Oceanix City: de drijvende stad van de toekomst

Wonen we in de toekomst op zee?

Iedere week trekken er naar schatting 3 miljoen mensen naar de stad. Er is echter een groot ruimtegebrek in de stad waardoor de huizenprijzen sterk stijgen. De meeste van deze nieuwe stedelingen verhuizen naar kustgebieden die extra kwetsbaar zijn voor klimaatverandering en natuurrampen. Wetenschappers van IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, schatten namelijk dat de zeespiegel zal stijgen met 26-55 centimer in 2100.

Het landtekort wordt naast rappe verstedelijking verder onder druk gezet door een stijgende vraag naar voedsel, water en energie. Dit alles bij elkaar zorgt ervoor dat er naar schatting in 2050 een landgebrek is van minimaal 13,2 miljoen vierkante kilometer, een gebied ter grootte van 390 keer Nederland.

Waar op land een gebrek is aan ruimte is dit in overvloed aanwezig op zee. Van het totale oceaanoppervlak, dat 71% van de aarde bedekt, is er minder dan 1% nodig om het landtekort op te lossen.

Hoe kan Oceanix City drijven?

De stad bestaat uit verschillende platforms, gemaakt van hout en bamboe, die op het water drijven. Alhoewel drijven... De platforms zijn vastgekoppeld aan de bodem van de oceaan met behulp van een materiaal dat biorock wordt genoemd – dit materiaal is ecologisch en wordt gebruikt om de groei van koraalriffen te bevorderen. Hierdoor kan de stad met de zeespiegel meestijgen en is het bestand tegen orkanen van maximaal categorie 5.

Het plan is om de drijvende steden binnen anderhalve kilometer van grote kuststeden te bouwen. Hierdoor kunnen de platforms bij dreigende rampen worden losgekoppeld en naar een velligere locatie worden gesleept.

Mini-eilandjes vormen drijvende stad

Oceanix City bestaat uit drijvende zeshoekige mini-eilandjes van 2 hectare groot, ongeveer 3 en een half voetbalveld, die elk 300 mensen kunnen huisvesten. “Dit is de basismolecule van het […] stedelijke systeem” zegt Ingels.

De combinatie van zes van deze eilanden vormt een klein dorp rond een centrale open haven. Elk eilandje binnen dit dorp heeft gebouwen met elk een toegewijde gemeenschappelijke invulling – bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs, spiritualiteit, beweging, cultuur en winkelen.

Als je vervolgens doorgaat met opschalen en zes dorpen samenvoegt, zoals een honingraat, kom je uit bij een kleine stad van 10.000 inwoners met een oppervlak van 75 hectare.

Drijvend wonen in Nederland

Het idee van drijvende steden is niet nieuw. De Azteekse stad Tenochtitlan is de eerste drijvende stad in mensenheugenis. In Nederland, van oudsher een waterland, zijn er ook tal van drijvende gebouwen te vinden. Schoonschip is bijvoorbeeld de eerste drijvende duurzame woonwijk in Amsterdam. Wat Oceanix’s plan echter onderscheidt is schaalbaarheid.

Wanneer het bedrijf succesvol kan achterhalen hoe het een zeshoekige drijvende stad kan bouwen is het systeem in theorie oneindig opschaalbaar.

Zelfvoorzienend wonen op het water

Naast schaalbaarheid is een ander belangrijk aspect van Oceanix City autarkie. De drijvende stad is genoodzaakt om vanwege de ligging volledig zelfvoorzienend te zijn. Dit kan worden behaald, volgens Ingels, door buiten de drijvende stad kleine onbewoonde eilanden te bouwen met speciale doeleinden, zoals bijvoorbeeld het opwekken van energie of het verbouwen van voedsel. Een voordeel hiervan is dat deze buiteneilandjes ook dienst doen als buffer tegen golven en wind.

Het blijft echter een grote uitdaging om genoeg water en voedsel te produceren op zee voor de inwoners van de drijvende stad. Daarom heeft Oceanix experts ingeschakeld om oplossingen te bedenken voor elk cruciaal aspect dat nodig is om menselijk leven in een drijvende stad in stand te houden.

Verder speelt een deeleconomie voor goederen een belangrijke rol in de succesvolle realisatie van drijvende zelfvoorziening zegt Clare Miflin, een van de experts en co-oprichtster van het Center for Zero Waste Design. Clare: “Je moet alles kunnen lenen, van voedsel tot een fiets. Duurdere items zoals computers zou je kunnen leasen in plaats van ze te kopen, en ze gewoon terugbrengen naar de winkel wanneer ze klaar zijn.” Kortom: je bent geen eigenaar meer van een goed maar huurder.

Transport in een drijvende stad

Het ontwerp van Ingels probeert de drijvende stad zo goed mogelijk beloopbaar en fietsbaar te maken. Doordat de oppervlakte van elk dorp vrij klein is kan je gemakkelijk van de ene naar de andere plek gaan. Net zoals in Venetië is er geen autoverkeer op de eilanden. In plaats daarvan kan je wandelen, fietsen of gebruik maken van elektrische voertuigen die kunnen rijden op de kanalen van de stad.  

Is Oceanix City écht haalbaar?

De grote vraag is natuurlijk: hoe haalbaar zijn de plannen voor Oceanix City? Op dit moment lijkt het project meer op een utopische droom dan een toekomstige realiteit. Het is moeilijk om te bepalen hoe haalbaar het is voor een project van deze omvang en complexiteit om te lanceren, laat staan om op te schalen.

Er zijn nog veel problemen die moeten worden opgelost. Veel van de benodigde technologie om zelfvoorzienend op het drijvende eiland te wonen staan nog in de kinderschoenen of moet nog worden uitgevonden. Ook worstelt het bedrijf met het financieren van het project doordat Oceanix weinig details over het bedrijfsplan naar buiten heeft gebracht.

Ten slotte is er een kwestie van (on)gelijkheid en inclusiviteit. Wie worden de toekomstige bewoners van Oceanix City? En wie kunnen het überhaupt betalen om hier te wonen? Het gevaar is dat drijvende steden speelplaatsen worden voor de rijken en geen realistische betaalbare alternatieven van woningen voor Jan en alleman.

Daarnaast kan je vraagtekens plaatsen bij het bestuur van deze eilandsteden. Volgen de steden “seasteading”, de visie van Silicon Valley van onafhankelijke stadstaten die buiten alle regelgeving vallen, of houden ze zich aan lokale wetten? 

De toekomst zal uitwijzen of wij inderdaad het land zullen verlaten en naar de zee trekken.