Heeft afval scheiden zin?
Daar sta je dan, bij de papierpak, die grote doos van dat ontvangen pakketje plat te stampen. Een gedoe, niet erg duurzaam én.. onnodig. Er gloort namelijk een alternatief aan de horizon: herbruikbare verpakkingen met statiegeld.
Die dozen die zich staan op te hopen in de gang, tikken aan voor het milieu. Ieder jaar bestellen we meer spullen: in 2023 werden er 623 miljoen pakketjes bezorgd. Zelfs als je dat zo bewust mogelijk doet (vanuit Nederland, naar een pakketpunt en met een 'groene' vervoerder) blijf je achter met een berg verpakkingsmateriaal.
Volgens The Fair Resource Foundation komt er jaarlijks 87 miljoen kilo aan verpakkingen onze huizen binnen. Het grootste deel daarvan zijn kartonnen dozen en brievenbusverpakkingen. En hoewel karton recyclebaar is, is dat toch niet zo duurzaam.
’Het is eigenlijk gekkenwerk dat we een prima kartonnen doos expres stuk maken om er vervolgens weer een nieuwe doos van te maken’, zegt Lucas Hullegie, mede-oprichter van Boxo. Boxo heeft een systeem opgezet om verpakkingen te hergebruiken. ’Veel mensen denken dat karton recyclen duurzaam is, maar het kost enorm veel energie, water en transport’, legt Hullegie uit. ‘Door verpakkingen opnieuw te gebruiken kun je tot wel 90% CO₂ besparen.’ Natuurlijk kun je zelf de dozen van je bestelde pakketje hergebruiken, maar dat lukt waarschijnlijk niet met álle verpakkingen. Echte herbruikbare verpakkingen komen bovendien weer bij de webwinkel terug, die hoeven dus geen nieuwe dozen te gebruiken.
Van wegwerp naar hergebruik
Boxo wil van recyclebare verpakkingen het nieuwe normaal maken. ‘Herbruikbare verpakkingen gebruiken is nog niet de gewoonte. Maar waarom zou je een bierkratje wél opnieuw gebruiken en de doos voor je pakketje niet?’ De verpakkingen van Boxo zijn gemaakt van stevig kunststof of steenpapier, een soort papier gemaakt van gerecycled gruis. Hullegie: ‘De verpakkingen zijn licht, goed schoon te maken, kunnen minstens 50 keer worden hergebruikt én zijn goed te repareren. Daarmee scoren ze een stuk beter dan kartonnen dozen, die je maar een paar keer kunt recyclen.’
Inmiddels zijn er door heel het land webwinkels aangesloten bij Boxo. Bij het afrekenen kun je kiezen voor een gewone kartonnen doos of voor een herbruikbare verpakking. Hullegie: ‘Je betaalt dan €3,95 aan statiegeld. Na gebruik lever je de verpakking in bij een inleverpunt in jouw buurt, en dan krijg je automatisch je statiegeld terug.’
De verpakking van Boxo
Is het écht zo makkelijk?
Dat willen we natuurlijk wel uitproberen. Dus bestellen we bij de Slegte (één van de aangesloten webwinkels van Boxo) een boek. Bij het afrekenen vinken we de optie ‘herbruikbare verpakking’ aan. Uit een korte postcodecheck blijkt dat er een inleverpunt om de hoek zit - we bestellen vanuit Den Haag - bij een kringloopwinkel op 3 minuten lopen. De bestelling valt 2 dagen later in de brievenbus.
Het is een kunststof brievenbuspakketje, een soort envelop, dichtgevouwen met klittenband. Het boek zit er netjes en stevig in verpakt. We lopen naar het inleverpunt (in plaats van naar de papierbak), scannen een QR-code bij de balie, en via een tikkie wordt het statiegeld direct teruggestort.
De eigenaar van de kringloopwinkel geeft toe dat we een van de weinigen zijn die een verpakking komt inleveren, het aantal winkels dat herbruikbare verpakkingen aanbiedt is nog klein. Hopelijk gaan meer webshops zich aansluiten.
Karton overbodig?
Op dit moment zijn er nog vooral kleinere webwinkels aangesloten, maar Boxo hoopt dat ook grote webwinkels als Bol.com en Coolblue gaan aanhaken. ‘We zijn met ze in gesprek. Zij hebben grote, geautomatiseerde logistieke systemen, daar moet onze verpakking in worden ingepast.’ Europese regelgeving zou daar wel bij helpen: vanaf 2040 moet 70% van de verpakkingen herbruikbaar zijn. Karton valt nu nog buiten die regels. Boxo wil die uitzondering overbodig maken. ‘Door herbruikbare verpakkingen zo logisch, efficiënt en aantrekkelijk mogelijk te maken hopen we dat straks niemand meer voor iets anders wil kiezen.’
Pakketmarkt veranderen
Herbruikbare verpakkingen moeten net zo vanzelfsprekend worden als statiegeldflessen. Dat is Boxo’s grote droom. Hullegie: ‘Je wilt alleen niet voor elk merk of elke winkel naar een ander inleverpunt moeten. Daarvoor moeten webwinkels, verpakkingsleveranciers en bezorgdiensten samenwerken. Dan helpt het als Boxo een neutrale partij is. We doen het voor het grotere geheel. We zijn bezig om een zogeheten steward-owned onderneming te worden: winst is niet het doel, maar een middel om een duurzame infrastructuur op te bouwen in pakketjesland. Eigenlijk doen wij het werk wat de overheid zou moeten doen.’
