Je hebt besloten om je moestuinambities dit jaar serieus te nemen. Écht zoden aan de dijk zetten. Eén probleem: je hebt geen dijk tot je beschikking, laat staan een vierkant metertje tuin of balkon. Gelukkig zijn er heel veel planten die genoegen nemen met je woonkamer, en heb je niet veel spullen nodig om binnen te starten met kweken.
5x gewassen om binnen te kweken
Hoe fijn zou het zijn als je de volledige groenteafdeling van de supermarkt in je woonkamer had groeien? Helaas hebben veel gewassen íets meer ruimte en andere omstandigheden nodig. De pompoen neemt bijvoorbeeld binnen de kortste keren je hele huis over. Die laten we dus maar even buiten. Met welke gewassen haal je dan wél een oogst binnen?
1. De nachtschade familie
Het voordeel van binnen tuinieren is dat het bij veel van ons in huis net wat warmer is dan buiten. De tomaat, paprika en aubergine, die normaal niet goed slagen in ons koude kikkerlandje, willen het binnen, op een zonnige plek, wel doen. Bijkomend voordeel van deze planten is dat ze omhoog groeien en zo minder oppervlakte innemen. Je indoor-moestuin blijft op deze manier overzichtelijk.
De grootste slagingskans voor het ontkiemen van tomaten-, paprika- en auberginezaadjes heb je met warme, vochtige omstandigheden. Zet dus vooral een kweekbak in je badkamer, mocht je daar nog een vensterbank of plankje vrij hebben. De plantjes hebben na het ontspruiten veel licht nodig, dus mocht je badkamer niet heel veel natuurlijk licht hebben, verhuis je de kweek na het is opgekomen naar ene lichtere plek.
Met wat geschuif en gepuzzel wordt je vensterbank een productief oerwoud. Foto van Per Loov via Unsplash
Dat je planten van hitte houden betekent overigens niet dat ze tegen de extremen van de verwarming kunnen. Let daarom bij het kiezen van de plek voor je plantenbakken op hoe constant de temperatuur daar is.
2. Paddenstoelen
Normaal doe je er alles aan om schimmel uit je huis te weren, maar het is tijd om een uitzondering op de regel te maken; favorieten zoals de oesterzwam, champignon en shiitake kun je thuis ook goed kweken. Ideaal is dat deze groenten geen licht nodig hebben, dus zelfs de bezemkast kan worden ingezet als moestuin. Als je een groot koffiedrinker bent, kun je je zwammen kweken op eigen koffiedik.
Binnen vier weken groeien wat sporen in koffiedik uit tot een stukje eetbaar bos.
Hoe? Begin met een zoektocht naar ‘broed’ op het internet of bij je lokale tuincentrum. Dit paddenstoelenbeginstadium mix je vervolgens met het koffiedik en stop je in een afgesloten zak. Na twee tot drie weken in een warme ruimte te hebben gestaan, prik je gaten in de zak en verplaats je deze naar een iets frissere, vochtige ruimte. Als alles volgens plan gaat, heb je iets meer dan een week daarna een lading paddenstoelen naar keuze.
3. Hergroei-groenten
Wist je dat er heel veel planten zijn die je kunt laten kan laten groeien vanuit de restjes die overblijven na het koken? Bewaar de laatste 5-10 cm van je lente-ui, paksoi, sla, bleekselderij en venkel en zet deze in een schaaltje of glas met een laagje water wat regelmatig ververst wordt. Als de groenten een stuk de lucht in zijn geschoten of nieuwe wortels hebben ontwikkeld, kun je ze in potgrond zetten. De potten kun je vervolgens het beste kwijt op een zonnige plek in je huis, omdat deze planten gemiddeld 7 uur licht nodig hebben.
Van restjes naar een verse oogst.
Met nog wat meer geduld kun je ook voorzien in je eigen gember. Een overgebleven gemberstronkje stop je na een nachtje in de open lucht diep in een pot met erg vruchtbare aarde. Gember is een tropische plant, dus vergeet niet om de aarde altijd goed nat te houden. En voilà: binnen iets minder dan een jaar heb je huisgemaakte gemberthee.
4. Scheuten en kiemen
Een echt volle maag zul je er niet van krijgen, maar je kunt jezelf wel sterrenchef wanen wanneer je met kiemgroente kookt. De zaadjes voor je lievelingskiem, of dit nu soja, broccoli of rucola is, moeten eerst zorgvuldig worden gewassen met natuurlijke zeep, en daarna zo’n 12 uur weken in water bij kamertemperatuur. Op een schaduwachtig plekje ontkiemen deze ‘microgreens’ razendsnel, dus als je nu zaadjes haalt, heb je volgende week al wat alfalfa voor op je boterham. Nóg beter is het als je de pas ontkiemde zaadjes 1 of 2 keer per dag even onder de kraan houd; dit gaat mogelijke bacteriegroei tegen.
Een gebrek aan natuurlijk licht hoeft geen roet in het eten te gooien.
5. Kruiden
Hoeveel kruidenplantjes zou een Nederlander gemiddeld laten sneuvelen per jaar? Misschien zijn die cijfers iets te pijnlijk. We hebben op de redactie in ieder geval wel wat hacks om ze langer in leven te houden ontdekt.
De muntplant staat het liefst op schaduwachtig plekje, al doen zijn groene bladeren denken dat hij graag zonlicht slurpt. Basilicum heeft juist extreem veel licht nodig. Alleen als je de plant op de meest zonnige vensterbank zet, zul je langere tijd kunnen genieten van verse pesto. Ook heeft basilicum veel water nodig, maar wees niet té enthousiast; als de wortels lange tijd in water staan zal de plant gaan rotten. Zorg daarom voor goede drainage, en stop even met water geven als de plant gele blaadjes krijgt.
Voor peterselie heb je zo ongeveer hetzelfde recept nodig. Deze plant staat ook graag in de keuken, omdat de luchtvochtigheid daar wat hoger is als er veel wordt gekookt. Hetzelfde geldt voor bieslook. Je kunt trouwens zorgen voor een nog betere luchtvochtigheid door stenen naast je kruiden te plaatsen.
Het hele jaar door verse kruiden uit eigen keuken is minder werk dan je denkt.
Ook deze eetbare planten kun je binnen kweken:
- aardappels
- boerenkool
- bieten
- wortels
- radijs
Wat heb ik nodig om binnen te kweken?
Gezonde aarde
Omdat je maar een beperkte hoeveelheid grond hebt, waar ook geen natuurlijke instroom is van nieuwe voedingsstoffen, moet je je planten af en toe bijvoederen. Dit kan met gewone plantenvoeding die je ook gebruikt voor je andere kamerplanten. Je kunt je planten ook een extra voorsprong geven door een speciale aardemix voor ze te maken. Zoek online naar het perfecte aarderecept voor jouw gewas. Wij tippen in ieder geval Bodemliefde als je op zoek bent naar supercompost voor je mengsel.
Biologische zaadjes
Check als je zaden in gaat kopen goed of ze niet chemisch behandeld zijn. Vooral voor de kiemgroenten is dit een belangrijke overweging; je eet daar zoveel van het zaadje op dat je een behoorlijke lading chemicaliën binnen zou kunnen krijgen. Voor de hergroei-groenten, waarmee je gaat stekken, is het ook fijn als je voor een biologische optie kiest. Je verzekert jezelf er zo van dat de plant die weer opgroeit van goede kwaliteit is.
Zorg voor een goede match tussen de planten en de omstandigheden waarin je ze laat groeien. Foto van Lara Jameson via Pexels.
Potten, schotels & kweekschalen
Met een paar pakjes zaden in je hand kan je je misschien nog geen voorstelling maken van het moestuinoerwoud dat je te wachten staat. Bereid je alvast voor door voldoende potten en kweekbakjes in te slaan. Mooie, ruimte-efficiënte kweekschalen zijn te koop bij het tuincentrum, maar potten en onderzetters kun je natuurlijk ook goed bij de kringloop scoren. Met al die variatie ziet je vensterbank er ook nog eens gezellig uit. Als je erg krap in ruimte zit, kun je overwegen om de hoogte in te gaan met een moestuinkast.
Moestuinagenda
Scherp je moestuinregime aan zodat je als echte tuinder op de juiste tijd het juiste gewas hebt staan. Wanneer je verschillende planten op uiteenlopende momenten door elkaar heen zaait, kun je zelfs op een klein oppervlakte meerdere keren per jaar oogsten. Laat de combinatie afhangen van de verschillen in hoogte of groeitijd. Zo zijn je wortels al klaar voor oogst als je tomatenplant meer ruimte nodig begint te hebben.
Overige tools:
- Plantenspuit
- (Bamboe)stokken (om planten aan op te binden)
- Touw (om planten mee op te binden)
- Composteerbare kweekbakjes
- Optioneel: paddenstoelen grow-kit, groeilichten