In Nederland zijn steeds meer daken bedekt met zonnepanelen. Het CBS geeft aan dat er op dit moment ongeveer 16 miljoen zonnepanelen in Nederland zijn. Op het eerste gezicht een groen en duurzaam initiatief. Maar wat gebeurt er met een zonnepaneel ná gebruik?
Sinds 2000 zijn er steeds meer consumenten en bedrijven die zonnepanelen aanschaffen. Deze zonnepanelen gaan gemiddeld 25 jaar mee. Dit houdt in dat er binnen nu en 10 jaar een groot aantal zonnepanelen aan vervanging toe is. Er wordt hard gezocht naar een duurzame oplossing voor de berg afgeschreven panelen die zo dreigt te ontstaan. Want het zou toch zonde zijn als al die CO₂-besparing door het gebruik van zonnepanelen voor niets is geweest?
In Nederland zijn er zo'n 16 miljoen zonnepanelen. Foto: Andreas Gücklhorn
Zonnepanelen recyclen in Nederland
Op dit moment worden opgebruikte zonnepanelen in Nederland gezien als elektronisch afval. En net als bij al het andere elektronische afval hebben leveranciers en producenten van zonnepanelen een verplichting om de afgedankte panelen in te nemen. Zo heeft First Solar, een van de grootste leveranciers van zonnepanelen in Europa, een apart fonds opgericht om recycling te financieren. Bij elk verkochte paneel wordt er geld in dit fonds gestopt zodat de materialen aan het einde van hun leven kunnen worden gerecycled. Klinkt als een goed begin toch?
Er wordt dus verplicht gerecycled door producenten. In Frankrijk is fabriek Veolia al goed op weg. Deze fabriek is in staat om 90% van een oud zonnepaneel te recyclen. De panelen worden uit elkaar gehaald en de onderdelen worden gesorteerd. De losse onderdelen worden hergebruikt in verschillende industrieën. Zo begint glas aan een nieuw leven in de verpakkingsindustrie. Het metalen frame wordt hergebruikt in een aluminiumraffinaderij en het plastic als brandstof in cementfabrieken. Silicium, één van de belangrijkste onderdelen van een zonnepaneel, wordt hergebruikt in de kostbare metalensector. Maar er zijn onderdelen, waaronder de zonnecellen zelf, waar nog geen oplossing voor is.
Veel zonnepanelen worden voor 90% gerecycled. Foto: Samuel Zeller
Circulaire zonnepanelen
De manier waarop de materialen nu worden hergebruikt is niet duurzaam op de lange termijn. Omdat de onderdelen van oude zonnepanelen worden gebruikt in andere industrieën gaan er grondstoffen verloren in de zonnepanelen sector zelf. Dit betekent dat er nieuwe grondstoffen moeten worden gewonnen voor nieuwe zonnepanelen. Als je bedenkt dat de materialen van zonnepanelen allemaal bronnen zijn die op kunnen raken is er behoefte aan een circulaire oplossing. Zeker omdat het er nu naar uitziet dat er in de toekomst alleen maar méér zonnepanelen bijkomen.
Voordat er een hele generatie zonnepanelen wordt afgeschreven en gerecycled wordt moet er een duurzame oplossing komen. Het moet financieel aantrekkelijk worden om zonnepanelen volledig circulair te maken om zo verlies aan grondstoffen te voorkomen. Zo houden alle onderdelen hun waarde en zijn er geen nieuwe grondstoffen nodig voor de productie van nieuwe panelen. Op deze manier zijn zonnepanelen ook na gebruik duurzaam en blijft de CO-uitstoot van dit product laag. Aan het einde van de rit kan je dan zeggen dat de panelen op jouw dak over de gehele levensloop duurzaam zijn!
