Wat doet het klimaat met (de waarde van) je huis?
Wat is een mantelzorgwoning?
Een mantelzorgwoning is een zelfstandige, tijdelijke woonruimte die op een bestaand erf wordt geplaatst of gebouwd. De mantelzorgwoning kan worden bewoond door de verzorger óf de zorgontvanger. De 'hoofdwoning' is dan het huis wat permanent bewoond blijft. De overheid maakt het voor mantelzorgers makkelijker om zo'n woning te (ver)bouwen, maar er zijn wel regels aan verbonden.
Voor wie is een mantelzorgwoning?
Als je intensief voor een naaste zorgt, kan het voor beide partijen fijner zijn om vlak bij elkaar te wonen. De zorg wordt laagdrempeliger, maar dat heeft ook een keerzijde. Als je dicht op elkaars lip zit lever je ook wat privacy in. Ook kan het misschien lijken alsof de mantelzorger verantwoordelijk is voor alle zorg, terwijl er ook professionele zorg naast kan bestaan. Als mantelzorger moet je dus goed je grenzen bepalen. Om een mantelzorgwoning te mogen plaatsen moeten jullie van de overheid een 'intensieve zorgrelatie' hebben. Dat betekent dat er minstens 8 uur per week aan zorg verleend moet worden.
Wat voor mantelzorgwoningen zijn er?
Er zijn verschillende mogelijkheden, zoals het ombouwen van een bestaand bijgebouw, het plaatsen van een prefab woning (een kant en klaar huis), of het bouwen van een aanbouw aan de hoofdwoning.
- Een mantelzorgwoning in de tuin plaatsen (of een bestaande schuur of tuinhuis ombouwen tot woning)
Aan welke eisen de mantelzorgwoning moet voldoen hangt er natuurlijk maar net vanaf wie erin gaat wonen. Als de hulpbehoevende erin woont moet je rekening houden met bijvoorbeeld rolstoelvriendelijkheid. Je moet er hoe dan ook voor zorgen dat de woning tijdelijk is. Als de mantelzorg stopt, mag de unit niet meer als woonhuis worden gebruikt.
Maar hou dit in de gaten: omdat er hoge woningnood is gaan de regels waarschijnlijk versoepeld worden, waardoor het nog laagdrempeliger wordt om een woning op eigen erf te plaatsen, ook als je geen mantelzorg verleent.
2. Kangoeroewoning: 2 wooneenheden onder één dak
Met een kangoeroewoning maak je van één woonhuis 2 zelfstandige wooneenheden Denk aan een aanbouw of een gesplitste woning. De wooneenheden hebben allebei een eigen keuken, badkamer en voordeur en zijn via een interne, afsluitbare deur met elkaar verbonden. Je kunt dus makkelijk 'oversteken' maar hebt toch helemaal je eigen plek.
Net zoals bij de woning in de tuin moet ook de kangoeroewoning tijdelijk van karakter zijn, maar je kunt er ook op voorhand voor kiezen om de woningen permanent te splitsen. Dan kun je de woningen in de toekomst ook als 2 aparte woningen verkopen.
3. Mede-huurderschap: inwonen
Medehuurderschap kan interessant zijn als je al inwoont bij de zorgverlener of zorgontvanger, maar je nog geen officiële huurder bent. Als officiële huurder kun je niet zomaar het huis uit worden gezet als de zorgontvanger overlijdt of naar een zorginstelling gaat. Je kunt medehuurderschap aanvragen als je al minimaal 2 jaar samenwoont met je zorgpartner.
Welke regels gelden er voor mantelzorgwonen?
De regels voor het plaatsen of maken van een mantelzorgwoning verschillen per gemeente. Er zijn een paar voorwaarden die voor iedereen gelden:
- In de mantelzorgwoning mogen niet meer dan 2 personen wonen.
- De woning is dus tijdelijk en mag niet meer worden bewoond als de mantelzorg stopt.
- Een woning in de tuin mag alleen op het achtererf staan, en mag niet te groot zijn.
- En je moet natuurlijk aan alle bouwregels voldoen.
Vraag bij je gemeente welke regels er in jouw buurt gelden. Ook kun je alvast zelf een vergunningscheck doen op de site van het Omgevingsloket.
Wat kost een mantelzorgwoning?
Wat een mantelzorgwoning kost, hangt natuurlijk helemaal af van het type woning. Goedkoop is het helaas meestal niet. Voor een eenvoudige, kant-en-klare versie ben je al snel zo’n € 45.000 kwijt; een luxe model kan oplopen tot € 150.000. Wie slim is, kijkt eerst of een bestaande schuur of garage kan worden omgebouwd. Subsidies zijn er helaas niet, maar sommige gemeenten bieden een ‘blijverslening’ met lage rente, bedoeld voor de zorgvrager om langer thuis te kunnen wonen. Een hypotheek afsluiten kan alleen als de woning aan het hoofdgebouw vastzit, niet voor een los prefab-exemplaar.
Om de kosten te kunnen dragen mag je huur vragen voor de mantelzorgwoning of de hoofdwoning. De inkomsten hiervan hoef je niet op te geven bij de Belastingdienst. Ook al ken je je (ver)huurder goed, zorg dat je duidelijke afspraken maakt en een goed huurcontract opstelt.
Is een mantelzorgwoning duurzaam?
Als je het slim aanpakt, kan een mantelzorgwoning duurzaam zijn. Het scheelt een hoop reisbewegingen en je kunt op een duurzame manier bouwen. Veel moderne mantelzorgwoningen zijn prefab en modulair gebouwd. Dat betekent dat ze later weer kunnen worden verplaatst of hergebruikt. Dat voorkomt sloopafval en nieuwe bouwmaterialen.
Waar je bij nieuwbouw aan kunt denken:
- Kies voor herbruikbare, biobased of gerecyclede materialen en zorg dat de woning goed geïsoleerd en energiezuinig is.
- Prefab mantelzorgwoningen kun je kant-en-klaar kopen, nieuw maar ook tweedehands - een duurzamere keuze
- Denk ook aan de toekomst: maak de woning verplaatsbaar of flexibel indeelbaar, zodat hij later een andere functie kan krijgen.
- Nu je toch bezig bent: met zonnepanelen, een groen dak of regenwateropvang kun je van je mantelzorgwoning een duurzaam tiny house maken.
