In 2019 steeg wereldwijd de hoeveelheid geïnstalleerde windcapaciteit met maar liefst 19% procent tot 651 gigawatt, zo becijferde de Global Wind Energy Council (GWEC) in hun jaarlijkse rapport. Hoewel de windcapaciteit volgens de GWEC nog niet snel genoeg groeit om de doelen van Parijs te halen, bieden nieuwe ontwikkelingen hoop. Niet alleen komen er elk jaar veel windmolens bij, ook worden ze steeds efficiënter en goedkoper. Daarnaast werken wetenschappers en ontwerpers aan slimme opslagsystemen voor de opgewekte energie, en proberen ze de impact op vogels en zeeleven te verkleinen.
Nederland is bezig met een inhaalslag op het gebied van duurzame energie. En dat is hard nodig, want op dit moment is het percentage energie uit hernieuwbare bronnen het laagst van heel Europa. In 2019 kwam in ons land slechts 8,6% van de opgewekte energie uit duurzame bronnen, terwijl Nederland de doelstelling heeft om in 2020 op minimaal 14% uit te komen.
Nieuw windpark in Noordzee voor Nederlandse windenergie
Gelukkig worden er de komende jaren veel nieuwe Nederlandse windparken aangesloten op het energienet waardoor de doelstelling van 16% in 2023 wél binnen handbereik komt.
Zo bouwt Vattenfall momenteel het windpark Holland Kust Zuid, het grootste ongesubsidieerde offshore windpark ter wereld. De 140 windturbines leveren straks energie voor meer dan 2 miljoen Nederlandse huishoudens. In totaal komen er de komende jaren zes grote windparken op zee bij. De overheid wil dat uiteindelijk in 2030 minimaal 27% van alle gebruikte energie uit duurzame bronnen komt.
Naast het grootste ongesubsidieerde offshore windpark, bevindt ook de grootste én krachtigste windturbine ter wereld zich in ons land: de Haliade X. Deze kolos staat in de haven van Rotterdam. Met een bruto jaarlijkse opbrengst van 67 GWh zou één windturbine - onder ideale omstandigheden - ruim 16.000 huishoudens van energie kunnen voorzien! Daarbij moet wel worden opgemerkt dat de netto jaarlijkse opbrengst uiteindelijk wat lager uitvalt.
De grootste en krachtigste windturbine ter wereld staat in de haven van Rotterdam. Foto: GE
Windmolenpark wordt onderwaterparadijs
Onderzoeksleider van het project bij ECN.TNO Peter Eecen liet eerder aan Scientias weten dat zijn collega's bezig zijn technologie te ontwerpen om windparken op zee te combineren met kunstriffen en zeewierkwekerijen. Daarmee zou de impact op het zeeleven kunnen worden verkleind.
Dat is ook de inzet van het project De Rijke Noordzee: windparken omtoveren tot natuurparken onder water. Eerder schreven we al hoe dit unieke project met onder andere rifballen en oesterkooien de natuur versterkt. Ook kunnen windparken de bodem beschermen tegen schadelijke vormen van intensieve visserij. In onderstaande video wordt het project verder uitgelegd.
Naast het leven in de zee is er ook steeds meer aandacht voor de impact van windparken op het leven in de lucht. De ronddraaiende wieken van windturbines kunnen namelijk gevaarlijk zijn voor vogels. Om tijdens de energietransitie zowel vogels als het leven in de Noordzee te beschermen, hebben de overheid, energiebedrijven en natuur- en milieuorganisaties daarom begin 2020 het Akkoord voor de Noordzee gesloten.
Hierin is afgesproken om de hoeveelheid beschermde natuur in de Noordzee uit te breiden. Zo wil men kwetsbare soorten als haaien en zeevogels beter beschermen. In de beschermde vogelgebieden mogen helemaal geen windmolens worden geplaatst.
België komt met vogelvriendelijkere windmolens
Het beschermen van vogels was ook een van de redenen voor Ludo Loyens van het Belgische Wingardium Energy om energie op te wekken met Cyclone-Turbines. Deze windturbines hebben een verticale as waardoor ze niet alleen een hogere windkracht aankunnen, maar ook beter zichtbaar zijn voor vogels. De opgewekte energie kan worden gebruikt om elektrische auto's en fietsen op te laden, maar ook om met regenwater groene waterstof te produceren.
Daarmee kan de opgewekte energie direct lokaal worden opgeslagen, waardoor het elektriciteitsnetwerk kan worden ontlast. De slimme opslag van energie is dan ook een van de voorwaarden om de energietransitie te laten slagen.
Windturbines met een verticale as zijn beter zichtbaar voor vogels. Foto: Wingardium Energy
Ook de nieuwe windwatermolen van Hy-Gro, die binnenkort in de Wieringmeerpolder wordt gebouwd, zet de opgewekte energie direct om in waterstof. Door de elektrolyzer - het apparaat dat waterstof maakt van stroom en water - in de windturbine te integreren verwachten de initiatiefnemers een hoger rendement te behalen.
Je eigen windenergie opwekken
In de toekomst wordt windenergie niet alleen opgewekt op zee of op het platteland, maar ook midden in de stad. Als het aan de Britse studenten Yaseen Noorani en Nicolas Orellana ligt kunnen stadsbewoners binnenkort zelf windenergie opwekken met kleine windturbines.
Het unieke design zorgt ervoor dat ook wanneer de wind steeds van richting verandert - zoals vaak het geval is in de stad - deze effectief duurzame energie kan opwekken. Met hun uitvinding wonnen ze in 2018 de eerste prijs bij de James Dyson Awards. In onderstaande video vertellen ze over hun plannen.
Door te blijven innoveren en een balans te vinden tussen de belangen van mens, dier en natuur komt een succesvolle klimaattransitie een stapje dichterbij.
Ook de ASN Bank draagt bij aan de energietransitie, bijvoorbeeld met de financiering van het bijzondere windmolenproject van het bewonersinitiatief 'Veur de wind'.
