Voor hun ontwikkeling is het belangrijk dat jongeren samen op straat zijn. Even niet achter hun computer. Toch heeft de Nederlandse samenleving er grote moeite mee. Oplossingen als bankjes weghalen zijn geen oplossing. Maar wat dan wel?
Sinds ik naar het koude maar gezellige Nederland ben verhuisd, is mijn woordenschat verrijkt met termen die net zo uniek zijn als de cultuur hier. Toen ik nog in Tel Aviv woonde had ik geen idee dat je aan het strand lekker kon uitwaaien. Het was nooit bij me opgekomen dat wandelen in de wind ontspannend kan zijn, laat staan dat het goed smaakt. Nederlanders gebruiken lekker voor bijna alles. Of dat het beter voor me zou zijn om uit te zieken, en dus de borrel beter zou kunnen afbellen.
Hangjongeren
Maar er is één term die me niet alleen taalkundig fascineert: hangjongeren. Weinig woorden kunnen zoveel onrust en ergernis oproepen in het meestal zo rustige Nederland. Ik heb deze term nergens anders in de wereld gehoord. Toch wordt het herhaaldelijk genoemd in lokale discussies over de openbare ruimte, wat suggereert dat het meer is dan een eenvoudige klacht. Het laat iets zien over hoe de Nederlandse samenleving kijkt naar jongeren en de openbare ruimte.
Wat opvalt is dat de mensen die klagen over hangjongeren vaak dezelfde mensen zijn die zich zorgen maken dat jongeren te veel tijd achter hun beeldscherm spenderen. Ze zouden juist blij moeten zijn als jongeren de frisse lucht opzoeken. Zijn ze bang voor de jeugdige energie van jongeren, hun luidruchtige aanwezigheid in openbare ruimtes, of speelt er iets anders?
Ik sprak laatst een maatschappelijk werker in een Rotterdamse wijk waar jongeren doen wat jongeren moeten doen: buiten samenkomen. Ik vroeg hem hoe de gemeente klachten over hangjongeren afhandelt. Hij keek me geërgerd aan en zei: "Afhandelen? Buiten samenkomen is toch geen misdaad. Anders moeten we hangvrouwen en hangouderen ook aanpakken."
“Herhaal je niet gewoon een eeuwenoude cyclus waarbij oudere generaties de jongere generatie als wild, luidruchtig en onbeleefd zien?”
Planoloog & oprichter Humankind
Overlast door hangjongeren; in de Nederlandse samenleving is het een veelbesproken onderwerp. Ook bij het (opnieuw) inrichten van een stadswijk wordt het door bewoners vaak naar voren gebracht. Een ambtenaar van een grote Nederlandse stad vertelde me eens dat hij regelmatig telefoontjes krijgt van bewoners die eisen dat er bankjes in hun wijk worden weggehaald.
In wezen gebeurt er dit: om jongeren te ontmoedigen bij bankjes te hangen moet de openbare ruimte voor alle leeftijden minder uitnodigend worden gemaakt. De ambtenaar kan het vaak niet laten om met wat humor te reageren: "Als jullie nog een keer klagen, zet ik er nog een bankje bij."
Andere actie
De ambtenaar in kwestie heeft wat mij betreft de beste oplossing voor het probleem gevonden. De klachten laten inderdaad zien dat er actie nodig is. Maar wél andere actie dan de meeste buren denken. Dus niet bankjes verwijderen en openbare ruimtes minder inclusief maken. Lees: van straten saaie plekken maken en jongeren stigmatiseren.
Ook ik vind dat die plekken juist meer bankjes en meer tolerantie nodig hebben. Het is cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren om tijd buiten door te brengen en van de maatschappij te leren wat goed en fout is. Dat leren ze niet op hun telefoon of achter hun laptop, ze moeten voorbeelden in actie zien.
Volwassene, wat stoort je dan?
Stoor jij je wel aan rondhangende jongeren? Vraag jezelf de volgende keer af wat je er zo aan stoort. Herhaal je niet gewoon een eeuwenoude cyclus waarbij oudere generaties de jongere generatie als wild, luidruchtig en onbeleefd zien? Zou het niet beter zijn om een manier te vinden om de openbare ruimte met hen te delen in plaats van ze weg te duwen? Er is niets menselijker dan een tiener in een luidruchtige groep. Het hoort bij hun ontwikkeling.
Laten we de bankjes terugbrengen, de openbare ruimte openstellen en jongeren de ruimte geven die ze nodig hebben om te groeien, te leren en deel uit te maken van de Nederlandse samenleving. Wie weet vinden we een nieuw Nederlands woord uit dat recht doet aan de schoonheid en het belang van deze activiteit. Ik zou bijna zeggen: hang in there jongens en meiden.
