Het is dinsdagavond en terwijl je met een schuin oog naar de televisie kijkt zit je ondertussen het jurkje van je favoriete actrice te zoeken. Bij die ene webshop hebben ze precies wat je zoekt en meer. Je bestelt ook direct maar een blender. Dan gaat de bel, je HelloFreshbox komt aan.
Online winkelen heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht gemaakt. In tien jaar tijd vervijfvoudigde het aantal webshops van ruim 5.000 in 2007 naar ruim 32.000 in 2016. De keuze voor de consument groeit dagelijks, er is publiek voor specialistische winkels en niet te vergeten: online winkelen brengt veel gemak. Ons shopgedrag heeft allerlei consequenties, ook voor het milieu. Maar wat is de milieu-impact van online winkelen?
The Last Mile
Een paar jaar geleden werd er positief gedacht over de opkomst van webshops in relatie tot het milieu. Een vermindering in het gebruik van fysieke panden betekende immers een vermindering in het gebruik van gas, water en licht. Goed voor het milieu dus, zou je denken. Niet dus. Want hoe meer online aankopen, hoe meer pakketten er bezorgd moeten worden en hoe meer milieubelastende kilometers er moeten worden afgelegd. En dan heb ik het nog niet over de verpakkingen.
EY en thuiswinkel.org hebben in 2014 een onderzoek gedaan naar de milieu-impact van de zogenaamde ‘last-mile’; het bezorgtraject vanaf de webwinkel naar de consument. Hierbij zijn vier scenarios vergeleken: conventioneel winkelen (offline), bezorging aan huis, pick-up-pointbezorging en drop-off-pointbezorging.
Milieu-impact pakketbezorging
Om de scenario’s goed te vergelijken hebben de onderzoekers gekeken naar het vervoer van één pakket hier komen een aantal interessante uitkomsten naar voren. Zo ligt de CO₂-uitstoot voor de bezorging van één pakket tussen de 260 en 530 gram CO₂ bij de verschillende scenario’s. Als je dit omzet naar het aantal bezorgde pakketten per jaar is dit 50 tot 100 miljoen kg CO₂. Dit is evenveel als het elektriciteitsverbruik van 3.300 tot 6.500 huishoudens!
De milieuschadekosten zijn €6,3 tot €8,6 miljoen per jaar. Hierbij heeft de ‘Drop-off-pointbezorging’ de laagste impact (3,3 ct), want de laatste kilometers gaan per fiets. Interessant is wel dat ‘bezorging aan huis’ in dit onderzoek een lagere impact heeft dan ‘conventioneel winkelen’. Volgens de onderzoekers komt dit doordat consumenten voor één boodschap al vaak de auto nemen. Pakketbezorging is dan efficiënter.
Noemenswaardig is ook dat het voortransport, het vervoer met grote trucks naar de sorteercentra, de meeste milieuschade oplevert. Dit komt door de forse uitstoot van fijnstof en NOx. Per pakketkilometer is dit echter wél het efficiënts. Hoewel in het rapport duidelijk naar voren komt dat drop-off-pointbezorging de laagste impact heeft, moet hier een kanttekening bij gemaakt worden. Bij dit scenario, evenals bij het conventionele winkelen, ben jij diegene die de impact bepaalt. Kies jij voor de auto of voor de fiets? Jouw keuze maakt hierin het verschil.
De keuze van de consument
Wij consumenten kunnen dus voor een groot deel zelf bepalen wat de milieu-impact is van ons online shopgedrag. Het probleem is echter dat consumenten over het algemeen, heel menselijk, kiezen voor gemak en snelheid. Snelheid, denk aan de 1-uursbezorging, heeft een grote negatieve impact op het milieu omdat de bezorging totaal niet efficiënt is. Je kan dus al heel veel voor het milieu doen als je de 24-uurs service links laat liggen.
Waar consumenten dan écht niet zoveel invloed op hebben is de manier van verpakken. Iedereen die wel eens iets online heeft gekocht kent het fenomeen; je vindt je bestelling terug in een enorme kartonnen doos. Met een beetje pech ook nog omgeven door een hoop plastic en nog meer karton. Karton kan dan wel hergebruikt worden maar ook dit heeft milieu-impact. Dat kan anders!
Mooi en duurzaam
Zo ontwikkelde webshop Rent the Runway een herbruikbare verzendzak en de verpakkingen van RePack kunnen na ontvangst weer worden teruggestuurd zodat ze nog een keer gebruikt kunnen worden. Dit kan tot wel 20 keer en gelukkig zijn er steeds meer webshops die deze verpakking gebruiken.
Het ontwikkelen van duurzame en mooie verpakkingen is een interessant ontwikkeling waarin veel winst te behalen valt. Zowel op het gebied van duurzaamheid als voor de omzet van bedrijven. De invloed van verpakkingen op de koopbeslissing blijkt namelijk groot.
De herbruikbare verpakking van RePack
Van experimenteren kun je leren
Gelukkig zijn er veel ontwikkelingen in het vergroenen van het online winkelen. Naast ontwikkelingen in de manier van verpakken zijn bedrijven zich steeds meer bewust van hun ecologische voetafdruk en op zoek naar een duurzaam en efficiënt business model. Innovaties en experimenten in de manier van bezorgen dragen bij aan het verduurzamen van online winkelen.
PostNL deed eerder al een pilot met de AltijdThuis-concept en DHL zet in op permanente pakketkluizen verspreid door heel het land. Een variant daar weer op is de start-up Bringme; zij plaatsen bezorgboxen op semi-openbare plekken. De consument krijgt een berichtje waar het pakket kan worden afgehaald. De nieuwste aankondiging komt van Bol.com. Zij gaan minder producten inpakken voor het product en wellicht zelfs de karakteristieke blauwwite doos schrappen! Daarnaast wil Bol.com een recyclebare verpakkingszak op de markt brengen: yes please!
Transparantie zorgt voor beweging
Leuk alle innovaties en experimenten, maar er moet bij veel bedrijven gewoon geld in het laatje komen. Een goed verdienmodel is nog steeds belangrijk en hierbij is de klant nog altijd koning. Om ons te stimuleren adviseert de expertgroep Ecologie bedrijven en retailers om transparant te zijn naar ons, de consument. Laat zien wat de impact is van hun online koopgedrag en geef ze een keuze. Dit kan eenvoudig door een interactieve schaal weer te geven waarop verschillende bezorgopties, inclusief prijs en milieu-impact, worden weergegeven. Wanneer we ons bewust worden van de impact van ons gedrag, maken wij hopelijk andere keuzes....
Dit kan jij doen!
- Pak de fiets om je pakket af te halen
- Vermijdt de 24-uurs bezorgservice
- Vraag je favoriete webshop om herbruikbare verpakkingen zoals die van RePack
- Koop lokaal en tweedehands
- Koop minder
