De biodiversiteit van de Nederlandse weilanden en akkers herstellen door het maken van (on)kruidenthee. Zo werd Wilder Land bekend. Inmiddels brengen ze ook andere producten zoals pasta, granola en kombucha op de markt. De bloemen en kruiden staan nu op het boerenland naast inheemse hazelnootboompjes en stroken vol boekweit.
Hectares vol uien of aardappelen of compleet groene weilanden. Het is Daan van Diepen en Matthijs Westerwoudt een doorn in het oog. Het is eentonig en het put het land uit, zo vinden ze. Bovendien komen er nauwelijks insecten af op de ‘groene woestijnen’.
Wachtlijst van boeren die willen telen
Ruim vier jaar geleden richtten ze Wilder Land op, met thee gemaakt van in Nederland gekweekte bloemen en (on)kruiden. Met hun idee wonnen ze in 2019 de ASN Bank Wereldprijs. Inmiddels staan boeren in de rij om voor hen te telen, zo zegt mede-eigenaar Matthijs. “Er is een wachtlijst. Boeren vinden dit te gek. Ze kunnen allerlei gewassen grootbrengen en verdienen er genoeg geld mee. Als het aan ons ligt is er in de toekomst geen monocultuur meer in Nederland en staan akkers vol met inheemse soorten.”
Wilder Land werkt momenteel samen met zo’n veertig boeren. “We wilden altijd al meer doen dan alleen thee maken. Alleen thee maken is voor boeren geen interessante businesscase. En het gaat ons om natuurherstel in de breedste zin van het woord. We zijn gaan kijken welke inheemse soorten nog meer eetbaar en lekker zijn. Toen kwamen we onder meer uit bij populieren. De knoppen van deze takken kun je verwerken in siroop.”
Naast thee is er tegenwoordig ook WilderLand bier, siroop, pasta en kombucha te krijgen
Inmiddels heeft WilderLand een breed assortiment aan voedsel op de markt gebracht, met onder meer botanische limonadesiroop, bier van (on)kruiden en wilde granen, botanische kombucha van (on)kruid, wilde granengranola en (on)kruiden ijsthee. “In 2023 willen we onze omzet verdubbelen. Er is dus werk aan de winkel.”
Meer insecten op het land
Meer omzet voor Wilder Land is namelijk meer afzet voor de boeren. “We werken samen met de boeren toe naar agroforestry. Er komen dan bewust bomen en struiken op percelen met akkerbouwgrond of grasland. De combinatie van verschillende soorten teelt, heeft een ecologisch voordeel. Er komen nog meer insecten op je land,” aldus Matthijs over regeneratieve landbouw.
En inheemse bomen en struiken werken dan beter dan buitenlandse. “Op een Europese eik komen 450 insecten af. Bij een Amerikaanse eik zijn dat maar 15 insecten. En op een paardenbloem komen 94 soorten bijen af. Op een hortensia maar acht soorten. Inheemse planten en bomen zijn dus extreme magneten voor biodiversiteit.”
Het laten groeien van bomen is vergeleken met bloemen wel een kwestie van geduld. “Als je bloemen zaait, kun je een paar maanden later oogsten en er komen meteen insecten op je land. Bij bomen en andere houtige plantensoorten, is een bepaalde aanlooptijd nodig wat betreft de oogst, Maar er zijn toch boeren die dit interessant vinden. Nu worden veel hazelnoten uit landen als Italië en Turkije gehaald. Maar dat is eigenlijk onzin. Nederlandse hazelnoten smaken net zo goed. Hetzelfde geldt voor een plant als duindoorn.”
Altijd een plek om te schuilen
De boerenakkers van de deelnemende boeren zijn opgedeeld in stroken. Een strook met zwarte bessen, een strook met hazelnootbomen, een strook met wilde gagel bijvoorbeeld. Dat voorkomt dat na een oogst het land helemaal leeg staat. “Bij monoculturen heb je opeens een lege vlakte. Dieren hebben dan geen plek meer om te schuilen. Als je met stroken werkt is er altijd wel een bloem in de buurt om op te landen. En dat is belangrijk want als er meer insecten zijn, krijg je vanzelf ook meer vogels. Het ecosysteem herstelt.”
Veel boeren zijn klein begonnen en verbouwen ook nog op een conventionele manier aardappelen of mais. “We verdelen daarom de teelt over meerdere boeren. Niet één boer die honderd kilo wilgenroosjes levert, maar drie boeren die 30 kilo leveren. Dat voorkomt monoculturen.”
Met meer boeren samenwerken
De boeren zitten net als de verkooppunten van de thee verspreid door Nederland, van Limburg tot Groningen. Dus als je ergens een akker ziet vol bloemen, hazelnootboompjes en kruiden, dan is de kans groot dat die oogst straks in jouw thee zit.
En de toekomst voor Wilder Land? “We blijven werken aan verdere productontwikkeling en willen met nog meer boeren gaat samenwerken. En ooit willen we zelf een winkel of restaurant openen, waar de bloemen en planten op een paar meter afstand groeien”. Een mooi vooruitzicht!