Ik vroeg AI om een stad te ontwerpen, ik twijfel of het is gelukt

Zo vroeg ik: Moet ik op een drukke straat kiezen voor een fietspad of juist een fietsstrook? ChatGPT dacht een seconde na en gaf daarna een gedetailleerd antwoord:

"Het is meestal het meest geschikt om een fietspad aan te leggen in een gebied met een hoog volume aan fietsverkeer, omdat fietspaden fietsers een afgeschermde route bieden waarbij zij niet in contact komen met het autoverkeer. Dit kan helpen om de veiligheid voor fietsers te verhogen en congestie en conflicten te verminderen."

Wow! Deze chatbot kan mij helpen om een goede stad te ontwerpen. Ik was nieuwsgierig: zou het ook een slechte stad kunnen ontwerpen? Dus vroeg ik het daarom hoe ik een straat kon ontwerpen waar auto's heel snel kunnen rijden. Het antwoord was weer zeer naar mijn zin:

"Het is niet aanbevolen om een straat te ontwerpen waar auto's heel hard kunnen rijden, omdat dit kan leiden tot gevaarlijke situaties voor alle weggebruikers, waaronder voetgangers, fietsers en bestuurders van motorvoertuigen. Hoge snelheden kunnen leiden tot ernstige verwondingen of zelfs de dood bij ongevallen."

Ik begon heftig te twijfelen over mijn toekomst als stedenbouwkundige. Word ik binnenkort vervangen door deze chatbot? Ik bedoel, de antwoorden die het gaf waren zo goed, dat ik mij afvroeg wat ik zelf nog te bieden had. Is dit hoe een existentiële crisis voelt?

Voordat ik mijn carrière aan de wilgen hing, vroeg ik de chatbot nog één keer te antwoorden op mijn vraag. Maar dit keer stelde ik mijn vraag  in het Engels. Daarop kreeg ik onverwachts het volgende antwoord:

"Bij het ontwerpen van een straat voor hoge snelheden is het belangrijk om rekening te houden met verschillende factoren. Een bredere weg met een gladde ondergrond en weinig bochtigheid zal hogere snelheden toestaan, terwijl kruispunten en verkeerslichten moeten worden ontworpen om conflicten en vertragingen te minimaliseren."

Dezelfde vraag in een andere taal: compleet ander antwoord. Dit laat goed zien waarom AI toch niet perfect is, het is immers zo goed als de data waarop het is gebaseerd. Het kan zijn dat bronnen in het Engels en in het Nederlands verschillende informatie bieden. Maar waarom zou je Nederlands moeten spreken om een verstandig antwoord te krijgen? 

Wat blijkt: een klein foutje in de software zorgt ervoor dat de chatbot op een vreemde manier menselijker lijkt. Zijn manier van denken, en dus antwoord geven, verandert per taal. Net als bij mensen. Ik merk het zelf als ik in het Hebreeuws, Nederlands of Engels denk. In de meeste talen die ik ken, is er maar één woord voor fietsen. In het Nederlands zijn dat er twee: fietsen en wielrennen.

Dit toont dat het gebruik van de fiets binnen de Nederlandse taal en cultuur een diepere betekenis heeft. Hierdoor zie je bijvoorbeeld ook dat straten in andere landen niet altijd goed zijn ontworpen om met de fiets te gebruiken. Of in ieder geval niet zo goed als in Nederland.

Artificial Intelligence zal de komende jaren steeds meer invloed hebben. En niet alleen op hoe onze fietspaden eruit zien, maar ook op ons welzijn, werk en onderwijs. Echter, is het belangrijk dat we niet alleen maar patronen uit het verleden herhalen, onze huidige tijd vraagt ook om een nieuwe manier van denken.

Er gaat veel goed in Nederland en daar kan AI zich prima op beroepen. Maar we hebben ook te maken met een duurzaamheidscrisis, groeiende armoede en systematische discriminatie. Het laatste wat wij nodig hebben is een robot die ervoor zorgt dat dit door blijft gaan!

Laten we daarom kritisch blijven nadenken over deze tools, en zorgen dat deze worden ontworpen en beheerd door een divers team. Zo kunnen fouten en vooroordelen op tijd worden herkend en zijn we samen in staat om échte toekomstbestendige oplossingen te vinden voor onze steden. Laten we zorgen dat we dat niet opgeven voor een slimme robot.