Goed doen met je geld
Stap ook eens over naar een duurzame bank.
Open vandaag nog een duurzame ASN Bankrekening. De Consumentenbond (onderzoek september 2022) geeft onze rekening een 9,1. En met de gratis Overstapservice is het zo gepiept!
Het is voor iedereen inmiddels wel duidelijk: we gaan de komende decennia allemaal van het gas af. Hoe je dat doet en welke opties je hebt, zetten we op Vanaf Hier voor je op een rij. Wat komt er kijken bij koken op inductie?
Dit artikel is op 15 november 2023 geactualiseerd.
Koken op gas leek decennialang een onbezorgde manier om eten te bereiden. Op de Wereldtentoonstelling van 1851 in Londen werd voor het eerst een gasfornuis getoond en daarna ging het snel. In het begin van de 20e eeuw werd het gasfornuis een vast onderdeel in Westerse keukens. Inmiddels staan de zaken er heel anders voor. Elektrisch koken op een inductiekookplaat wordt steeds populairder en IKEA stopt met de verkoop van gasfornuizen.
Inductiekoken gebeurt net als koken op een keramische plaat op elektriciteit en de pannen staan ook op een glasplaat. Dan de verschillen. Een keramische kookplaat bevat elektrische verwarmingselementen met daaroverheen een glasplaat. Deze heeft meer tijd nodig om een pan op temperatuur te brengen (dan een inductiekookplaat) en zodra je de pan van de kookzone verwijdert, blijft de keramische glasplaat nog een tijdje heet. Een inductiekookplaat is bovendien een stuk zuiniger. Voor koken op inductie heb je in een jaar gemiddeld 175 kWh nodig. Een keramische kookplaat gebruikt gemiddeld 225 kWh per jaar.
Wat is inductiekoken?
Maar wat is inductiekoken eigenlijk? Bij een inductiekookplaat maken elektrische spoelen een magnetisch veld. Als je een daarvoor geschikte pan op de zones (pitten) van de kookplaat zet, wordt de pan verwarmd. Middels verschillende standen - bijvoorbeeld 1 tot en met 10 – regel je de intensiteit van de verwarming, net zoals je bij koken op gas een klein vlammetje of grote vlam opendraait.
Koken op inductie is energiezuinig omdat alleen de pan(nen) worden opgewarmd en niet de hele kookplaat. De inductiekookplaat werkt bovendien alleen als er een pan op een van de pitten (ronde zones) staat. Wanneer je de pan er weer van afhaalt, schakelt deze zichzelf automatisch (na een tijdje) weer uit. Een situatie als ‘het gas staat nog aan’ maak je bij inductie dus niet mee.
Is inductiekoken beter voor het milieu?
We richten onze vizier op de CO₂-uitstoot van deze moderne manier van koken. Milieu Centraal berekende dat inductiekoken iets minder CO₂ uitstoot dan koken op gas. Dat kom vooral doordat er nog veel op grijze stroom (opgewekt door kolen en gas) gekookt wordt. Er is al wel wat verschil: met koken op gas stoot je jaarlijks ongeveer 80 kilo CO₂ uit, tegenover 70 kilo als je inductie gebruikt. Doe die 10 kilo verschil maal miljoenen huishoudens dan maken we daar enorme impact mee. En gebruik je 100% groene stroom, dan kook je helemaal zonder uitstoot.
Wat zijn de praktische voordelen van koken op inductie?
Naast dat je op deze manier efficiënt omgaat met energie zijn er nog tal van andere voordelen. Om te beginnen is inductiekoken heel rap. Een pan water koken gaat twee keer zo snel dan op gas. Daarnaast is de keuken schoonmaken een fluitje van een cent. Een inductiekookplaat is helemaal vlak: een doekje erover en klaar. Er kunnen geen etensresten tussen onderdelen vallen, of saus in de pitten sijpelen.
Inductieplaten zijn makkelijk schoon te maken.
Inductiekoken is bovendien in potentie een stukje veiliger. Gaslekken behoren tot het verleden en er is nooit meer sprake van een brandende vlam in de keuken. Tenslotte kun je ook heel precies koken. Een inductiekookplaat heeft meerdere standen dus de hoeveel warmte is heel secuur af te stellen.
Overstappen van gas naar inductie: waar moet je op letten?
Omschakelen van koken op gas naar elektrisch koken, daar zit een kostenplaatje aan verbonden. Is je nieuwbouwwoning net opgeleverd dan is de kans vrij groot dat je al op inductie kookt. Zo niet, dan kun je – als je spaarpotje hebt en dat wil gebruiken - gaan denken aan een overstap van gas naar inductie.
Om te beginnen is het verstandig om altijd voor een inbouwinductieplaat of inductiefornuis (met daaronder een elektrische oven) te kiezen en niet voor een vrijstaande inductieplaat. Zo’n opbouwinductieplaat is minder krachtig en minder gangbaar. De meeste moderne inductiekookplaten hebben vier of meer zones/pitten en zijn inbouwmodellen.
Kookplaten komen in verschillende maten. Logischerwijs is een kookplaat met vijf zones (of meer) groter dan een met vier zones. En als je je gasfornuis vervangt voor een inductiefornuis dan houd je natuurlijk rekening met de breedtemaat van je gasfornuis.
De design kookplaat van MAKUS
Daarnaast is er ook keuze in design. De meeste inductiekookplaten zijn redelijk basic: een zwarte plaat. Maar het oog wil ook wat, daarom maakt MAKUS design inductiekookplaten die werkelijk een lust voor het oog zijn. Ze hebben stuk voor stuk een andere uitstraling.
Wil je een modern model (laten) installeren in je keuken, dan dient je meterkast uitgerust te zijn met genoeg groepen. Een inductiekookplaat vraagt namelijk veel stroom en je wilt niet dat groepen overbelast raken en de stroom eruit knalt.
Inductieplaten gebruiken verschillende hoeveelheden stroom, er zijn drie varianten:
1 Platen met een maximale aansluitwaarde van 3680 watt.
Deze inductieplaten hebben een normale stekker en sluit je simpelweg aan op een normaal stopcontact. Deze platen kunnen vier kookzones hebben, maar die kunnen vaak niet alle vier tegelijkertijd voluit aanstaan. De kookplaat regelt zelf waar de energie naartoe gaat. Je vindt ze vaak nog in wat oudere vakantiehuisjes en zijn niet ideaal omdat je dus nooit alle kookzones tegelijk kunt gebruiken. Deze platen komen vandaag de dag weinig meer voor dus waarschijnlijk kies je liever voor variatie 2 of 3.
2. Platen met een maximale aansluitwaarde van 7360 watt.
Deze kookplaten sluit je aan met perilex-stekker die bestaat uit vier ronde pinnen en een platte iets langere pin. Deze speciale stekker zorgt ervoor dat de inductiekookplaat zijn stroom van twee groepen tegelijk haalt. De meeste huidige inductiekookplaten (met 4 of 5 kookzones) vallen in deze categorie en volstaan met een zogenaamde 2-fasen aansluiting in de meterkast. Wanneer er twee groepen in je meterkast aan elkaar gekoppeld zijn kun je hier een kookplaat met een 2-fasen aansluiting aan koppelen.
3. Platen met een aansluitwaarde van meer dan 7360 watt.
Dit zijn altijd kookplaten met vijf kookzones of meer, en soms ook met luxere opties zoals een afzuiginstallatie in de kookplaat verwerkt. Deze inductiekookplaat – eveneens aan te sluiten met een perilex-stekker – beschikt over 3-fasen aansluiting. Daarvoor heb je vier groepen nodig in je meterkast die aan elkaar gekoppeld zijn. De meeste huizen van na 2010 beschikken hierover.
Wil je een inductiekookplaat, dan is de kans groot dat je meterkast moet worden uitgebreid met extra groepen. Het is goed om hier een elektricien voor in te schakelen. Die kan vaak ook meteen de inductiekookplaat zelf voor je installeren.
Wat kost een inductiekookplaat?
Volgens Milieu Centraal kost het aansluiten van een inductiekookplaat gemiddeld tussen de 500 en 600 euro. Dat betreft het aanleggen van een nieuwe leiding, een wandcontactdoos plaatsen, een extra (kook)groep installeren in de meterkast en het aansluiten van de kookplaat zelf. Een inductiekookplaat heb je al vanaf een paar honderd euro maar kan ook duizenden euro’s kosten afhankelijk van de hoeveelheid kookzones, de extra functies, de afwerking en ga zo maar door.
Daarnaast moet je er rekening mee houden dat je nieuwe pannen moet kopen omdat de oude niet werken op inductie. Om te koken op een inductiekookplaat moeten je pannen een bodem hebben die magnetiseerbaar is. Dit kun je checken door een (koelkast)magneetje bij de onderkant van je pannen te houden. Blijft deze plakken, dan kun je je pannen blijven gebruiken. Moet je toch nieuwe kopen, houd dan rekening met enkele tientjes tot enkele honderden euro’s per pan.
Laat je inductiekookplaat installeren door iemand die er verstand van heeft.
Is er subsidie voor inductiekoken?
De subsidies voor inductiekoken zijn helaas beperkt. Er is een piepkleine landelijke regeling en we kennen maar een paar gemeentes die subsidie geven. Je krijgt € 400 subsidie als je onlangs bent overgestapt naar een warmtenet. Tot oktober 2023 maakten slechts 160 woningeigenaren van deze regeling gebruik. Woon je in Den Haag en ben je woningeigenaar? Dan krijg je van de gemeente Den Haag in 2023 een inductiekooksubsidie van € 500. Ook in Amstelveen kun je een bescheiden subsidie aanvragen.
Hulpvraag: weet jij een gemeente die in 2024 subsidie geeft op inductiekoken? Laat het ons weten!
Koken op inductie: zelf doen of laten doen?
De overstap naar inductiekoken is er één waarbij je kennis van je stoppenkast en je stroompunten nodig hebt. Ben je zelf handig dan kun je overwegen om zelf je gasfornuis om te bouwen. Vertrouw je niet op je technische vermogens dan doe je er goed aan om een elektricien in te huren. Veel succes met je beslissing de komende tijd.
