Flitsbezorgers, online supermarkten, maaltijdboxen of toch gewoon naar de markt. Boodschappen doen kan op allerlei manieren. Maar wil je lokaal en duurzaam inkopen en woon je in een dorp of een stad, dan zijn boerderijwinkels vaak niet om de hoek. Fennie wil daar verandering in brengen met stedelijke boerderijwinkels die áltijd open zijn. Wij spraken haar over de eerste twee winkels, de Oogstboeren met wie ze samenwerkt, en haar plannen om Nederland te veroveren!

Een boerderijwinkel bij jou om de hoek

Fennie startte haar bedrijf Oogst om samen met boeren een nieuwe vorm van boerderijwinkels op te zetten. Ze vertelt enthousiast: "In de onbemande oogstwinkels kan je straks al je boodschappen van de boer halen: de beste seizoensgroentes en fruit, maar ook kaas en eieren en al je andere kakelverse boerenboodschappen."

"En je kan er áltijd naar toe, want ze zijn dag en nacht geopend. Je opent de winkel met een app, en ook in de winkel betaal je met de app. Er is niets mis met het geblokte kleedje en trommeltje met contant geld van een traditionele boerderijwinkel, maar niet iedereen heeft tijd om voor al z’n boodschappen naar het platteland af te reizen. Onze oogstwinkels komen juist op de boodschappenroute te liggen.”

Het ontwerp voor de oogstwinkel (tekening door SuperCabin)

Natuurinclusief boeren

In de nieuwe boerderijwinkels ben je niet alleen verzekerd van superverse producten (bijna diréct van het land), ze zijn ook geteeld volgens natuurinclusieve landbouwmethodes. Fennie: “we willen de jou de zekerheid bieden, dat de producten die je hier koopt goed zijn. En een betere prijs voor de boeren is de eerste stap in de transitie naar natuurinclusieve landbouw. Het is jouw directe steun die de boer de ruimte geeft om meer met de natuur te werken.” Ze vertelt uitgebreid verder over de criteria om Oogstboer te worden.

Zo werkt haar bedrijf Oogst met de BoerenWijzer van Wij.Land om in kaart te brengen hoe ver een boer is met natuurinclusieve kringlooplandbouw. Dat is een instrument om de voortgang van regeneratieve methodes te meten voor een boerenbedrijf. Oogstboeren werken volgens natuurinclusieve landbouwmethodes, of zijn bezig om die omschakeling te maken. De Oogstboeren werken in ieder geval (1) zonder kunstmest (2) zonder preventief gebruik van landbouw bestrijdingsmiddelen (3) zonder preventief gebruik van antibiotica en (4) volgens methodes waarbij dieren het grootste deel van de dag in de weide staan.

Oogstboer Jan en Klarien Vlastuin (Boerderij Vlastuin in Dalfsen)

Een bedrijfskundige boerin

Fennie helpt daarnaast boeren die een omslag willen maken naar een regeneratieve boerderij. Hoewel ze zelf niet opgroeide op het platteland, heeft ze zich altijd ingezet voor boeren die de transitie wilden maken naar een natuurinclusief boerenbedrijf. Bij haar vorige baan werkte ze onder andere samen met boeren in Kenia, en zag ze hoeveel voedsel er verloren kan gaan in een lange voedselketen.

Fennie: “Bijna 50% van het voedsel in de groente- en fruitketen gaat daar verloren voordat het op de markt komt. En wat we daarnaast zagen, is dat de boeren al enorm veel schade ondervinden van klimaatverandering. Ze hebben heel veel last van droogtes en overstromingen.” Maar volgens Fennie zijn ook dichter bij huis de effecten van klimaatverandering al te merken. En dat motiveerde haar om in Nederland te gaan werken met regeneratieve boerderijen, waarbij haar achtergrond in bedrijfskunde en economie juist goed van pas komt.

Het aanleggen van de theehaag op Boerderij de Eenzaamheid vlakbij Leiden (links) en boer Joost van Boerderij de Eenzaamheid (rechts)

“Ik kwam er achter dat ik boeren juíst kan helpen met veel zaken waar ze tegenaan lopen. Ik ben gestart met een paar opdrachten voor boeren die natuurinclusief wilden gaan werken. De eerste opdracht was het helpen van 2 boeren bij het opzetten van hun business plan en fundraising om de omslag naar een natuurinclusieve boerderij te kunnen maken. Daarna kwam er een opdracht van een boer die een melkveehouderij overnam. Hij wilde niet langer met Friesland Campina samenwerken, maar wilde een lokale verkoop opzetten direct aan de buurt. Maar de bank vond dat te spannend. Dus toen heb ik marktonderzoek gedaan om te kijken wat de afzetmarkt zou zijn en hoe consumenten er tegenover zouden staan. En dat was super positief!”

Jaco en Roelien Visscher op hun boerderij ‘Erve Slendebroek’ ten zuiden van Zwolle

Oogstwinkels openen voorjaar 2022

Terug naar de Oogstwinkels die ze aan het opzetten is. Fennie vertelt verder over de directe voordelen voor de boeren. De boerderijwinkel creëert een lokale afzetmarkt en de boeren kunnen hun producten tegen een betere prijs afzetten. Fennie vertelt enthousiast over de rol van de Oogstboer: “er zijn zo veel boeren die zoeken naar de verbreding van hun bedrijf. De meeste boeren proberen al via andere verkooppunten te verkopen, of denken na over een webshop. Maar er gaat te veel tijd en geld in zitten om een echte winkel op te zetten.” En daar bieden Oogstwinkels volgens haar uitkomst. In de moderne boerderijwinkel is er één Oogstboer verantwoordelijk voor de winkel en zijn er zes tot acht boeren aangesloten als leveranciers. Zo delen ze samen de kosten en de winst.

De kaasverkoop bij Pieter en Danielle van Boerderij Koonstra vlakbij Zwolle

Voordat de boerderijwinkels open kunnen, moet er nog wel gebouwd worden. Maar de eerste Oogstboeren zijn al aangesloten en de investeringen zijn rond. De eerste twee winkels rondom Zwolle en Leiden zullen in het voorjaar van 2022 geopend worden. Wil je op de hoogte blijven? Laat dan je e-mailadres achter op haar website. Zo krijg je als eerste te horen wanneer de winkels open gaan en welke locaties er hierna volgen! 

Het uitzicht van Melkveebedrijf Koonstra (links) en Fennie van Oogst (rechts)