Laatst nam ik deel aan een buurtbijeenkomst, waar de mogelijkheid werd besproken om een plein te vergroenen. De bijeenkomst verliep heel positief. Iedereen was het erover eens dat meer groen in de buurt een goed plan was, en verschillende mensen hadden daar al ideeën over.
Tot ik suggereerde om een aantal parkeerplaatsen te verwijderen om meer ruimte te maken voor het groen. De positieve toon sloeg vrijwel direct om toen een buurtbewoner zei: "We hebben hier niet genoeg parkeerplaatsen, dus dat is onmogelijk". Ik ben maar niet meer op doorgegaan, omdat ik weet dat de discussie over parkeren de gemoederen hoog op kan laten lopen.
Ik ben een planoloog die zich inzet om mensen uit de auto te krijgen. Daarom ben ik naar Nederland verhuisd. Elke dag stappen hier miljoenen mensen op de fiets om gebruik te maken van een fietsinfrastructuur van absolute wereldklasse. Mensen van over de hele wereld komen naar Nederland om te leren hoe je een betere fietsinfrastructuur creëert. Het is het fietswalhalla van de wereld.
En toch ben ik omringd door mensen die verslaafd zijn aan de auto.
In een stad als Rotterdam, met een geweldige fietsinfrastructuur, prachtig openbaar vervoer en brede trottoirs zou je verwachten dat mensen best bereid zouden zijn hun auto op te geven. Toch lukt het politici en beleidsmakers nauwelijks om minder ruimte te reserveren voor de auto. Simpelweg omdat de weerstand van autobezitters te hoog is.
Hoe komt dat? Hoe komt het dat we zelfs in Nederland niet kunnen afkicken van de auto? Ik denk dat er tal van redenen zijn, culturele, politieke en sociale, maar één van de belangrijkste redenen is geld. De werkelijke kosten van onze auto’s zijn onbekend. Niemand lijkt te weten wie de rekening betaalt en hoe hoog die is. Ik ben ervan overtuigd dat als mensen zouden weten hoe duur deze verslaving is, velen met plezier hun auto zouden opgeven.
“De werkelijke kosten van ons autobezit zijn onbekend. Niemand lijkt te weten wie de rekening betaalt en hoe hoog die is.”
Planoloog & oprichter Humankind
Je auto is een miljoen waard
Enige tijd geleden kwam ik een Duitse studie tegen waarin werd gekeken hoe goed mensen de kosten van hun autobezit kunnen inschatten. Gelukkig bezit ik geen auto meer, dus ik vond het lastig schatten. Als je de advertenties moet geloven, zou je denken dat je voor €350 per maand een kleine elektrische auto kunt krijgen. Klinkt als een koopje.
Maar tot mijn verbazing is bleek het bezit van een auto echt heel erg duur. De zeer bescheiden schattingen spreken over kosten van een half miljoen euro gedurende iemands leven. De echte cijfers zijn waarschijnlijk meer dan een miljoen euro. Voor dit bedrag kun je in Amsterdam een grachtenpand krijgen. Erger nog, uit bovengenoemd onderzoek blijkt dat de meeste mensen zich niet eens realiseren dat hun auto zó duur is.
De werkelijk kosten van je auto bestaan uit de brandstofkosten, afschrijvingswaarde, reparatiekosten, belastingen en verzekering. Terwijl mensen heel goed zijn in het inschatten van hun brandstofkosten (ze betalen het elke week), zijn ze vreselijk slecht in het inschatten van de andere kosten. Als ze het schatten, noemen ze vaak een bedrag dat de helft lager is dan de wérkelijke kosten.
Zie je het probleem? Er zijn zoveel verborgen kosten van autobezit, dat mensen gewoon niet weten hoeveel ze uiteindelijk betalen. Tegen de tijd dat ze de rekening moeten betalen, zijn ze al verslaafd. Ze hebben de auto al en schatten in dat elk extra ritje wel niet te veel kosten zal kosten. Waarom de auto niet gebruiken om naar de supermarkt te gaan? En kleine Noah met de auto naar school kan er ook wel van af.
Iedereen betaalt mee aan de auto van de buurman
Autobezitters betalen dus uiteindelijk veel meer dan ze denken. Ze geven duizenden euro's per jaar uit aan hun auto, inclusief hoge belastingen. Ze denken dat deze belastingen de maatschappelijke kosten van hun autobezit wel zullen dekken: de snelwegen, parkeerplaatsen, gevolgen van klimaatverandering, luchtvervuiling en ongevallen. Maar betalen autobezitters deze rekening wel?
Nee dus, bij lange na niet. Een recente studie, ook uit Duitsland, schat dat de samenleving -dus zowel autobezitters als mensen zonder auto- elk jaar ongeveer €5.000 per auto betaalt, bovenop de belastingen die de eigenaar moet voldoen. In Nederland gaat het dan jaarlijks om €44 miljard euro. Dat is maar liefst 12% van de totale uitgaven van het Rijk in 2022!
“Elke belastingbetaler betaalt jaarlijks €5.000 per Nederlandse auto. Of ze er zelf nu een hebben of niet.”
Planoloog & oprichter Humankind
Iemand die vooral fietst veroorzaakt niet zulke kosten voor de samenleving. Immers fietsen veroorzaken geen files, geen vervuiling en de fietsinfrastructuur kost minder en neemt minder ruimte in beslag. Maar of je nou elke dag de fiets pakt of in de metro stapt, je betaalt nog steeds heel veel geld zodat ánderen met de auto kunnen.
En je hebt geen keuze.
