werd,' zegt Lisette. Daarom opende ze haar eigen lunchzaak met verse biologische producten. Knelpunt: ze zat midden op een bedrijventerrein in Utrecht. Net als op die mooie, maar vervuilde reisbestemmingen klopte het plaatje niet. Lisette: 'Mijn droom was een totaalbeleving: puur eten, leven en recreëren op een mooie plek in de natuur.'  

Een stuk land van Staatsbosbeheer

Zo kwam het dat Lisette in 2018 uit nieuwsgierigheid de link ‘ondernemers gezocht’ aanklikte op de website van Staatsbosbeheer. Voor verschillende kavels in natuurgebied het Horsterwold werden ondernemers gevraagd die daar een duurzaam concept konden realiseren. Lisette: ‘Ik stuurde mijn droomidee in onder het mom van 'we zien wel'. Vrijwel direct kreeg ik een reactie: of ik wilde komen praten.'  

‘Zodra ik het bosrijke gebied binnenreed, was ik verkocht,’ zegt Lisette. Staatsbosbeheer bood haar 2,5 hectare aan om te pachten voor dertig jaar. Op de rijke kleigrond zou ze haar eigen moestuin kunnen maken met een kasrestaurant eraan vast. En tussen de bomen zag ze in gedachten al zelfvoorzienende houten huisjes voor gasten staan, omringd door eetbare bloemen en planten. Wat ze voor zich zag was: Terra Wolde.

Eén probleem: er was geen infrastructuur. Lisette: 'Daarom kon Staatsbosbeheer weinig ondernemers vinden voor deze plek. Ik zag het wel zitten, omdat off-the-grid-oplossingen binnen mijn concept passen.’

Drie jaar wachten

De eerste stap was het regelen van de benodigde vergunningen. De 2,5 hectare grond had als bestemming 'natuur' en moest worden omgezet naar een plek waar ook gerecreëerd (en gebouwd) mocht worden. Een traject dat uiteindelijk drie (!) jaar duurde. Lisette: ‘Daar komt zóveel bij kijken; je moet allerlei onderzoeken doorlopen, van bodemonderzoek tot archeologisch onderzoek. Daarnaast moet je met bouwen rekening houden met het broedseizoen, de bevers die daar leven, bestaande vaarroutes en nog veel meer van dat soort zaken.'

Voor iemand die gewend was om flink aan te pakken in de horeca, was het moeilijk om afgeremd te worden. 'Er zijn momenten geweest dat ik ermee wilde stoppen,' zegt Lisette. 'Maar dat past niet bij mijn karakter; als ik op een trein stap, maak ik de rit af. Ik bleef mezelf voorhouden dat ik uiteindelijk een hele mooie plek zou creëren.' 

Een eetbare bostuin

Al die tijd mocht Lisette gelukkig wél natuurverbeteringen aanbrengen. Met hulp van haar vriend Bas en een paar vrijwilligers legde ze een ecologische moestuin van 250 m2 aan, plantte ze 150 bomen en zaaide eetbare inheemse planten en bloemen door het bestaande bos. Lisette: ‘We hebben heel veel hergebruikt na de storm; afgebroken vlier- en wilgentakken opnieuw geplant en takkenrillen gemaakt - een soort heggen van dode gevlochten takken. Alle bomen die we nieuw kochten, zijn eetbaar. Zo hebben we een notenlaantje met hazelaars en walnoten en veel fruitbomen.’ Alles vormt samen één grote eetbare bostuin.

Pop-up concept 

In juni 2021 waren dan ein-de-lijk de vergunningen rond. De eerste gasten? Die zouden in juli al voor het tuinhekje staan. Lisettes creatieve ondernemersgeest bedacht een plan: een tijdelijk pop-up concept om haar buitenhotel toch te kunnen openen. Ze zette vier canvastenten en twee Mongolische yurts neer op de meest idyllische plekjes aan het water en in het bos en richtte die sfeervol in. De interieur-items tikte ze tweedehands op de kop; nachtkastjes en tafeltjes maakte ze van houtblokken uit het bos. 

Samen met Bas bouwde ze het eerste boshuisje van duurzaam Scandinavisch hout. Lisette: 'We zijn eigenlijk helemaal niet handig. Voor dat huisje hebben we een tutorial bekeken. Met trial en error is het uiteindelijk gelukt om de houten delen zo in elkaar te laten grijpen dat er geen schroeven of lijm aan te pas zijn gekomen.'

Ook bouwden ze samen een kas van onderdelen uit verschillende oude kassen. De kas kon dat eerste seizoen als keuken dienen. Het sanitairhuisje bouwden ze met geschilde kastanjepalen uit Nederland. Lisette: 'Die palen werden geleverd in houten pellets, daar hebben we het hek van gemaakt.'  

Off-grid voorzieningen

Niet alleen moesten Lisette en Bas met accuboormachines aan de slag (en steeds hun werk neerleggen als de accu's lagen op te laden), ook alle voorzieningen van de accommodaties en keuken moesten ze off-grid voor elkaar krijgen. In het gras zetten ze een rij zonnepanelen neer, er waren immers nog geen daken om ze op te leggen. Om elektriciteit te bufferen schaften ze twee mobiele accu's aan.

Geen voorzieningen betekent ook geen riolering. Daarvoor kochten ze een paar grote IBA-tanks die het afvalwater zuiveren en lozen in de nabijgelegen sloot. Regenwater wordt opgevangen in een put en gebruikt om de wc's mee door te spoelen en al het groen water te geven. Lisette wil uiteindelijk dat ook het douche- en drinkwater uit eigen bronnen komt. Helaas heeft ze nog geen filtersysteem gevonden dat voor 100% werkt. Daarom laat ze nu tijdelijk een waterleiding aanleggen.

Het hout voor de houtkachels in het boshuisje en de yurts komt uit het eigen bos. Koken gebeurt in de grote houtoven bij de kas. 

Lisette: 'Alles werkt, de gasten hebben nooit onder een koude douche gestaan. Het scheelt dat  de mensen die hier boeken vaak al gewend zijn om zuinig met energie om te gaan, omdat ze bijvoorbeeld in een tiny house wonen.' Wat de gasten niet zien, is dat Lisette op bewolkte dagen alles met de hand staat af te wassen. Extra zonnepanelen zouden dat probleem uiteindelijk moeten gaan oplossen.

Gezamenlijk project

'Inmiddels kan ik niet meer zeggen dat ik dit project alleen doe. Bas helpt veel, naast zijn baan. Hij doet vooral de technische dingen. En hij heeft een imkerdiploma gehaald om uiteindelijk voor onze eigen bijenvolken te kunnen zorgen,' vertelt Lisette.

Het stel woont nu zelfs op het terrein, samen met dochter Daantje (6). Lisette: 'We konden nergens een lening krijgen. Het geld van mijn verkochte horecazaak was niet voldoende. Uiteindelijk zei Bas: 'Dan verkopen we toch ons huis in Utrecht en gaan we in de bostuin wonen?''

Eerst hebben Lisette, Bas en Daantje een tijdje in hun zelf omgebouwde off-grid camper geslapen. En als er geen gasten zijn, slapen ze in het boshuisje. Maar niet lang meer: in een hoek van het perceel ligt de fundering van hun toekomstige huis. Dat wordt prefab gebouwd en naar verwachting deze zomer op locatie neergezet en afgebouwd. 

Ultiem doel: een gesloten kringloop

De bostuin wordt niet alleen bewoond door mensen. Lisette: 'Mijn ultieme doel is om een gesloten kringloop te maken. Er lopen kippen voor onze eitjes; schapen om het gras kort te houden; loopeenden die slakjes eten; bijen voor honing en de bestuiving van onze gewassen; en bosvarkens die op het menu komen. We schuwen een duurzaam stukje vlees niet, maar het zal het enige vlees zijn dat we aanbieden. Groente en kruiden stelen hier de show.' 

In het restaurant wordt gekookt volgens het farm-to-table-principe. Lisette: 'We koken met de seizoenen en alles wat we eten, komt uit de bostuin of uit de buurt. Voor ons brood hebben een toffe samenwerking met een partij die zelf graan verbouwt en maalt - in Zeewolde!' 

Lisette: 'Ik vind het heel tof om die kringloop steeds sluitender te zien worden. We maken onze eigen compost om de moestuin en boomgaard mee te bemesten. Oogst die we niet direct eten, conserveren of fermenteren we. En ik leer het land en de tuin steeds beter kennen en benutten. Via de planten-apps Wildplukwijzer en Plantnet kom ik erachter wat eetbaar is. Zelfs de brandnetels gebruik ik; voor thee, soep of ik leg een blad in een vers lasagnevel, ziet er mooi uit.'

Ieder plantje krijgt aandacht   

Lisette: 'Voor specifieke taken ga ik mensen aannemen, zoals een kok. Nu doe ik bijna alles nog zelf, samen met Bas. Onze gasten zien en voelen dat; vaak zeggen ze dat ze het zo bijzonder vinden dat wij ieder plantje hier aandacht geven. Dat geeft energie om door te gaan. Want geloof me: er zijn momenten dat ik niet meer kan. Het is een heftig traject. Maar als ik alles om me heen zie ontluiken en bedenk dat we dit helemaal zelf hebben gedaan; ja, dan geniet ik.' 

Terra Wolde zelf ervaren?

• ​​​​​​​Boek een all-in arrangement van 2 of 3 nachten: slapen in een yurt, bell tent of off-grid boshuisje, inclusief ontbijt, lunch en aanschuiftuindiner
• Pop-up Restaurant Pomponius is geopend voor verblijvende én niet verblijvende gasten. Op donderdag en zondag schuif je aan voor de inmiddels legendarische houtgestookte pizza-avond.
• Midden in het bos hebben Bas en Lisette een yogadeck gebouwd. Hier organiseren ze in juni en september een yoga-retreat tussen de bomen.