Hoewel je je brood misschien bij de lokale bakker om de hoek koopt, betekent dat niet dat je ook daadwerkelijk ‘Nederlands brood’ in je handen hebt. Wist je dat Nederlands brood namelijk bijna nooit van 100% Nederlands graan gemaakt wordt? Arjen, Eva, Alice en Johan vonden dat dit anders moest en maakten 100% Nederlands brood. En dat is ook nog eens beter voor de biodiversiteit in Nederland.
Meel van dichtbij
Veruit het meeste brood dat wij in Nederland eten, wordt dus niet van Nederlands graan gemaakt. De reden? Het Nederlandse graan bevat minder eiwitten, waardoor het een uitdaging is om er goed brood van te maken. Maar de startup Het Graanschap gaat dat veranderen.
Het Graanschap brengt meel van dichtbij
"Ons brood is gemaakt van 100% zelf verbouwd en gemalen bio-graan uit Nederland. In veruit de meeste broden zit slechts een deel Nederlands graan, omdat dit relatief weinig eiwitten bevat en lastiger bakken is. Door de tijd en de aandacht die onze bakker geeft, is ze toch in staat om hier waanzinnig lekker en smeuïg brood van te maken. Omdat we met elkaar één keten regisseren, hebben we hetzelfde belang. We willen allemaal het beste eindresultaat en hebben zelf alle knoppen in handen om dat te bereiken.”
“Naast lekker brood maken, maken onze broodkopers samen met ons ook impact. We telen het graan natuurinclusief en zorgen daarmee voor meer biodiversiteit op en om het land", vertelt Eva Jansen van het Graanschap.
Biologisch graan van Hollandse bodem
Drie jaar geleden besloten boer en molenaar Arjen Verschure, conceptontwikkelaar Eva Jansen, bakker Alice den Boer en ondernemer-bakker Johan Pater te experimenteren met Nederlands brood van natuurinclusieve teelt. “We wilden waanzinnig goed brood maken van Nederlandse bodem en tegelijkertijd bijdragen aan een vruchtbare grond en meer biodiversiteit zoals bijen, insecten en vogels.”
De grootste uitdaging was hierbij de transitie van denk- naar doe-fase. “Omdat we als bedrijf een hele nieuwe keten hebben ingericht, was er veel uitdenkwerk en heel veel afstemmen en lobbyen. Toen we eenmaal lean en mean zijn gestart met als doel marktlancering deze zomer, is de uitrol van het project is een stroomversnelling gekomen."
De Bronzen Bink - een bruin desembrood
Van zaadje naar desembrood
Graan is een diepgeworteld ‘rustgewas’. Dit betekent dat het de grond vruchtbaar maakt, maar omdat het weinig oplevert als veevoer wordt het niet veel verbouwd. Graan als veevoer is nu namelijk de voornaamste reden waarom graan in Nederland wordt geteeld.
Behalve door het Graanschap. Na het inzaaien van het biologische graan op Schokland (drie jaar geleden) in de Noordoostpolder was het wachten geblazen. Ieder jaar is het inzaaien herhaald, wat resulteerde in graan dat geschikt was om een brood van te bakken. Naast het graan werden ook wilde bloemen geplant, om insecten aan te trekken en biodiversiteit te bevorderen.
Puur brood, zonder toevoegingen
Om het brood zo puur mogelijk te houden, wordt naast de desem van eigen graan alleen meel, water en zout toegevoegd. “Dit vraagt om een verfijnde manier van deegbereiding en lange rijstijden. De broden zijn stevig en nodigen uit om goed te kauwen, waardoor je de volle smaak van het graan beter proeft”, aldus Eva. In supermarktbrood zit vaak gist in plaats van desem. Ook kunnen er extra gluten zijn toegevoegd om het meel sterker te maken of bijvoorbeeld additieven voor een langere houdbaarheid.
Er zijn nu drie soorten beschikbaar: de Bronzen Bink, de Witte Dame en de Volle Glorie. Bij het brood komt een beschrijving over de smaak en hoe je er maximaal van kunt genieten.
De Volle Glorie- een volkoren desembrood
Van 40.000 broden naar 800.000 broden
Het Graanschap verbouwt haar graan nu op vijf hectare land, waar ze zo’n 40.000 broden van bakken. Over een aantal jaar wil de start-up met meer boeren samenwerken en minstens 100 hectare land tot hun beschikking te hebben om het eigen graan te verbouwen. "Een volgende bakkerij willen we op Schokland openen, daar waar de graanvelden en onze molen zijn. We willen toewerken naar een experience-plek van graan tot brood van Nederlandse bodem. In the end willen we graag dat mensen landelijk bij ons brood bestellen en dat op een door hun zelfgekozen plek ophalen." Met als ultieme doel: heel Nederland voorzien van smaakvol brood en een positieve bijdrage leveren aan ons leefklimaat.
Bakken zonder foodwaste
Op dit moment zijn de broden op bestelling af te halen in het Broodlab in Laren (op de Amersfoortsestraatweg 117) en sinds kort bij het eerst extra pick-up point De Pindakaaswinkel in Hilversum. Binnenkort volgen er hopelijk meer pick-up points. “Hoe meer we op bestelling bakken, hoe minder voedselverspilling we hebben”, legt Eva van Het Graanschap uit. Daarnaast wordt het brood ongesneden verkocht, zodat het langer vers blijft.
De Blonde Dame - een wit desembrood
Bestel je brood online
Door corona wisselt de verkoop heel erg. "Met 100 broden per dag hebben we een goeie dag", vertelt Eva. Daarom roept ze iedereen op om brood te bestellen via de webshop. Dan ligt het vers voor mensen klaar en zorgen we voor minder foodwaste!
Foto's: Het Graanschap
