We staan er niet altijd bij stil, maar ons digitale gedrag heeft een direct (en negatief) effect op het klimaat. En dat is niet mals: de cloud stoot inmiddels meer CO₂ uit dan de wereldwijde cementindustrie. Goed nieuws is er gelukkig ook: je kunt er iets aan doen! Haal jij deze lente ook de bezem door je digitale ‘grootcloudbezit’? Deze vijf tips helpen je op weg.
De cijfers en percentages vliegen je om de oren wanneer je in de ecologische voetafdruk van je digitale gedrag duikt. Eén e-mail versturen, staat qua CO₂-impact gelijk aan een gloeilamp die dertig minuten brandt. Honderd gigabyte aan data in de cloud staat volgens Stanford Magazine gelijk aan 0,2 ton CO₂-uitstoot per jaar. Een jaar lang twintig e-mails per dag versturen, staat gelijk aan 1.000 kilometer autorijden. En wie elke dag een social-mediabericht met foto plaatst, moet elk jaar een boom planten om de uitstoot daarvan te compenseren.
Duizelt het al? Geen zorgen. Concretere cijfers zijn er ook. Volgens Stichting Stimular leidt de wereldwijde online opslag van data tot 900 miljoen ton CO₂-uitstoot per jaar. Ter vergelijking: Nederland stootte in 2021 ‘slechts’ 168 miljoen ton CO₂ uit. De wereldwijde ICT-sector (van productie tot gebruik van digitale middelen) is inmiddels verantwoordelijk voor 3,7 procent van alle broeikasgasemissies wereldwijd, stelt een Franse klimaatdenktank.
370.000 huishoudens versus 1 datacenter
Het leeuwendeel van die uitstoot (55 procent, volgens The Shift Project) komt door het gigantische energieverbruik van de ICT-sector. Vooral de energiebehoefte voor dataopslag rijst tegenwoordig de pan uit. Het CBS berekende bijvoorbeeld dat datacenters inmiddels 2,8 procent van de elektriciteitsvraag in Nederland voor hun rekening nemen. Om dat tastbaar te maken: in 2020 werd Windpark Wieringermeer geopend, bestaande uit 99 windmolens op land. Het Noord-Hollandse windpark wekt genoeg energie op om 370.000 huishoudens van groene stroom te voorzien. Maar in plaats daarvan wordt bijna al die windenergie gebruikt door slechts één datacenter van Microsoft.
Naar verwachting neemt de energievraag van de datasector alleen maar toe in de aankomende jaren. Volgens onderzoekers van de International Data Corporation verdubbelt die zelfs. Gelukkig kunnen wij een handje helpen om dat energieverbruik (en de daarmee gepaard gaande CO₂-uitstoot) te beperken. Dit zijn 5 tips om dat te doen.
Tip 1: Bereken de CO₂-impact van je digitale gedrag
Bij het verduurzamen van (digitaal) gedrag kan het helpen om dat gedrag én de impact ervan eerst in kaart te brengen. Wie daar een goed beeld van heeft, kan immers ook gemakkelijker aan de knoppen te draaien. Goed nieuws: daar is een interessante (en gratis!) tool voor. Op de website E-missions.nl staan verschillende impact-calculators, die de ecologische impact van tien digitale bezigheden (van mailen tot video’s streamen) in kaart brengen. Bijvoorbeeld: het versturen van tien e-mails per dag (waarvan een kwart bijlages bevatten) staat gelijk aan een jaarlijks energieverbruik van 38,4 kilowattuur en het gaat gepaard met 12,6 kilo CO₂-uitstoot per jaar. En wie 200 gigabyte opslaat in de cloud, verbruikt 59,2 kilowattuur per jaar en stoot 19,4 kilo CO₂ uit. Wat is de impact van jouw digitale gedrag?
Tip 2: Ruim je cloud op
Google Drive, iCloud, Dropbox…De kans is groot dat je tegenwoordig van meerdere diensten gebruik maakt voor online dataopslag. En de kans is óók groot dat veel van jouw bestanden onnodig in de cloud staan. Documenten die je nooit meer nodig zal hebben, foto’s en video’s die je nooit meer zal bekijken, noem maar op. Zolang ze in de cloud staan, blijven die bestanden onnodig energie verbruiken. Cloudproviders gooien namelijk niks weg zonder dat jij daar toestemming voor geeft.
Met andere woorden: je cloud opruimen, moet je zelf doen. Gooi dus de bestanden weg die je nooit meer nodig hebt. En zet de bestanden die wel wilt bewaren, maar zelden nodig zal hebben, op een externe harde schijf. Focus je daarbij vooral op foto’s en video’s, want die nemen veruit de meeste ruimte in beslag.
Tip 3: Kies een CO₂-bewuste cloud-provider
Natuurlijk hoef je niet álle bestanden weg te gooien of over te hevelen naar een externe schijf. Zeker niet als je ze vaak nodig hebt. Voor de bestanden die je wel graag opslaat in de cloud, kan je duurzame impact maken door te kiezen voor een groene(re) cloudprovider. Een goed voorbeeld daarvan is Leaf Cloud, waar Milieudefensie in 2021 ook al op overstapte. De cloud-provider stelt dat het tot wel tien keer energiezuiniger is dan een gemiddeld datacenter. Dat komt met name omdat het de warmte die servers produceren opnieuw gebruikt, waardoor het fossiele energiegebruik bij Leaf Cloud fors daalt.
Het datacenter van Google in de Groningse Eemshaven draait vanaf de eerste dag op hernieuwbare energie | Foto: Google
Maar zelfs bij de grotere cloudproviders is het mogelijk om duurzamere keuzes te maken. Zo spant Google zich op allerlei manieren in om zijn clouddiensten te verduurzamen en die zijn volgens de internetgigant al klimaatneutraal. Google stelt zakelijke klanten daarnaast in staat om het meest groene datacenter te kiezen en deelt sinds dit jaar de CO₂-impact van hun clouddiensten met hen.
Tip 4: Ruim je inbox (én je outbox) op
Tijdens het schrijven van dit artikel keek ik uiteraard ook kritisch naar mijn digitale ecologische voetafdruk. En ik schrok van m’n inbox. Daar stonden maar liefst 11.514 gelezen mails in. En in m’n outbox stonden er nog eens 2.509, die ik (net als de mails in m’n inbox) hoogstwaarschijnlijk nooit meer raadpleeg. Maar ze zorgen wél nog voor energieverbruik. Ze worden immers ergens op een server bewaard en die servers vreten stroom.
De CO₂-impact van één e-mail is misschien gering, maar 11.514 e-mails is niet niks. Tel daarbij op dat veel e-mails één of meerdere bijlages bevatten en je snapt: het opruimen van je in- en outbox kan je ecologische voetafdruk wel degelijk verkleinen.
Bewuster omgaan met e-mail kan een hoop CO₂-uitstoot schelen
Tip 5: Mail bewuster
Wereldwijd versturen en ontvangen we bijna 350 miljard e-mails… Per dag! En het versturen van een e-mail gaat gemiddeld gepaard met 4 gram CO2-uitstoot. Het loont dan ook om ons e-mailgedrag kritisch onder de loep te nemen. Een goed startpunt: nieuwsbrieven. De kans is namelijk groot dat je er wekelijks meerdere ontvangt die je zelden opent. Het uitschrijven op nieuwsbrieven is dan ook een snelle manier om CO₂-uitstoot te voorkomen. Dat kun je handmatig doen, maar daar zijn ook handige tools voor, zoals Cleanfox.
Maar er zijn ook andere manieren om je e-mailgedrag te verduurzamen. Kijk bijvoorbeeld eens kritisch naar hoeveel mensen je een e-mail verstuurt. De kans is groot dat niet iedereen in de CC hoeft te staan. En laat e-mails waar alleen ‘Ok!’, ‘Bedankt!’ of ‘Is goed!’ in staat voortaan achterwege. Kijk daarnaast kritisch naar het aantal bijlages dat je verzendt. Is het echt nodig om een presentatie naar twintig mensen te versturen? Of kan je die presentatie misschien beter delen in een gedeelde cloudomgeving?
