Microplastics zijn hele kleine stukjes plastic (van minder dan 5mm doorsnee) die in het water terecht komen. Dit kan komen door de microbeads in bepaalde cosmeticaproducten, door autobanden die slijten en kleine microplastics achterlaten in de natuur of bijvoorbeeld doordat plastic in het water onder invloed van onder andere UV straling afbreekt in hele kleine stukjes. Toen Fionn aan het kajakken was in West Cork, waar hij woont, zag hij een stuk steen waar allemaal kleine stukjes plastic opzaten. Hij stond perplex. Waar Boyan Slat zich met The Ocean Cleanup vooral richt op de grote stukken plastic die op de oppervlakte drijven, verdiepte Fionn zich in deze kleinere deeltjes. Deze vormen 99% van al het plastic in de oceanen.
“It got me thinking” vertelt Ferreira. En die gedachten leidden tot een oplossing. Eerst bouwde Fionn een 'spectrometer' om de hoeveelheid microplastics in het water te kunnen meten. Hiermee kon hij experimenten uitvoeren. Het idee dat de Science Fair won is eigenlijk “eenvoudig” en gebaseerd op het idee van Dr. Arden Warner die olievlekken uit het water haalt met magnetietpoeder. Fionn voegde magnetisch poeder (magnetiet, een natuurlijk niet-giftige ijzeroxide) toe aan water dat microplastics bevat. Door dit proces ontstond er een “ferrovloeistof”. In deze vloeistof vinden de microplastics het makkelijker om in suspensie te komen met de olie dan het water. In andere woorden: de microplastics werden ‘magnetisch’. Vervolgens kon Ferreira met een magneet de combinatie van olie-magnetiet en microplastics extraheren uit het water. Het resultaat? Schoon, microplasticvrij water!
In de testen die Fionn uitvoerden werden gemiddeld 87% van de microplastics uit het water gehaald. Fionn testte de tien meest voorkomende microplastics in zijn experimenten. Het makkelijkst waren de microfibers, kleine stukjes plasticvezel van bijvoorbeeld polyester, die door de wasmachine in het water terecht komen. Het moeilijkste was het om polypropyleen (een bepaald type hard maar flexibel plastic dat bijvoorbeeld voor jerrycans wordt gebruikt) uit het water te halen.
Door het winnen van de Google Science Fair, een jaarlijkse verkiezing van Google voor wetenschapsprojecten, heeft Ferreira nu 50.000 dollar om zijn idee door te ontwikkelen. "The next step is to scale this up to an industrial scale", vertelt Fionn in zijn projectplan. Ook krijgt hij hulp van andere wetenschappers. In dit filmpje legt Fionn uit hoe zijn plan werkt.
Fionn is heel duidelijk over zijn missie: hij wil zijn idee toepassen bij de waterzuiveringsinstallaties. Op die manier kan hij de microplastics uit het water filteren vóórdat deze in de oceaan belanden. Goed nieuws voor de biodiversiteit van de oceanen dus, maar het laat ook zien dat de uitvinding – net als die van Boyan – geen ultieme oplossing is. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen.
