Deze kaswoning haalt de natuur binnen

Ze woonden heerlijk; in een tussenwoning die ruim genoeg was, met tuin en vlakbij het bos. Tóch klopte het plaatje niet. ‘We wilden meer kunnen verduurzamen dan met een stenen huis mogelijk was,’ zegt Glenn.

Glenn en zijn vrouw Cynthia leerden elkaar veertien jaar geleden kennen tijdens hun studie Wildlifemanagement. Ze zijn beiden dierecoloog en runnen een ecologisch adviesbureau. Hun gezamenlijke ambitie is om het milieu zo min mogelijk te belasten. ‘We wilden zo zelfvoorzienend mogelijk gaan wonen.’

Met Pinksteren 2018 was de verkoop van hun oude huis rond, een week later zetten ze hun handtekening onder het contract voor een stuk grond in Renkum, vlakbij Arnhem. Een perceel van 430 vierkante meter vlakbij het Beekdal en bos. 

Een duurzaam houten huis

‘We zijn allebei gecharmeerd van houtbouw en zagen in een krantenartikel een ontwerpconcept dat precies was wat we wilden,’ vertelt Glenn. Het was het concept ‘Indigo’ van ontwerpbureau Woonpioniers, dat bestaat uit losse, geprefabriceerde houten elementen die ter plekke worden gemonteerd. De houten modules zijn geïsoleerd met cellulose. 

Glenn: ‘De architect was gewend om tiny houses te ontwerpen, wij wilden een tiny-plus-house. Cynthia was op dat moment namelijk zwanger van onze tweede.’ Gelukkig was er dankzij het modulaire systeem ruimte voor drie (slaap)kamers en een kantoor. 

Kamperen in eigen huis

Cynthia en Glenn hadden hun totale budget geraamd op drie-en-een-halve ton, daarvan zat al anderhalve ton in het perceel. Om de kosten te drukken, heeft het stel bijna alles zelf gedaan. Woonpioniers heeft alleen het casco en de vergunningsaanvraag verzorgd. ‘Wij moesten alles zelf uitzoeken en leren, wat natuurlijk veel meer tijd kost dan wanneer je iemand inhuurt,' zegt Glenn. 

De opbouw van het casco ging vlot: binnen een week stond er een huis. De bouwdelen waren in de fabriek gemaakt en werden als een soort puzzel in elkaar gezet. ‘We sliepen in die tijd op een natuurkampeerterrein in de buurt, maar zodra het casco er stond, bedachten we dat we net zo goed konden gaan kamperen in ons huis.’ Na een half jaar kamperen tussen de bouwmaterialen, verhuisde het gezin definitief. Nog geen maand later werd hun tweede zoon geboren. Glenn: 'Er hing toen nog geen enkele deur in het huis en ook de binnenwanden moesten nog afgewerkt worden.'

Cynthia en Glenn deden aardig wat concessies op hun planning en budget. Het hele project inclusief kavel kostte uiteindelijk vier ton. 

Ecologisch bouwen

Waar onder geen beding concessies over werden gedaan, was duurzaamheid. 'Een niet-ecologische optie was simpelweg geen optie,' zegt Glenn. Voor het stel geen huis van steen, maar van hout; geen fundering van beton, maar van metalen schroefpalen. Zelfs alle afvoer- en toevoerbuizen zijn van duurzamer vervaardigd polypropyleen in plaats van pvc. 

Ook voor de binnenmuren was beton geen optie; hier kozen Cynthia en Glenn voor kalkhennepblokken, afgewerkt met leemstuc. 'Er is geen tekort aan kalk en hennep en het productieproces van de blokken is zelfs CO2-negatief. Bovendien werken zowel kalkhennep als leem vocht- en warmteregulerend,' legt Glenn uit.

Waar mogelijk werden tweedehands materialen gebruikt, zoals de eikenhouten vloerdelen die van Marktplaats komen. Toch waren ze met hun duurzamere keuzes niet per se goedkoper uit. De duurzame variant pakte soms zelfs duurder uit, zo zijn kalkhennepblokken in tegenstelling tot beton geen massaproduct en daardoor wat prijziger. Glenn: 'Als we iets niet direct konden betalen, dan maar een maand later. Niet alles hoefde in één keer af.' 

Energiezuinig leven 

'Wij hebben geen droger, geen vaatwasser en we zetten 's nachts de wifi-modem uit. De duurzaamste energie is nu eenmaal de energie die je niet gebruikt.'

Glenn vervolgt: 'We hebben ook geen koelkast.' Onder de keukenvloer zit een gat van een meter bij een meter met daarin een betonnen bak (het enige beton in het hele huis). Aan de bovenkant zit een luchtdicht scharnierluik dat je vanuit de keuken opentrekt. In deze koele kast is het standaard zo'n tien tot vijftien graden kouder dan in huis. 'Tijdens die paar tropische dagen per jaar eten we dan maar even geen kaas. Verder redden we het prima zonder koelkast; we zijn vegetariërs en gebruiken geen melkproducten.'

Ook voor een aangenaam binnenklimaat is weinig energie nodig. Aan de zuidzijde van het huis zit een kas die enerzijds isoleert en anderzijds warmte binnenlaat. In combinatie met de vocht- en warmteregulerende binnenwanden, hoeft er amper gestookt te worden. 'We hebben hier een geweldig fijn leefklimaat met een constante vochtigheidsgraad. Als we nu in andere huizen komen, voelt de lucht al snel vies en benauwend,' zegt Glenn.

Stoken doet het gezin alleen als de buitentemperatuur onder de nul graden zakt. Daarvoor hebben ze een massakachel van leem gebouwd. 'Het is geen sfeerhaardje, we gebruiken de warmte zo optimaal mogelijk.' In de kachel zit een oven en bovenop een gietijzeren metalen kookplaat. Er zit zelfs een watervat in; via een kraantje kun je warm water tappen. 'Dat is beneden ons enige warmwaterpunt. Als we 's zomers een afwasje moeten doen, dan zetten we de waterkoker aan op zonnestroom.' 

Aan de achterkant van de kachel zit een bank die mee verwarmt. 'Na een winterse wandeling is het heerlijk om daarop te zitten,' lacht Glenn. 

Blij worden van de energienota

Op het dak liggen zes zonnepanelen. Tien maanden per jaar levert het gezin stroom terug aan het net. In de koude wintermaanden nemen ze groene stroom af. Onder de streep krijgen ze honderden euro's per jaar terug. 'Ik word altijd heel blij van de energienota,' zegt Glenn enthousiast. 

Dit feestje hebben ze grotendeels te danken aan hun leefstijl. Ze douchen bijvoorbeeld nooit als het donker is. Het water op de bovenverdieping wordt verwarmd met een doorstroomverhitter die op zonnestroom werkt. 

Afvalwater is voeding voor de tuin

Het douche- en afwaswater loopt via buizen naar een tank onder de kas, waar duizend liter in gaat. Vervolgens wordt het door een helofytenfilter gezuiverd. Dit is een bak met lagen schelpen en zand met daar bovenop planten als riet en lisdodde. Bacteriënculturen rondom de wortels doen het zuiverende werk. Uiteindelijk stroomt het gezuiverde water rustig de vijver in.   

Zwartwater (afkomstig uit de toiletten) produceert dit gezin niet. In huis staan twee composttoiletten, waarin poep en plas gescheiden worden. Het grote voordeel hiervan is dat het niet stinkt. De urine voegt zich bij het normale afvalwater, de feces wordt in gedroogde vorm verwerkt tot mest voor de moestuin. 

Natuurinclusief huis

Onder het dak van twee dierecologen leven natuurlijk niet alleen mensen. Het gezin heeft een hond en bij de bouw is rekening gehouden met dieren die graag nestelen in huizen. Zo zitten er in de gevel verschillende nestkasten verwerkt waarin gierzwaluwen, huismussen en verschillende soorten vleermuizen hun eigen (starters)woning kunnen betrekken. In de hoek van de tuin staat een egelhotel; een groot vierkant hok met een tunneltje eraan.

Ook planten krijgen ruim baan in en rond het huis. In de kas kweken Glenn en Cynthia groenten. 'Vorig jaar hadden we gigantische vleestomaten van een halve kilo per stuk. We hoefden de rest van het jaar geen tomatenproducten meer te kopen.'

In de tuin staan inheemse fruitbomen van biologische kweek, zoals pruimen- en kweeperenbomen. Van de oogst van de hazelnotenboom maken ze hun eigen notenmelk. Glenn: 'Honderd gram noten, een liter water en pureren maar.' 

Duurzaam zonder afzien

De wens van Glenn en Cynthia om zelfvoorzienend te leven, is aardig uitgekomen. 'Ons principe is om duurzaam te leven waar dat kan, maar het moet wel comfortabel en betaalbaar blijven. Anders hou je het niet vol.' Glenns advies aan anderen is dan ook: 'Kijk wat voor jou het nieuwe normaal kan worden. Dat is een heel persoonlijke reis; een die wij aflegden in vele kleine stapjes.' 

Geïnspireerd geraakt?

• De prijs voor een compacte Indigo (het ontwerpconcept van Cynthia en Glenn) begint bij zo'n €200.000,-. 
• Denk je nu: dit wil ik! Stuur het team van Woonpioniers een e-mail en ontdek of jullie een match zijn.
• Nog twee parels van Woonpioniers die we je niet willen onthouden: hun mobiele cabin gemaakt van lisdodde en deze vogelwachtershut die zij ontwierpen voor Staatsbosbeheer.