We kunnen er niet omheen: de productie van kleding heeft een grote impact op het milieu en klimaat én gaat nog veel te vaak gepaard met de schending van mensenrechten. Mooie tweedehands vondsten doen wordt steeds makkelijker met apps als Vinted, maar soms wil je toch echt graag iets nieuws. Je hoeft het kopen van nieuwe kleding gelukkig niet helemaal af te zweren om duurzaam bezig te zijn. Met deze tips en een beetje moeite kun je nagaan hoe eerlijk je volgende aankoop is voor mens, dier en de planeet.
1. Check merken op hun duurzaamheid
Green, conscious en organic; dit soort termen staan steeds vaker op kledinglabels. Niet zo gek, want kledingmerken hebben dat door dat de consument duurzaamheid steeds belangrijker vindt, ook tijdens het shoppen. En dat is oppassen geblazen. Vorig jaar bleek namelijk dat 60% van de duurzaamheidsclaims van kledinggiganten helemaal niet klopten. Maar hoe kijk je voorbij dit soort claims?
Om te beginnen kun je checken welke keurmerken een modelabel heeft. MilieuCentraal maakt het makkelijk om hier wijs uit te worden met hun Keurmerkenwijzer. Zo zie je onder meer of er gelet wordt op het milieu, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn. Of check een merk in de app van Good on You. Good on You heeft duizenden kledingmerken onderzocht en geeft ze een score op basis van drie criteria: de impact van het merk op mensen, de planeet en dieren. Dikke kans dat jouw favoriete merk hier tussen staat!
Nog een plek waar je terecht kan is bij de Fair Wear Foundation. Deze Nederlandse stichting hanteert een duidelijk rankingsysteem en op hun website vind je welke merken serieuze stappen zetten om eerlijke kleding te maken. Om op deze lijst te mogen staan, worden bedrijven streng gecontroleerd. Zo wordt er elk jaar een analyse uitgevoerd over de misstanden in de productieketen, en hoe goed deze zijn opgelost.
Doe voor of tijdens het shoppen onderzoek naar wat je gaat kopen. Foto door Polina Tankilevitsch via Pexels.
2. Transparantie: hoeveel laat een merk zelf zien?
Helemaal fijn als merken niet uitgeplozen hoeven te worden door organisaties zoals de Fair Wear Foundation, maar ze gewoon zelf informatie verstrekken over hoe duurzaamheid ze zijn. Hoe meer transparantie een merk durft te geven over het productieproces, hoe groter de kans dat ze zaken op orde hebben.
Check bijvoorbeeld op de website van je favoriete merk of ze vermelden bij welke fabrieken hun kleding wordt geproduceerd, hoe ze deze fabrieken controleren, wat voor milieu- en klimaatdoelen ze stellen en of ze deze ook halen. Patagonia is een voorbeeld van één van de meer transparante bedrijven op de markt. Op hun website kan je heel makkelijk alle productielocaties vinden, maar kan je ook meer lezen over de precieze invulling van hun duurzaamheidsdoelstellingen.
Heeft een merk echte duurzame ambitie, of zijn het slechts praatjes? Foto door Hendrik Morkel via Unsplash.
3. Blijf kritisch: duurder is niet per se beter
Een t-shirt voor €5 kán haast niet duurzaam en fairtrade gemaakt zijn. Een lage prijs betekent eigenlijk altijd dat het milieu en de arbeiders de dupe zijn. Medewerkers krijgen slecht betaald en ook kinderarbeid komt nog voor, vooral bij onderaannemers en in kleine ateliers. Het gebeurt ook dat kledingfabrieken sjoemelen met de leeftijden van werknemers, waardoor in de administratie geen kinderarbeid voorkomt.
En dan toch: als je meer betaalt voor een kledingstuk, betekent dit niet automatisch dat de natuur en de kledingmakers beter af zijn. Vooral bij luxe merken betaal je vaak alleen extra voor de merknaam of voor het gebruik van exclusieve materialen. Deze bedrijven claimen soms dat de impact tijdens de productie wel gerechtvaardigd is, omdat hun luxe producten langer meegaan. De vraag blijft of dit daadwerkelijk zo is, of dat mensen over het algemeen wat zuiniger op deze dure spullen zijn.
Leestip: Hoe kan kleding zó goedkoop zijn?
Je betaalt voor de beleving en status die aan de luxe gekoppeld zijn; niet voor een duurzamer product. Foto door Ksenia Chernaya via Pexels.
4. Materialen liegen niet
Als de prijs geen meetlat is, waar herken je duurzame kleding dan aan? Een vierde punt waar je op kan letten is het materiaal waar een kledingstuk van is gemaakt.
Stoffen zoals fleece en polyester zijn gemaakt van zogenaamde synthetische vezels. Ze worden dus eigenlijk gemaakt van aardolie, een fossiele grondstof. Dat is per definitie niet duurzaam en door het slijten en wassen komen er bovendien microplastics vrij. Kleding van gerecycled polyester is een stap in de goede richting, maar ook hierbij komen nog microplastics vrij. Bovendien zijn voor de productie soms nog schadelijke chemicaliën nodig.
Door te kiezen voor kleding van natuurlijke vezels zoals katoen, linnen en lyocell maak je al snel een duurzamere keuze. Deze stoffen zijn biologisch afbreekbaar en de grondstof is hernieuwbaar. Wanneer deze vezels ook biologisch geproduceerd zijn, kan je er ook vanuit gaan dat er geen gif is komen kijken bij de productie. Wel hebben gewassen zoals katoen weer wat meer water nodig als ze biologisch verbouwd worden.
Ook slim: koop kleding die bestaat uit één materiaal. Bijvoorbeeld een t-shirt van 100% katoen. Dat is namelijk veel beter te recyclen dan bijvoorbeeld een jurk die bestaat uit een blend van viscose en polyester.
Duurzaamheid kan je voelen! Foto door David Dvoracek via Unsplash.
5. Check waar de kleding is gemaakt
Check op het labeltje niet alleen waarvan je kledingstuk gemaakt is, maar ook wáár het gemaakt is. Om kosten te drukken laten veel kledingmerken hun collecties nog steeds produceren in lagelonenlanden als India, Pakistan en China. Na het instorten van het Rana Plaza, een grote textielfabriek, kregen merken meer oog voor veilige en eerlijk betaalde werkomstandigheden, maar er blijft een gebrek aan transparantie in kledingketens waardoor het niet duidelijk is of iedereen in de productieketen eerlijk betaald krijgt onder goede arbeidsomstandigheden.
Daarbij brengt de productie in deze verre landen ook een grotere CO2-uitstoot teweeg. Er is namelijk meer vervoer nodig om de kleding in al onze winkelcentra te krijgen. Om je uitstoot te beperken, kan je er dus voor kiezen om kleding te kopen die in Europa geproduceerd is. Door de Europese wetgeving die hier geldt, is er gelijk ook meer garantie dat je kledingstuk is geproduceerd op een veilige en goed betaalde manier. Natuurlijk blijven er uitzonderingen; door onbetaalde overuren worden ook in Europa werknemers soms benadeeld.
