Op 5 november 2018 zijn in windmolenpark Eneco Luchterduinen de eerste rifballen en oesterkooien afgezonken op de bodem van de Noordzee voor het unieke project De Rijke Noordzee. Door intensieve sleepnetvisserij is de bodem van de Noordzee verworden tot een dorre, kale vlakte met weinig leven. De bouw van windmolenparken biedt nu een unieke kans om de natuur onder water te versterken, stelt Floris van Hest, directeur van Stichting de Noordzee.
"Tussen windmolens mag niet met sleepnetten over de bodem worden gevist. Nu dit gebied met rust wordt gelaten, ontstaat een perfecte plek om de mariene biodiversiteit te versterken", aldus Floris. Daarnaast bieden de palen van windmolens een aanhechtingsplek voor zeeleven. Dat maakt windparken de ideale locatie voor het actief versterken van onderwaternatuur.
De oesters, klaar om naar de bodem van de zee te verhuizen
De geplaatste oesters produceren larven, waardoor er in het gebied een volwaardig rif kan ontstaan dat veel andere soorten aantrekt, zoals krabben, vissen en zeehonden. "Haaien, roggen en kleinere vissen zetten eitjes af op de schelpen, opgroeiende vissen vinden er voedsel en beschutting. Naast oesters gaat het ook om andere schelpdieren, wieren en koudwaterkoralen. Zij bieden voedsel en bescherming voor vissen en die trekken op hun beurt grotere dieren aan. Zo kan een windpark dienen als kraamkamer voor onderwaternatuur."
Rifballen en oesterkooien trekken nieuw leven aan
In 2018 zijn de eerste rifballen en oesterkooien geplaatst, een spannend moment waar jaren naartoe is gewerkt. Floris: "Dit jaar gaan we terug om op de zeebodem nog meer structuren te plaatsen waarop oesterlarven zich kunnen vestigen. Hoewel alles goed is voorbereid, zijn er natuurlijk kritische factoren. Blijven de oesters leven? Gaan ze zich voortplanten? Waar komen ze terecht? Maar ook: wat zijn de beste condities?"
De rifballen worden afgezonken in windpark Luchterduinen
Het project wordt bestudeerd door wetenschappers van Wageningen Marine Research en Bureau Waardenburg die monitoren hoe het gaat met het onderzeeleven op de rifballen en oesterbanken. Floris: "Naast deze pilot in windpark Luchterduinen willen we ook op andere plekken gaan testen. Als het nu niet lukt, wil dat namelijk niet zeggen dat het idee slecht is. En als dit project wel slaagt, zegt dat ook niet alles. Er kan sprake zijn van een gelukselement of condities die je moeilijk kunt beïnvloeden."
Uniek Nederlands project
Floris: "Wereldwijd worden koraal- en oesterbanken hersteld en beschermd, maar de combinatie met windmolenparken is uniek. Actief interveniëren in de natuur is echt iets Nederlands. Wij willen dat natuurversterkingsprogramma’s worden verankerd in het Nederlandse beleid. Zodat ondersteuning van de onderwaternatuur een keiharde voorwaarde wordt voor de bouw van windmolenparken op zee. Nu hebben energiebedrijven een inspanningsverplichting om iets goeds te doen voor de natuur, maar dat is veel te vrijblijvend."
In deze video wordt het project verder uitgelegd.
