Hoe fleurig ze ook zijn, lang niet alle bloemen zijn leuk om weg te geven. Bij de kweek komen vaak pesticiden en CO₂-uitstoot kijken. Gelukkig zijn er steeds meer natuurlijk gegroeide bloemen, oftewel: slow flowers, zónder gif. We spraken de oprichter van Slow Flowers Nederland, Willemijn ter Hart-Koopal, over hoe en waar je duurzame bloemen scoort.
Wat is er eigenlijk mis met een ‘gewone’ bos bloemen?
‘De meeste bloemen in de Nederlandse supermarkten of bij de gangbare bloemist zijn in verwarmde en verlichte kassen gekweekt, wat zorgt voor CO₂-uitstoot. Daarnaast worden in de gangbare bloementeelt kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruikt. In de EU is een derde van die gifstoffen wegens gezondheids- en milieurisico’s verboden. Maar veel van de bloemen die hier worden verkocht zijn ingevlogen uit landen als Afrika en Zuid-Amerika, waar de arbeidsomstandigheden niet altijd geweldig zijn en waar diverse pesticiden worden gebruikt.’
Je zou bijna helemaal geen bloemen meer durven kopen.
‘Er komt steeds meer bewustzijn over de schadelijke gevolgen van bestrijdingsmiddelen door berichten in de media. Zoals het treurige verhaal van het 11-jarige Franse meisje dat overleed aan leukemie doordat haar moeder als bloemist jarenlang met pesticiden werkte. Sindsdien kopen veel mensen geen bloemen meer, wat zonde is. Bloemen horen bij belangrijke momenten in het leven; om iets te vieren, te rouwen, steun te geven of om zelf van te genieten. Bloemen die goed gegroeid zijn, kun je prima op vaas zetten.’
Wat zijn dan goede alternatieven?
‘Slow flowers of biologische en biologisch dynamische gecertificeerde bloemen. Slow flowers zijn bloemen die worden geteeld met respect voor en in samenwerking met de natuur. Ze groeien zonder kunstmatige ingrepen als mest, bestrijdingsmiddelen of warmte in de volle grond, in het juiste seizoen en worden lokaal verspreid.
Biologische en biodynamische bloemen worden onder soortgelijke omstandigheden geteeld en herken je aan een SKAL-keurmerk (groen met een blaadje van witte sterretjes, red.) of een Demeter-keurmerk (witte tekst ‘Demeter’ op oranje vlak, red.).
Slow flowers en biologisch dynamische bloemen komen altijd uit de volle grond en worden samen met meerdere soorten op een kwekerij geteeld – goed voor de biodiversiteit, bij biologische bloemen is dat niet altijd het geval, maar meestal wel.’
Slow flowers, zoals deze papaver op de biologische bloemenkwekerij Op Beemster Klei, krijgen de tijd om op natuurlijke manier te groeien | Foto: Thijs ter Hart
Hoe zie je door alle bloemen nog de juiste bos?
‘Het zou eigenlijk andersom moeten zijn: op bloemen die milieuonvriendelijk geteeld zijn en gif bevatten zou een waarschuwing moeten staan. Om mensen de weg te wijzen naar ‘schone bloemen’, gaan telers en bloemisten in landen over de hele wereld samenwerkingsverbanden aan. Deze slow flower-beweging ontstond in 2012 in Amerika op initiatief van Debra Prinzing, naar het idee van ‘slow food’ dat al in 1989 in Italië ontstond. Het basisidee: bloemen krijgen de tijd en de omstandigheden om op natuurlijke wijze te groeien. Omdat er in Nederland nog geen slow flower-platform bestond, heb ik dat opgezet. Op Slow Flowers Nederland vind je over Nederland verspreide verantwoorde bloemaanbieders bij elkaar.’
Op het platform Slow Flowers Nederland vind je veel aanbieders van slow flowers | Foto: On a Hazy Morning
Bij hoeveel verantwoorde bloemaanbieders kunnen we inmiddels terecht?
‘Op de website staan inmiddels net over de 100 bedrijven, waaronder veel bloemisten, maar voornamelijk telers. Daar vallen ook pluktuinen onder, waar je zelf een boeket kunt plukken. Doordat slow flowers niet bespoten worden, kun je ze breed toepassen. Eetbare soorten in gerechten en thee, andere soorten in verzorgingsproducten of verf bijvoorbeeld. Op de website staan ook ateliers die producten van bloemen maken. Daarnaast komen er steeds meer biologische bloembollentelers en partijen die schone droogbloemen aanbieden.’
Wat als er geen slow flower-adres om de hoek zit?
‘Sinds vorig jaar bestaat er de online bestelsite Wilderful, waar je biologische bloemen kunt bestellen. De oprichters hebben een diepe drive om schone bloemen goed in de markt te zetten. Ze streven dan ook naar een landelijke dekking door samen te werken met lokale bloemisten. Daarnaast biedt Bloomon – in het juiste seizoen – de Bio-bos aan, gevuld met veld- en korenbloemen van Nederlandse bodem. Online te bestellen.’
Via Wilderful bestel je in bijna heel Nederland biologische bloemen online, zoals dit vrolijke zomerboeket | Foto: Wilderful
Hoe kunnen we de slow flowerbeweging vooruit helpen?
‘Je kunt aan je bloemist vragen waar de bloemen vandaan komen en of de bloemist wel eens aan slow flowers of biologische bloemen heeft gedacht om in te kopen. Wie weet gaat diegene door jou kijken of hij een verantwoorde teler in de buurt kan vinden.
En sta stil bij hoe je zelf bloemen geeft. Koop bloemen uit het seizoen, typische slow flowersoorten zijn: cosmea, lathyrus, zinnia's, papavers, venkelbloemen, dahlia's, korenbloemen en strobloemen. Kijk ook eens of er in jouw omgeving een pluktuin zit.
Als je even niet aan slow flowers kunt komen, koop dan een alternatief, zoals een strippenplukkaart, een bon voor een bos in het juiste seizoen, schone droogbloemen, of een kunstwerk met bloemen.’
De cosmea is een typische slow flower | Foto: Thijs ter Hart
Wanneer heb jij je doel eigenlijk bereikt?
‘Als mijn platform zichzelf opheft, doordat slow flowers normaal zijn geworden. De slow flowerbeweging, daar zitten we middenin. In de media is ook regelmatig aandacht voor natuurlijk gegroeide bloemen. Plantaardig publicist Katja Staring schreef het zeer volledige boek ‘Slow Flowers’. Er bestaat intussen ook een vereniging van biologische siertelers in Nederland. Ik zie mezelf als een verbinder tussen al die groepen en dat hoop ik nog lang te kunnen doen.’
Zin om meteen slow flowers te scoren? Kijk meteen even tussen het aanbod aan telers, bloemisten of ateliers.
