Een koffieapparaat dat weigert koffie te zetten, een broek met een onflatteus gat erin; wist je dat bijna de helft van onze kapotte spullen nog goed te repareren valt? Dat is vaak voordeliger en stukken milieuvriendelijker dan nieuw kopen. Wij vertellen je welke spullen je waar kunt (laten) repareren.
Veel spullen die nog een tweede leven in zich hebben, gooien we weg. In Nederland danken we met z’n allen wekelijks 10,9 miljoen kilo aan elektrische apparaten en textiel af. De snelst groeiende bron van afval in Europa is elektronica: van stofzuigers tot smartphones. Van die apparaten wordt minder dan 40% gerecycled.
Dan nu hoopvolle berichten. Van al onze weggegooide spullen valt 25 tot 50% nog goed te repareren. En we willen ons gebutse goed best (laten) repareren, zo blijkt uit een Europese peiling. Ruim 77% van de ondervraagden verkiest daar repareren boven nieuw kopen. Geldt dat nou ook voor jou, maar weet je niet goed waar je met welke spullen terecht kunt? Met deze gids wordt repareren niet alleen laagdrempelig en aantrekkelijk voor je portemonnee, maar zelfs leuk!
Er zijn uitzonderingen op de reparatie-is-altijd-beter-dan-nieuw-regel. Sommige oude apparaten zijn energieslurpers en kun je beter wegdoen. Over het algemeen geldt dat je grote huishoudelijke apparaten het best kunt vervangen als ze ouder zijn dan tien jaar of een energielabel hebben dat lager is dan A+. Vooral wasdrogers, koelkasten en vriezers zijn de laatste jaren een stuk zuiniger geworden. Bij vaatwassers en wasmachines geldt dat níet, die kun je het best laten repareren. Ook voor kleinere huishoudelijke apparaten geldt: repareren die handel!
In Repair Café Jeltje in Amsterdam is repareren een gezellige bedoening | Foto: Lucy Lambriex, ziebinnenzijde.nl
Koffieapparaten, stofzuigers, lampen, kleding, speelgoed, tsja, eigenlijk kun je alles wel meenemen naar een Repair Café. Dit is een gratis bijeenkomst (een vrijwillige bijdrage wordt gewaardeerd) waar je samen met anderen je kapotte spullen kunt repareren. Gereedschap en materiaal zijn aanwezig (op zelf te bestellen losse onderdelen na) en je krijgt hulp van deskundige vrijwilligers met reparatiekennis en -vaardigheden op allerlei terreinen.
Drie vliegen in één klap: je leert wat (en deze skills gaan daardoor niet verloren), je ontmoet nieuwe mensen én je verlengt de levensduur van je spullen. Repair Cafés zijn dan ook een doorslaand succes. Initiatiefnemer Martine Postma organiseerde de allereerste editie in 2009; inmiddels zijn er 2.549 Repair Cafés wereldwijd! Dikke kans dat er ook één bij jou in de buurt zit.
Lukt het niet om je smartphone, tablet of laptop op te lappen in een Repair Café? Stuur deze dan niet naar het rusthuis (lees: een stoffige la). Milieu Centraal stelt dat het altijd goed is om deze elektronische apparaten te repareren. Het kost namelijk veel energie en zeldzame grondstoffen om ze te maken. Ook zijn ze in de afgelopen jaren amper zuiniger geworden in gebruik, nieuw kopen is dus niet beter. Check eerst of je nog garantie hebt, zo ja: dan kun je een reparatie het best regelen bij de winkel waar je het apparaat kocht.
Smartphones en andere devices die buiten de garantie vallen, kun je laten repareren via de klantenservice van de fabrikant. Via bijvoorbeeld Apple Support of een Samsung Service Center. Of ga naar een onafhankelijke reparatieshop die (vaak direct) in de winkel je smartphone, of ander apparaat repareert. Over het algemeen is laatstgenoemde optie voordeliger. Kies in dat geval wel voor een erkend reparatiebedrijf dat met originele onderdelen werkt. Zo’n bedrijf vind je via Techniek Nederland.
Voor Apple-computers kun je in Utrecht terecht bij Macleasy: een reparatiebedrijf waar jongvolwassenen en mbo-studenten binnen het autismespectrum snel, vakkundig en duurzaam jouw Apple MacBook of iMac repareren. En dat binnen twee tot zes uur en vanaf €97.
Je smartphone repareren is altijd een goed idee | Foto: Fairphone
Tip: telefoons die je niet meer aan de praat krijgt, kun je opsturen naar Fairphone voor recycling, dan ontvang je een cadeaubon voor de waarde van de telefoon.
Met een gesneuvelde knoop of haperende rits kun je natuurlijk naar een kleermaker in jouw buurt gaan. Maar wist je dat dat in veel gevallen meer moeite kost dan wanneer je het zelf zou opknappen? Kleine kledingreparaties zijn zo gepiept, maar ja, je moet natuurlijk wel hebben geleerd hoe dat moet. Breng daarom je kapotte goed mee naar een naaicafé en leer het samen met professionele naaisters zelf herstellen.
Roosmarijn en Isabel van De Naaierij gaan samen met jou je kapotte kleding te lijf | Foto: Lotte van Uittert
In Den Haag zit De Naaierij, een vintage kledingzaak/naai-atelier/zelfreparatiecafé waar je met de hulp van Roosmarijn en Isabel in een uur dat stapeltje kapotte kleding aanpakt (€14,50). In Groningen word je met raad en draad bijgestaan bij Studio Draadkracht (€4 per uur). En in Leiden kun je los met naald en garenklos bij Atelier Kleurstof (€10 per uur).
Bij WEAR in Rotterdam kun je niet alleen pre-loved sneakers kopen, maar ook terecht om jouw eigen exemplaren te laten reinigen en/of repareren. Een professionele stoomreiniging van ervaren sneakercleaners boek je vanaf €19,95. Je kunt hier ook een DIY-cleaning kit kopen voor €19,95 met een speciale borstel, biologisch afbreekbaar schoonmaakspul en een microvezeldoek. Met de juiste middelen en een dosis sneakerliefde kan jouw favoriete paar weer een ronde mee.
De sneakercleaners van WEAR weten wel raad met jouw afgedragen sneakers | Foto: WEAR
Uitgekeken op de kleur van je lievelingsfauteuil? Of heb je een parel van een vintagestoel gescoord, maar is het printje van de stof niet jouw stijl? Laat je meubel opnieuw stofferen met duurzame stoffen. Studio Fijnstof in Utrecht werkt met stoffen die het EU Eco Label dragen. Zo gebruikt de eigenaresse bijvoorbeeld de lokaal geproduceerde stoffen van de duurzame weverij Enschede Textielstad. O.a. gemaakt van lokale vezels als vlas en hennep en gercyclede jeans en werkkleding. Een andere stoffeerderij die met ‘groene’ meubelstoffen werkt is Dominikq in Oud-Beijerland. Zij kiezen alleen voor herbruikbare stoffen zoals het geryclede wol van Kvadrat of wol gemaakt van aangespoeld oceaanplastic van De Ploeg. Stofferen is maatwerk, daarom verschillen de prijzen per project.
Vintage vondsten kun je opnieuw (duurzaam) laten stofferen | Foto: SOCIAL.CUT
Ga je toch liever zelf aan de slag? Daarvoor hoef je geen Technische Tina of Handige Harry te zijn. Op YouTube staan veel instructiefilmpjes met de meest uiteenlopende reparatieverzoeken. Er zijn ook specifieke reparatieplatforms waar gedetailleerde handleidingen op staan. Zoals iFixit en Jafix. Hier kun je terecht voor het fixen van je lekkende kraan tot aan het dichten van een gat in je gebreide trui.
Heb je zelf geen plek of gereedschap om aan de slag te gaan? Dan kun je in veel plaatsen terecht bij een openbare werkplaats, met of zonder begeleiding. In Rotterdam en Utrecht zit bijvoorbeeld Werkplaats Buurman, in Amsterdam De Openbare Werkplaats en in Meppel Werkplaats4you.
Natuurlijk kan het voorkomen dat jouw kapotte item écht afgedragen of opgebruikt is. Gooi het in dat geval nooit zomaar bij het restafval, maar recycle het. Elektronische apparaten bevatten schadelijke stoffen die op een milieuvriendelijke manier verwerkt moeten worden. Of ze bevatten waardevolle grondstoffen die nog wél gebruikt kunnen worden. Een e-waste inleverpunt bij jou in de buurt vind je via WeCycle. Stukgedragen textiel gooi je in de textielcontainer. Meer info over recyclen? Met de Afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal zie je wat in welke bak thuishoort.
Een andere reden dat spullen niet te repareren zijn, is doordat producenten dat te moeilijk of te kostbaar maken. In sommige smartphones zitten onderdelen stevig vastgelijmd of reserveonderdelen zijn niet (betaalbaar) te verkrijgen. Een vaak genoemde reden daarvoor is dat producenten hiermee hun intellectuele eigendom willen beschermen. De EU wil hier een stokje voor steken en werkt aan wetgeving die het recht op reparatie moet waarborgen. Dit betekent dat het voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn om spullen te repareren.
Want hoe meer we onze spullen waarderen en repareren, hoe sneller we afkoersen op een circulaire maatschappij.
