Op de weg zoef je andere weggebruikers ‘geluidloos’ voorbij, in de parkeergarage parkeer je naast de uitgang en in je wijk vind je overal oplaadpunten; de elektrische auto wordt niet voor niets steeds populairder. Is elektrisch rijden de toekomst? We zochten het voor je uit.
De transportsector is een van de grote veroorzakers van klimaatverandering. Om de uitstoot van broeikasgassen in deze sector terug te dringen, moet er veel gebeuren. Maar hoe mooi zou het zijn als we in 2030 een sterk OV-netwerk, autovrije stadscentra en fietssnelwegen hebben én elektrisch rijden?
Dit inkijkje in de toekomst past bij de doelstelling van de overheid, dat in 2030 alle nieuw verkochte auto’s elektrisch moeten zijn. Een stevige ambitie, gezien het feit dat nu nog maar 3,7% van de 8,8 miljoen auto’s in Nederland elektrisch is. Maar de ontwikkelingen gaan snel. In 2016 reden er in Nederland 109.000 elektrisch en waren er 26.088 oplaadpunten. Vandaag de dag zijn er 328.000 elektrische auto’s en bijna 80.000 laadpunten.
In oktober 2021 zijn 328.000 van de 8,8 miljoen auto's in Nederland elektrisch.
Tesla als inspiratiebron
Grote aanjager van de ontwikkeling van de elektrische auto is Elon Musk, oprichter van Tesla. In 2006 bracht hij de eerste Tesla op de markt en met deze auto inspireerde hij andere autofabrikanten om hun eigen elektrische model te ontwikkelen. Door deze ontwikkelingen en door het stimuleren van elektrisch rijden door de overheid, wordt een elektrische auto langzaam, maar zeker, bereikbaar voor een groot en breed publiek.
Oude technologie in een nieuw jasje
Door alle ontwikkelingen denk je misschien dat de elektrische auto iets van de 21ste eeuw is, maar niets is minder waar. De elektrische auto werd al vroeg in de 19de eeuw ontwikkeld en had in de jaren '20 van de vorige eeuw een marktaandeel dat tweemaal zo groot was als dat van de brandstofauto. Rond 1930 verdwenen ze uit het straatbeeld, doordat de fossiele brandstof steeds goedkoper werd en je met een auto met een verbrandingsmotor sneller en verder meerijden. Deze eeuw is de elektrische auto weer terug van weggeweest.
Een elektromotor is super zuinig
De stille elektromotor zet energie om in bewegingsenergie en maakt gebruik van lithiumbatterijen. Een gemiddeld batterijpakket weegt ongeveer 250 kilogram en gaat zo’n 500.000 kilometer mee. De batterij laad je op aan een laadpaal (thuis), maar ook tijdens het remmen. De elektromotor is super zuinig. 90% van de beschikbare energie wordt omgezet in beweging.
Ter vergelijking, een verbrandingsmotor is een stuk minder zuinig. Slechts 30% van de energie wordt omgezet in beweging. De rest gaat verloren in de vorm van warmte. Dit gebeurt in de motor, vooral omdat er meer wrijving plaatsvindt. Daarnaast is een verbrandingsmotor een stuk ingewikkelder dan een elektromotor. De verbrandingsmotor bestaat uit wel honderden bewegende onderdelen. Hierdoor is er meer slijtage en kan er in de verbrandingsmotor ook veel meer stuk gaan.
Hoe zit het met de uitstoot?
De CO2-uitstoot bij de productie van een middenklasse elektrische auto is iets hoger dan die van een auto met een verbrandingsmotor. Dit komt vooral door de productie van de batterij. De milieuwinst begint als je gaat rijden. Tijdens het rijden is de uitstoot van een auto met een verbrandingsmotor bijna drie keer zo hoog, als we ervan uitgaan dat de stroom voor de elektrische auto voor de helft duurzaam wordt opgewekt. Laad je je auto op met je eigen zonnepanelen, dan is de milieuwinst nog veel groter. Hoe duurzamer de elektriciteit wordt opgewekt, hoe meer CO2 uitstoot elektrisch rijden bespaart.
De aanschaf is niet goedkoop
De aanschaf van een elektrische auto is niet goedkoop. De bestverkochte elektrische auto’s in 2020 waren de Volkswagen ID3 (32.385 euro), de Tesla Model 3 (48.980 euro) en Hyundai Kona (25.047 euro). Prachtige auto's, maar behoorlijk aan de prijs. Het goede nieuws is dat er de komende jaren veel tweedehands elektrische auto’s op de markt komen, waardoor milieuvriendelijk rijden steeds toegankelijker wordt.
Financieel is het ook interessant dat het energiegebruik en de onderhoudskosten van nieuwe én tweedehands elektrische auto’s een stuk lager is, dan bij auto’s met een verbrandingsmotor. Voorlopig betaal je bij de aanschaf van een elektrische auto ook geen motorrijtuigenbelasting en BPM.
Gebruikskosten
Als je een elektrische auto aanschaft, dan ben je er natuurlijk nog niet. Je moet de auto ook opladen, onderhouden en verzekeren. Als je alle vaste en variabele kosten voor je auto bij elkaar optelt, kun je de gebruikskosten berekenen. En wat blijkt? Als je deze kosten vergelijkt met eenzelfde type auto op benzine, dan zijn de kosten na vier jaar lang gemiddeld 15.000 kilometer per jaar rijden, ongeveer gelijk. En als je daarna blijft doorrijden, wordt de elektrische auto alleen maar goedkoper. Met natuurlijk wel veel minder uitstoot.
Conflictmetaal kobalt
Accu’s van elektrische auto’s bevatten metalen zoals kobalt, lithium, koper, aluminium, nikkel en mangaan. Bij het winnen van deze metalen komen sociale – en milieuproblemen voorkomen. Ook is er een kans dat de inkomsten van de winning, en de handel in, een specifiek metaal gebruikt worden om gewapende conflicten te financieren. Dit noemen we ‘conflictmetalen’ en een voorbeeld daarvan is kobalt. Hoe meer elektrische auto’s er op de weg komen, hoe groter de vraag naar deze metalen wordt.
Om misstanden bij de winning van kobalt tegen te gaan, zijn er initiatieven zoals de Fair Cobalt Alliance. Bedrijven die zich bij deze alliantie aansluiten, moeten hun toeleveringsketen actief managen op het gebied van milieu- en biodiversiteitsrisico’s en mensenrechtenschendingen.
Europa wil het recyclen van autobatterijen verplicht maken. Maar de verwachting is ook dat het gebruik van dit soort ‘probleemmetalen’ in de toekomst wordt teruggedrongen. Zo zijn kobaltvrije accu’s in ontwikkeling. Net als accu’s op basis van grafeen, die helemaal geen kobalt en lithium meer gebruiken en ook nog eens heel snel kunnen opladen.
De toekomst van de elektrische auto
Naast het verduurzamen van de accu’s zijn er ook nog andere ontwikkelingen die de elektrische auto steeds duurzamer maken. Tesla werkt al jaren aan een volledig zelfrijdende auto, die door zuinig te rijden milieuwinst kan boeken. Naast de zelfrijdende auto zijn ook wegen die de elektrische auto’s opladen als ze eroverheen rijden volop in ontwikkeling. In Italië komt er zo’n stukje experimentele autobaan. Deze technologie kun je vergelijken met het draadloos opladen van je mobiele telefoon. Tijdens het rijden, laadt de auto via inductieleidingen op. Het grote voordeel van deze technologie, is dat je met een veel kleinere accu toekunt.
5 tips om zelf duurzaam en elektrisch op pad te gaan
- Ga je met je eigen elektrische auto op stap, download dan een of meerdere handige apps met informatie over locaties van oplaadpunten en prijzen. Bijvoorbeeld van Fastned, New Motion of Smoov. ANWB ontwikkelde een routeplanner voor lange afstanden, die rekening houdt met oplaadpunten. Ga ook altijd opgeladen op pad. Dat scheelt stress onderweg.
- Monitor je eigen rijgedrag. Rijd je behouden, dan kom je verder.
- Wil je geen eigen auto, maar af en toe een elektrische auto gebruiken? Dan zijn er verschillende deel-mogelijkheden. In Amsterdam kan dat via de deelplatforms Share Now en Fetch. Op Buurauto.nl kun je zien welke buurten elektrische auto’s (gaan) delen.
- En heb je eigenlijk wel een auto nodig? Sinds 2017 rijden alle elektrische treinen in Nederland op windstroom. De trein is daardoor niet alleen heel erg duurzaam, maar ook nog eens heel comfortabel.
- En tenslotte moeten we ook de elektrische fiets nog even noemen. Is je werk net te ver om te fietsen met een gewone fiets? Dan kun je ervoor kiezen om een elektrische fiets aan te schaffen. Zo kom je lekker buiten, ben je in beweging en sta je nooit in de file.