Een elektrische auto kopen is zo gepiept; je wandelt de plaatselijke autodealer binnen of bestelt hem simpelweg online. Maar vervolgens wil je die gloednieuwe stekkerauto natuurlijk ook kunnen opladen. En dat heeft soms wel wat voeten in de aarde. Hoe zorg je voor een laadpunt op je eigen parkeerplek of bij jou in de buurt? En waar let je op? We zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Het aantal elektrische auto’s op de Nederlandse wegen stijgt de laatste jaren razendsnel. In 2020 reden er nog 145.000 volledig elektrische auto’s rond, maar in 2021 was dat aantal al gestegen naar ruim 216.000. Ook het aantal mensen dat elektrisch rijden overweegt, neemt gestaag toe. Uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland blijkt dat 25 procent van de Nederlanders binnen vijf jaar die overstap wil maken. En door de stijgende prijzen voor fossiele brandstoffen zal dat percentage ongetwijfeld blijven stijgen.
Daardoor neemt het aantal laadpunten de laatste jaren natuurlijk ook snel toe. Sterker nog, Nederland heeft de hoogste laaddichtheid van Europa. Toch blijkt dat niet genoeg om het aantal elektrische auto’s bij te benen en de druk op het laadnetwerk wordt groter en groter. Wie binnenkort elektrisch gaat rijden, doet er dan ook goed aan om zijn/haar ‘laadzaakjes’ goed (en tijdig!) op orde te hebben. Maar hoe doe je dat? En waar moet je op letten? Marco van Eenennaam, expert op het gebied van elektrisch rijden bij de ANWB, deelt de belangrijkste tips en adviezen.
Een laadpunt op je eigen parkeerplek
Wie over een eigen parkeerplek beschikt (ongeveer 41 procent van de Nederlanders) heeft geluk. Je bent immers altijd verzekerd van een plekje én je bent het goedkoopste uit. Het tarief van je elektriciteitsleverancier is doorgaans namelijk wat lager dan het laadtarief dat je bij publieke laadpalen betaalt. Nadeeltje: je bent zelf verantwoordelijk voor de aanschaf en installatie van een laadpunt en dat is niet gratis.
Volgens Van Eenennnaam liggen de kosten van een laadpunt tussen de 500 en 1500 euro. Dat hangt van allerlei factoren af. “Kies je voor een wallbox of een laadpaal? En ga je voor een stukje design of geef je daar weinig om? Dat heeft invloed op het uiteindelijke prijskaartje”, aldus Van Eenennaam. Wat de prijs echter vooral bepaalt, zijn het laadvermogen en de functionaliteiten.
Vermogen van je laadpaal bepalen
Bij het kiezen van het juiste laadvermogen zijn twee zaken belangrijk: hoeveel vermogen je woning aankan en hoe snel je elektrische auto kan bijladen. Sommige stekkerauto’s kunnen bijvoorbeeld 70 kilometer per uur ‘bijtanken’, maar dat kan alleen aan een laadpaal met een vermogen van 11 kilowatt of hoger. Andere elektrische auto’s laden slechts 20 kilometer per uur bij en dan volstaat een goedkoper laadpunt van 3,7 kilowatt.
Overigens hoeft het vermogen van je laadpaal niet perse aan te sluiten op het maximale laadvermogen van je auto, benadrukt Van Eenennaam: “Als je het belangrijk vindt dat de batterij binnen een paar uur kan oplaadt, is een laadpaal met hoger vermogen zeker het overwegen waard (mits je elektrische auto dat ook aankan, red.). Maar staat je auto meestal de hele nacht en dus urenlang aan de laadpaal? Dan volstaat een lager vermogen ook.”
Bij hogere vermogens is het belangrijk om te controleren of je woning dat wel aankan. Het opladen van je elektrische auto kan namelijk al snel de helft van de stroomcapaciteit van je woning in beslag nemen. Dat hangt af van de stroomsterkte van je aansluiting op het elektriciteitsnet en het aantal fasedraden van die aansluiting. Klinkt ingewikkeld? Geen zorgen, die informatie is gewoon terug te vinden op je meterkast of de jaarrekening van je energieleverancier. In een notendop: hoe hoger de stroomsterkte van je aansluiting, hoe hoger het maximaler vermogen van je laadpunt. En bij een 3-fasenaansluiting ligt het maximale laadvermogen een stuk hoger dan bij een 1-faseaansluiting.
Meer weten? Lees dan dit artikel van de ANWB: 1-faseladen of 3-fasenladen, hoe zit dat?
Wil je thuis een laadpaal? Houd dan rekening met het laadvermogen van je auto én hoeveel je electriciteitsnet thuis aankan.
Functionaliteiten kiezen
Vervolgens is het belangrijk om te bepalen over welke functionaliteiten je laadpunt moet beschikken. Van Eenennaam: “Als je in een elektrische auto van de zaak rijdt, wil je natuurlijk weten hoeveel stroom je maandelijks gebruikt om hem op te laden. Anders kan je je reiskosten niet factureren. Dan is het handig om voor een slimme laadpaal te kiezen, die precies bijhoudt hoeveel stroom hij maandelijks verbruikt. Daar betaal je natuurlijk wel extra voor.”
Een andere functionaliteit om te overwegen is dynamic load balancing, zeker wanneer je op hogere vermogens laadt. Wanneer je meerdere stroomverbruikers (zoals een wasmachine, inductiekookplaat of elektrische oven) tegelijkertijd gebruikt en dan ook nog eens je elektrische auto aan de stekker hangt, kan het stroomnetwerk van je woning namelijk overbelast raken. Met andere woorden: de stoppen slaan door. Laadpunten die over dynamic load balancing beschikken, voorkomen dat. Ze houden per seconde in de gaten hoeveel capaciteit er nog beschikbaar is voor het opladen van je auto en stemmen de laadsnelheid daarop af. Hartstikke fijn natuurlijk , maar het maakt je laadpunt ook zo’n 200 euro duurder.
Installatie van de laadpaal
Een laadpaal uitgekozen die aansluit op jouw wensen? Dan ben je er helaas nog niet. De installatiekosten zijn er namelijk ook nog. Die beginnen bij zo’n 400 euro, maar kunnen zomaar oplopen tot 2.000 euro. Van Eenennaam: “Dat hangt af van de werkzaamheden. Moet er bijvoorbeeld door meerdere muren geboord worden om een kabel van de meterkast naar het laadpunt te trekken? En moet er gegraven worden om kabels te leggen? Dat heeft allemaal invloed op de prijs.” Hetzelfde geldt voor de lengte van de kabels die getrokken moeten worden. Als er tientallen meters zitten tussen de meterkast en de locatie van het laadpunt, lopen de installatiekosten snel op.
Genoeg aan een stopcontact?
Bovenstaande overwegingen klinken misschien een beetje overweldigend, maar dat hoeven ze niet te zijn. Van Eenennaam: “In veel gevallen hebben leveranciers van elektrische auto’s een samenwerking met leveranciers van laadpunten. Het is nooit verkeerd om gebruik te maken van zo’n package deal, want het scheelt vaak in de kosten. Qua kwaliteit zit er in ieder geval niet veel verschil tussen verschillende laadpunten. Technisch gezien is het allemaal niet zo ingewikkeld, ze doen allemaal wel hun werk.”
Een laatste overweging die je kunt maken, is of je überhaupt wel een laadpunt nodig hebt, zegt Van Eenennaam. Een simpel stopcontact kan in sommige gevallen namelijk ook volstaan. Dan laadt je elektrische auto weliswaar heel langzaam op, maar misschien heb je daar wel voldoende aan. Bijvoorbeeld omdat je elektrische auto op je werk vaak al aan de laadpaal staat.”
Om op te laden bij een publiek laadpunt heb je een laadpas nodig.
Een laadpunt in de buurt
Wie niet over een eigen parkeerplek beschikt, moet een laadpunt aanvragen bij de gemeente. Zelfs als er een openbare parkeerplaats aan je voortuin grenst en jij de enige bent die er gebruik van maakt. Dat kost weliswaar veel minder moeite (na de aanvraag is het simpelweg een kwestie van wachten), maar er kleven ook wat nadeeltjes aan. Zo betaal je bij publieke laadpalen een hoger tarief, de laadpaal in kwestie kan bezet zijn (het is immers een publieke laadpaal en dus niet alleen voor jou bestemd) en het kan soms maanden duren voordat hij er daadwerkelijk staat. Of erger nog: je aanvraag wordt geweigerd. Hoe gaat de aanvraagprocedure precies in zijn werk? En waar let je op?
Een laadpaal aanvragen
Bijna alle Nederlandse gemeenten hebben inmiddels wel beleid geformuleerd op het gebied van elektrisch laden. In grote lijnen komt dat per gemeente wel overeen, maar er kunnen ook verschillen zijn. Het is dan ook belangrijk om uit te zoeken welke regels en procedures er in jouw gemeente gelden. In sommige gemeenten is het bijvoorbeeld alleen mogelijk om een laadpaal aan te vragen als je een volledig elektrische auto hebt. Bij andere gemeenten geldt dat de batterij van je elektrische auto een bepaalde capaciteit moet hebben voordat je in aanmerking komt.
Als je aan de voorwaarden van jouw gemeente voldoet, kun je een laadpaal aanvragen. Een goed startpunt is Laadpaalnodig.nl, waar veel gemeenten tegenwoordig bij aangesloten zijn. En als jouw gemeente er nog niet bij aangesloten is, word je er doorverwezen naar de website waar je wél moet zijn. “Vervolgens hoef je eigenlijk alleen aan te tonen dat je een elektrische auto gekocht hebt in de vorm van een aankoop- of eigendomsbewijs”, aldus Van Eenennaam. “Daarna is de gemeente aan zet om jou te faciliteren in je stroombehoefte. In bijna alle gevallen wordt er dan een openbaar laadpunt geplaatst binnen een straal van 250 meter van jouw woning. Maar meestal wel dichterbij.”
“Houd er wel rekening mee dat het maanden kan duren voordat het laadpunt er daadwerkelijk staat”, waarschuwt hij. “Zo moet de netbeheerder voorbereidingen treffen en hebben omwonenden de mogelijkheid om bezwaar te maken. Dat laatste gebeurt nog weleens, het gaat immers ten koste van een ‘gewone’ parkeerplek. Ik ken gevallen waar er ruim een jaar zat tussen de aanvraag en het daadwerkelijke plaatsen van een laadpaal. Dien je aanvraag dus zo snel mogelijk in.”
Laadpas aanvragen
Na de aanvraag van de laadpaal heb je eigenlijk nog maar één to-do’tje over: een laadpas aanvragen. Laadpassen stellen je in staat om alle publieke laadpunten in Nederland te gebruiken. Sommigen geven je ook toegang tot laadpunten in het buitenland. Het is de moeite waard om je erin te verdiepen, stelt Van Eenennaam, want de tarieven kunnen uiteenlopen. Een goed startpunt: de onafhankelijke website Laadpastop10.nl, die alle laadpassen in Nederland met elkaar vergelijkt. “Maar je kan bijvoorbeeld ook uitzoeken wie de laadpalen in jouw gemeente plaatst. Wellicht bieden die ook een laadpas aan en soms ben je dan goedkoper uit.”
