We lijken niet meer zonder te kunnen. Wanneer we de deur uit stappen hebben we onze smartphone stevig in de hand en vaak onze laptop in de tas. Al append en mailend brengen we onze dag door: nooit eerder in de geschiedenis waren we zo verbonden met elkaar en de wereld. Maar achter alle Insta-foto’s gaat een wereld schuil van schadelijke chemicaliën, kinderarbeid en een enorme impact op het klimaat.
In september 2019 publiceerde het European Environmental Bureau een rapport over de verborgen klimaatimpact van verschillende elektronische apparaten. Uitstoot is 'verborgen' wanneer ze niet plaatsvindt tijdens het gebruik maar tijdens de productie van een product. Uit dit onderzoek bleek dat bij laptops 52% en bij smartphones zelfs 75% van de uitstoot plaatsvindt tijdens de productie van het apparaat. Dit percentage is veel hoger in vergelijking met bijvoorbeeld wasmachines (25%) of stofzuigers (21%).
De reden: voor het produceren van (de grondstoffen van) smartphones en laptops is veel energie nodig terwijl ze tegelijkertijd een relatief korte levensduur hebben. Zo gaan laptops gemiddeld 4,5 jaar mee en smartphones slechts 3 jaar!
Mijnen zijn geen plek voor kinderen. Foto: Unsplash
Kindarbeid in Congolese kobaltmijnen
Kobalt is een van de grondstoffen die nodig is voor het maken van de lithium-ion-accu’s in onze elektronische apparaten. Maar wist je dat er bijvoorbeeld ook goud in jouw smartphone zit? Naast dat het enorm veel energie kost om deze materialen uit de grond te krijgen gebeurt dit meestal ook onder slechte werkomstandigheden.
Zo is 60% van de wereldvoorraad kobalt afkomstig uit kobaltmijnen in de Democratische Republiek Congo. Meer dan 250.000 arbeiders ademen hier elke dag giftige dampen in en riskeren hun leven in de onveilige mijnen. Onderzoekers schatten dat 35.000 hiervan kinderen zijn, sommigen slechts 6 jaar (!) oud.
Wat doen de makers van smartphones hieraan?
Uit onderzoek van Amnesty in 2017 bleek dat de meeste elektronicamerken niet genoeg doen om deze mensenrechtenschendingen te voorkomen. Daarom riep Amnesty hen op verantwoordelijkheid te nemen voor de gehele productieketen, inclusief grondstoffen.
Ook Greenpeace deed onderzoek naar de 17 grootste elektronica merken. Ze keken naar drie dingen: energieverbruik tijdens productie, het gebruik van chemicaliën die gevaarlijk zijn voor arbeiders en het milieu, en de duurzaamheid van het ontwerp.
Van de grote concerns scoorden alleen Apple, Dell en HP een voldoende. De hoogste score was voor het Nederlandse Fairphone (winnaar van de ASN Bank Wereldprijs 2011). Niet verrassend aangezien ze als doel hebben om de sector te veranderen door een zo duurzaam mogelijke smartphone te produceren. Zo gebruiken ze alleen fair trade goud en kun je de verschillende onderdelen makkelijk laten vervangen. Vorige maand lanceerden ze hun nieuwste model: de Fairphone 3.
De Fairphone 3: zo kan het dus ook. Foto: Fairphone
Verklein de impact van je smartphone met deze tips
Er zijn ook manieren hoe je als consument de impact van jouw elektronische apparaten kunt verkleinen:
- Aanschaf. Wees eerlijk, heb je eigenlijk wel echt een nieuwe smartphone nodig? Zo ja, kies voor een refurbished model. Dit zijn tweedehands smartphones of laptops waarin defecte onderdelen door gecertificeerde reparateurs zijn vervangen. Ga je toch voor een nieuwe telefoon, kies dan voor Fairphone of een merk dat relatief goed scoort op duurzaamheid. Neem een model met extra (intern) geheugen zodat toekomstige updates en apps je apparaat minder snel zullen vertragen.
- Gebruik. Wanneer alle Europeanen gemiddeld een jaar langer met hun smartphone doen zou dat net zoveel CO2 uitstoot schelen als een miljoen auto’s van de weg halen! Koop dus een goed hoesje voor je telefoon en ga extra voorzichtig om met je laptop. Toch een barst in het scherm of een kapotte batterij? Gebruik de garantie of laat je apparaat repareren.
- Recycle. Op dit moment liggen er alleen al in Nederland 3 miljoen oude smartphones te verstoffen. Is jouw smartphone beyond repair? Zorg dat je deze (samen met je twee vorige telefoons en oude laptop die nog in je bureaula liggen) laat recyclen. De waardevolle materialen worden hergebruikt waardoor de vraag naar nieuwe grondstoffen kleiner wordt.
