Iets doen voor gelijkwaardigheid of voor het klimaat: dat kan op veel manieren. Actievoeren op de snelweg, op je werk of gewoon thuis. Maar waar moet je beginnen? Vanaf Hier sprak met drie activisten die zich elk op hun eigen manier inzetten voor een betere, eerlijke wereld. Zoals acteur Sieger Sloot, die klimaatactivist is bij Extinction Rebellion. "Door de protestacties voelen mensen zich gesterkt om óók mee te doen"
Waar komt jouw betrokkenheid bij het klimaat vandaan?
“Op m'n 11e maakte ik al werkstukken over zure regen. De zorgen om het milieu zaten er dus al vroeg in. Maar dat soort problemen werden opgelost waardoor ook bij mij de urgentie naar de achtergrond verdween. Tot dat ik de documentaire An Inconvenient Truth zag van Al Gore over global warming. Toen realiseerde ik me dat het echt mis ging.
Inmiddels voel ik ook gewetensnood naar m'n kinderen, naar m'n neefjes en nichtjes, de dieren en planten die uitsterven. En ik ben gaan beseffen dat er een grote mate van onrechtvaardigheid in de klimaatcrisis zit. De landen die de grootste veroorzakers zijn van klimaatopwarming zijn de landen die er nog het minst van merken, en andersom.
Er is systeemverandering nodig om het kapitalisme gezonder en eerlijker te maken. Als burger kun je je eigen voetafdruk wel verkleinen, maar dat is zo ingewikkeld! Op een gegeven moment was ik zoveel tijd kwijt aan het bekijken van labeltjes op producten in de supermarkt. Ik dacht: waarom is dit zo moeilijk? Waarom zijn niet standaard álle producten duurzaam en biologisch? We moeten daarom eerst zorgen dat de grootste vervuilers verduurzamen en hun uitstoot terugdraaien.”
Waarom besloot je om je actiever te gaan inzetten?
“Als acteur heb ik sowieso al een geëngageerd vak. Op het toneel kun je in korte tijd een bepaald issue belichten waardoor mensen erover gaan nadenken. Zes jaar geleden wilde ik met Maria Goos en Michiel de Jong een voorstelling maken over de klimaatcrisis. Maria zei: 'dit is onverkoopbaar, niemand wil zo'n deprimerend stuk zien!' Maar we hebben het tóch gemaakt. Mijn personage werd in het stuk 'de partypooper' genoemd omdat die altijd de klimaatcrisis aansneed als je net gezellig met vrienden aan het BBQ'en bent.
Tijdens de research voor het stuk ging ik met bevriend actrice Katja Herbers naar Extinction Rebellion. Ik vond er vooral gelijkgestemden, mensen die zich net als ik zorgen maakten. XR is een inclusieve burgerbeweging die voor iedereen toegankelijk is en waarbij ieders kwaliteit van waarde is.”
“Ik ben mezelf gewoon 'klimaatactivist' gaan noemen, ik wil die term normaliseren. ”
Hebben jullie acties bij XR wel zin?
“Bij protest komt altijd weerstand. XR organiseert geweldloze, ontregelende acties die niet iedereen altijd even leuk vindt. Maar we weten al meer dan 50 jaar van het klimaatprobleem. Al die demonstraties, opiniestukken, documentaires: het heeft niet geholpen want onze uitstoot stijgt nog steeds. En er is nauwelijks aandacht voor in de pers. Met disruptieve acties krijg je wél publiciteit. Dat is een kans om het klimaatprobleem te adresseren.
En dat helpt: iedere keer dat wij de A12 bezetten verdubbelt het aantal mensen waarmee we daar staan. Eerst wisten mensen niks over fossiele subsidies, maar vorig jaar maakte EenVandaag er een reportage over, 400 economen schreven een opiniestuk waarin ze zeiden: dit moeten we afschaffen. En misschien wel het belangrijkste: door de protestacties voelen mensen zich gesterkt om óók mee te doen. Als je je uitspreekt creëer je ruimte voor anderen om zich ook uit te spreken. Daarom ben ik mezelf ook gewoon 'klimaatactivist' gaan noemen, ik wil die term normaliseren.”
Betoog van Sieger Sloot tijdens zijn rechtszaak vanwege zijn inzet voor XR
Wat levert activisme jou op?
“Mijn 'climate anxiety' werd op een gegeven moment zó groot, ik werd ongelukkig van de machteloosheid. Door mee te doen aan acties en te zien dat ze effect hadden, werd dat minder. Bij de zwemles van m'n dochter werd ik aangesproken door andere ouders die met ons meeleefden en ook wilden meedoen. Natuurlijk krijg ik ook een hoop bagger over me heen op Twitter bijvoorbeeld. Maar de steun is een enorme opsteker geweest. Wij hebben de wetenschap aan onze kant en onze beweging groeit!”
Welk advies heb je voor mensen die ook actief willen worden?
“We zijn het een beetje kwijtgeraakt dat er zoiets bestaat als 'actief burgerschap'. Als burger ben je onderdeel van de samenleving. Het is een valkuil om problemen alleen aan politici over te laten. We zitten al volop in de klimaatcrisis, maar we kunnen het wel nog beperken. En we moeten ervoor zorgen dat er rechtvaardig klimaatbeleid komt.
Dus kom gewoon een keer naar een actie van XR! Dat kan ook als toeschouwer. De helft van de mensen op de A12 zijn steunbetuigers die staan te juichen en te klappen. Ze zien: het is niet eng, er is veel saamhorigheid en solidariteit. Bij XR is veel aandacht voor mentale en sociale zorg voor, tijdens en na een actie. En er zijn gewoon veel leuke, aardige mensen. Je bent niet alleen!”
Welkom op Vanaf Hier
Wij willen duurzaamheid bereikbaar maken. Dus delen we inspirerende verhalen, nieuws en mogelijkheden om meteen groene actie te ondernemen. Zo helpen we ook jou net dat beetje groener te leven.
