Er bestaan állerlei soorten stoffen en materialen voor je kleding, maar hoe duurzaam zijn die eigenlijk? Vandaag nemen we viscose wat beter onder de loep. Wat is viscose en hoe duurzaam is viscose eigenlijk? Wij zochten het uit. Er bestaan állerlei soorten stoffen en materialen voor je kleding, maar hoe duurzaam zijn die eigenlijk? Vandaag nemen we viscose wat beter onder de loep. Wat is viscose en hoe duurzaam is viscose eigenlijk? Wij zochten het uit.
Wat is viscose?
Viscose is een stof die veel gebruikt wordt voor luchtige kleding zoals bloesjes of tunieken, maar ook vaak in de voering van je blazerjasje zit. Het grootste voordeel van de stof is namelijk dat het soepel valt, en er luchtig en verfijnd uit ziet. Oorspronkelijk werd viscose vooral gebruikt als goedkoper alternatief voor zijde (denk aan een viscose blouse als alternatief voor een blouse van duur zijde), maar inmiddels heeft het een veel bredere toepassing. De garens van viscosetextiel worden gemaakt van cellulose uit bomen. Dat klinkt heel natuurlijk, maar bij dit proces komen helaas vaak veel chemicaliën kijken, zoals koolstofdisulfide, die via het afvalwater na de productie in het milieu terecht komen.
Hoe wordt viscose gemaakt?
Van een boom een luchtige binnenvoering maken is nogal een karwei. De vezels van de bomen worden in kleine stukjes gehakt en opgelost in chemicaliën. Er ontstaat een papje, waar alle vloeistof uit wordt geperst, zodat er kruimels overblijven. Deze kruimels worden samengevoegd met (nog meer) chemicaliën en zuurstof, zodat er 'cellulose xanthate' ontstaat; ook wel geel kruim genoemd.
Wéér een ander chemisch goedje zorgt ervoor dat deze kruimels worden gefilterd en opgelost. Daarna worden ze door een spinkop (een soort douchekop met heel veel gaatjes) gedrukt, waardoor er lange garens ontstaan. Deze garens worden in een bad van zwavelzuur gedompeld, zodat ze een vaste vorm krijgen en sterk worden. Deze garens worden uiteindelijk geweven tot stoffen. Het chemische water dat overblijft wordt niet hergebruikt, maar komt vaak in het milieu terecht.
Iedere stof heeft zijn eigen eigenschappen. Foto: Unsplash
Het grote voordeel bij dit proces is dat er minder water gebruikt hoeft te worden dan bij katoen, omdat de houtsoorten die voor viscose worden gebruikt vaak minder 'dorstig' zijn dan katoenplanten. Viscose is overigens niet hetzelfde als rayon, wat vaak wel wordt gedacht. Rayon is heel kort door de bocht de overkoepelende naam voor een stof die op deze wijze wordt gemaakt. Soms wordt viscose wel als rayon omschreven op het etiket. Maar er kan ook 'bamboe rayon' staan bijvoorbeeld.
Is viscose duurzaam?
Een blouse van hout klinkt beter dan eentje van katoen (dorstig en katoenplant heeft vaak pesticiden) of polyester (microplastics), maar het is natuurlijk wel belangrijk om te weten waar dat hout dan vandaan komt. Helaas gebruiken fast-fashionmerken vaak een goedkope viscose voor hun goedkope kleding. Maar liefst 30% van het hout gebruikt voor viscose, door onder andere H&M en Zara, komt uit oeroude bedreigde bossen. Ook worden er veel plantages met monoculturen gebruikt die veel irrigatie nodig hebben.
Lyocell, EcoVero en Tencel
Een nieuwe variant die duurzamer en milieuvriendelijker is, is een type viscose waarbij de chemicaliën niet in het milieu terecht komen, maar worden hergerbuikt. Dit is het geval bij lyocell. Misschien ken je het wel als Tencel, wat de merknaam is van de stof die door het Oostenrijkse bedrijf Lenzing werd ontwikkeld. Voor lyocellgarens worden houtsnippers van onder andere de eucalyptusboom of berkenboom tot een pulp verwerkt. Hier worden vervolgens garens van gesponnen en textiel van geweven. In tegenstelling tot bij viscose worden de chemicaliën die gebruikt worden voor het maken van Tencel hergebruikt, en komt er geen vuil water in het milieu terecht. Ook maakt Lenzing EcoVero; een stof van duurzaam hout uit gecontroleerde FSC- of PEFC-gecertificeerde bossen in Europa. In vergelijking met viscose, produceert EcoVero 50% minder uitstoot en wordt de helft minder energie en water gebruikt.
Waar koop ik duurzame viscose?
Als je duurzame kleding met de eigenschappen van viscose wilt, kun je het beste kiezen voor EcoVero of Tencel. Check dus altijd het label in het kledingstuk dat je wilt dragen! Je kunt ook kiezen voor labels waar 'lyocell' staat, maar dan heb je wel de kans dat de grondstoffen voor de stof uit plantages met monoculturen komt. Vraag dat dus gerust na bij het merk.
