
Hoewel Nederland één van de lichtste landen ter wereld is, hebben we hier tóch nog wat plekjes waar je de duisternis kunt ervaren. Ga samen met ons op pad in het donker en ontdek hoe mooi de nacht is.
Juist in het pikkedonker zie je het mooiste uitzicht dat we hier op aarde hebben: dat op onze sterrenhemel. Maar dat is niet de enige reden om donkere plekken op te zoeken. Eerder schreven we al dat de duisternis van levensbelang is voor dieren, mensen en onze natuur. Zo schopt kunstlicht onze biologische klok in de war, waardoor we bijvoorbeeld slaapstoornissen kunnen krijgen. In dit artikel laten we je zien wat er allemaal te beleven valt in het donker.
5 x doen in het donker
1. Nachtwandelen
‘De nacht heeft een heel ander gezicht dan de dag’, vertelt Marjolijn van Heemstra. Naast schrijver, dichter en theatermaker is ze nachtambassadeur. Met de Nacht-Wacht organiseert ze verschillende activiteiten om mensen te laten zien hoe belangrijk én hoe mooi de duisternis is. Zoals nachtwandelingen. ‘Alles wat ons overdag bezighoudt, alle ruis, valt weg. Je voelt een intimiteit met de wereld om je heen, die je overdag niet ervaart door alle afleiding. ‘s Nachts kun je niet zomaar overal lopen, je moet opletten en gaat daardoor automatisch vertragen. Van nachtwandelen word je heel rustig.’
Wil je een keer mee wandelen met Marjolijn of één van de andere nachtwachters? Dat kan weer in het voorjaar. Meld je aan voor haar nieuwsbrief om een seintje te krijgen zodra de nachtwandelingen weer starten. Of trommel een clubje mensen op en organiseer zelf een nachtwandeltocht.
Deze nachtbewonderaars sluiten hun nachtwandeling in het Amsterdamse Vliegenbos af bij het vuur | Foto: Marjolijn van Heemstra
2. Schemeren
De Nacht-Wacht organiseert naast nachtwandelingen ook schemersessies. Deze winter kun je iedere donderdag Schemeren in ARTIS-Groote Museum. Een piepklein overgangsritueel dat stamt uit een tijd dat mensen het licht het liefst zo lang mogelijk uitlieten om te kijken hoe de dag in de nacht overging.
Op het uur dat de schemer invalt verzamel je met andere schemer-nieuwsgierigen in het museum en neem je plaats voor een van de grote ramen. Onder begeleiding van nachtelijke klanken, wijsheden, inzichten en poëtische uitspraken bekijk je hoe het daglicht zich langzaam terugtrekt en overgaat in het schemer.
3. Wadlopen bij volle maan
‘Wat een geweldige belevenis om de stilte en de kleuren te ervaren in de nacht’, aldus een deelnemer van de Nachtwadtocht van Wadloopavonturen. Tijdens deze tocht ga je bij volle maan midden in de nacht het wad op met gids David, waarbij de maan jullie begeleidt. Je kunt ook wadlopen bij zonsopkomst, zo zie je hoe de nacht weer langzaam overgaat in de dag.
Tijdens de tocht zul je merken dat je zintuigen op scherp staan. Je ruikt het zilte van de zee en het slik en je hoort hoe garnaaltjes en andere diertjes leven in het wad waar je overheen loopt.
De zon zien opkomen na een nachtelijke wadlooptocht | Foto: Wadloopavonturen.nl
4. Sterrenkijken in een Dark Sky Park
Wil je vanuit Nederland de Melkweg zien? Dat kan op Terschelling! Natuurgebied De Boschplaat kreeg in 2015 het predikaat Dark Sky Park toegekend door de Internationale Dark Sky-organisatie IDA. Hier heerst nog stilte, is de lucht schoon en zijn er weinig kunstmatige lichtbronnen. Vanaf deze donkere plek kun je wel 10.000 sterren zien.
Maak bijvoorbeeld een avondwandeling met een boswachter naar één van de hoogste duinen in De Boschplaat. Tijdens deze 1,5 uur durende tocht luister je naar bijzondere verhalen over dit natuurgebied - uiteraard begeleid door allerlei spontane nachtgeluiden. Bij helder weer zie je de sterrenhemel zoals je die zelden op andere plekken in Nederland ziet én ontdek je de Melkweg.
Meer nachtelijke activiteiten in het waddengebied vind je op de website van Nacht van het wad. Ondernemers en lokale partners in het Waddengebied bieden samen ‘een snoer van donkertebelevingsplekken langs de gehele waddenkust waar iedereen gratis welkom is om de duisternis zelf te ervaren.’
Op de waddeneilanden zie je sterrenhemels zoals je ze zelden in Nederland ziet | Foto: Donkerte van de Wadden, visitwadden.nl
5. Nachtvlinders spotten in je achtertuin
Maar om te ervaren hoe bijzonder de nacht is, hoef je volgens nachtambassadeur Marjolijn niet verder te gaan dan je eigen achtertuin. ‘Je kunt een nachtvlinderval in je tuin zetten om te ontdekken welke nachtvlinders daar zitten - maar niet te lang natuurlijk. Bijna alle nachtvlinders noemen we motten, terwijl er 3.000 soorten zijn. Nachtvlinders hebben de meest waanzinnige kleuren en vormen. De nacht is veel rijker dan de meeste mensen denken.’
De nacht heeft veel meer kleur dan mensen denken, neem alleen al deze nachtvlinder, het boterbloempje | Foto: Ben Sale via Wikimedia