Met de huidige energieprijzen zijn alle beetjes energie die we besparen de moeite waard. In de keuken maak je de grootste klappers door oude koelkasten en vaatwassers te vervangen door een energiezuinige variant en door de overstap te maken naar elektrisch koken. Maar ook zonder grote ingreep is er een hoop winst te behalen. Van tips voor energiezuinig koken tot slimmigheden om voedselverspilling te voorkomen. Met deze handige hacks maak je jouw klimaatimpact in de keuken een stukje kleiner.
Zet het vuur laag
Tijdens het koken verbruik je stiekem best wat energie. Kook je op gas, dan stoot je per jaar zo’n 80 kilo CO2 uit. Met elektrisch koken ligt dat gemiddelde al lager: 70 kilo CO2. Op het eerste oog geen groot verschil, maar dat komt omdat veel elektriciteit in Nederland nog afkomstig is van aardgas. Als je thuis groene stroom hebt of zelf energie opwekt met zonnepanelen ligt die uitstoot natuurlijk lager.
Maar of je nu op gas of elektrisch kookt, met een paar eenvoudige trucs kun je flink wat energie besparen. Het meeste impact maak je door het vuur zo laag mogelijk te zetten. Hiermee kan je wel 45 tot 80% energie besparen! Bovendien behoud je meer vitamines in de groente die je kookt. Ook bespaar je zo’n twee tot drie keer zoveel energie wanneer je de deksel op de pan houdt, en je tijdens het koken geen kleine pannen op een te grote pit zet. Zo gaat er geen warmte verloren bij het verhitten. Wees ook zuinig met de hoeveelheid water die je kookt; het is voldoende als je aardappelen of groenten net onder water staan. Ook slim als je nog een gasfornuis hebt: kook je water voor in je waterkoker. Daarbij gaat er minder energie verloren.
Is het eten bijna klaar? Zet het fornuis dan alvast uit. Met een deksel op de pan stomen pasta, groenten en rijst vanzelf gaar. Of laat je eten garen in een EcoStoof. Met deze moderne hooikist hoef je je maaltje maar heel kort te koken en daarna gaar laten worden in deze isolerende ‘slaapzak’ voor je pan. Het duurt wel wat langer voordat je eten gaar is, maar je hebt er tegelijkertijd geen omkijken naar.
EcoStoof ontwikkelde een moderne hooikist waarin je eten vanzelf gaar wordt.
Zet je koelkast op de juiste temperatuur
Een koelkast staat de hele dag hard te werken om te zorgen dat jouw eten zo lang mogelijk meegaat. Om te zorgen dat je koelkast niet onnodig hard werkt, is het slim om de temperatuur van je koelkast niet al te laag te zetten. De beste temperatuur om je koelkast op in stellen is vier graden. Kouder dan dat is echt niet nodig. Sterker nog; op deze temperatuur blijft je eten het langst goed. Tip: wanneer jouw koelkast een draaiknop heeft, kun je het beste een koelkastthermometer gebruiken voor het meten van de temperatuur.
Andere manieren om je koelkast zo energiezuinig mogelijk te verbruiken is door je koelkast goed gevuld te houden. Hierdoor stroomt er minder warme lucht de koelkast in wanneer je deze opent, en hoeft hij dus minder hard te koelen. Ook slim: laat eten uit de vriezer in de koelkast ontdooien. Zo’n ijskoud bakje houdt je koelkast lekker koel.
Een lege koelkast verbruikt meer energie dan een volle.
Doe bewust de afwas
Of je nu met de hand afwast of een vaatwasser gebruikt, ook bij de afwas is energiewinst te boeken. Voor de vaatwasser geldt dat je hem natuurlijk alleen aanzet als hij vol zit. Het eco-programma kan ook vuile vaat goed aan, en voorspoelen is niet nodig. Wil je toch voorspoelen? Doe dat dan met koud water. Dat geldt ook als je met hand afwast: voorkom onnodige opwarming van water door voor- en naspoelen gewoon koud te doen. En gebruik een teiltje bij het afwassen zodat je de kraan kan uitzetten. Nog een tip voor handafwassers: het afwaswater hoeft niet heel heet te zijn om de vaat schoon te krijgen. Lauw water werkt ook prima als je pannen niet zijn aangekoekt.
Voorkom voedselverspilling
Voor je eigen energierekening maakt het misschien geen verschil, maar ook voedselverspilling kost veel energie. De productie en het vervoer van ons voedsel vraagt veel energie. Zonde dus als er eten in de prullenbak belandt. En ook voor je portemonnee is het natuurlijk beter om alles op te eten wat je in huis hebt.
Richt je keuken goed in
Onze belangrijkste tip om voedselverspilling te voorkomen is om je keukenkastjes en koelkast overzichtelijk in te delen. Zo weet je precies wat je in huis hebt, en ga je geen boodschappen doen terwijl je nog genoeg in huis hebt. Leg kort houdbare producten, zoals gesneden groenten of restjes, vooraan in de koelkast. Zo vergeet je ze niet te gebruiken. Neem kliekjes mee als lunch naar je werk, of benoem één dag in de week tot kliekjesdag, waarop je ’s avonds dineert met restjes.
Een goed ingerichte voorraadkast scheel voedselverspilling.
Weet waar je groente en fruit bewaart
Zorg ook dat je groente en fruit op de goede manier bewaart. De koelkast is namelijk helemaal niet altijd beter. Sommige groente- en fruitsoorten bederven zelfs sneller in de koelkast. Een stelregel is dat alles wat in de supermarkt in de koeling ligt, je thuis ook in de koelkast moet doen. De rest kan prima in de fruitschaal. Aardappelen, knoflook en uien bewaar je het best op een koele, donkere plek zoals een berging, schuurtje of kelder.
Ga aan de slag met inmaken en wecken
Voedselverspilling kun je ook voorkomen door te zorgen dat ingrediënten langer houdbaar blijven. Bijvoorbeeld door ze in te leggen of wecken. Bij inleggen worden de ingrediënten ingelegd in siroop, zuur, suiker, alcohol of zout. Bij wecken conserveer je ingrediënten door ze in glazen potten te doen die luchtdicht kunnen worden afgesloten. Met deze technieken ontstaan de meest bijzondere smaken. Ingelegde rode ui bijvoorbeeld, is heerlijk door een salade of in een wrap. En met dit recept is het zo gepiept!
Groenten inmaken is een érg lekkere manier om voedselverspilling te voorkomen.
De vriezer is je vriend
Tot slot: je kunt meer invriezen dan je denkt! Van kruiden en smaakmakers zoals gember tot kikkererwten en restjes rijst waar je later nasi van maakt. Het kan allemaal in de vriezer. Soms zorgt dat juist voor culinaire verrassingen; van bevroren stukjes banaan kun je heerlijk ijs maken. Pel de banaan wel even voordat je hem invriest.