AH Biologisch
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Recyclebare verpakking
Chocoladegids
29 merken beoordeeld
Chocolade maakt gelukkig. Dat weet elke liefhebber. Maar hoe zou het zijn, als we ons eigen geluk zouden kunnen delen met het geluk van de boeren, de natuur en het klimaat? Door te kiezen voor duurzame chocolade kan dat. Onze duurzame chocoladegids vertelt je precies welk merk een duurzame keuze is. Zo hoef jij alleen nog maar je favoriete smaak te kiezen, want eerlijk is eerlijk, dat is al moeilijk genoeg.
De duurzaamste keuzes
Chocolatemakers
- Biologisch keurmerk
- Fairtrade-keurmerk
- Bean-to-Bar aanpak en single origin
- Composteerbare verpakking
- Duurzame productie
Chokay
- Biologische lijn
- Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk
- Geen toegevoegde suikers (en soms ook geen zoetstoffen)
- Recyclebare verpakking
- Duurzame productie door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
Conscious Chocolate
- Biologisch keurmerk
- Rainforest Alliance-keurmerk
- Boslandbouw
- Vegan en raw
- Composteerbare verpakking en duurzame productie
De Haagsche Cacaofabriek
- Biologische ingrediënten
- Bean-to-Bar, single origin cacaobonen
- Boslandbouw
- Grotendeels vegan
- Duurzame verpakking en productie
Hoja Verde
- Biologische cacaobonen
- Ondersteunt lokale families
- Traceerbare cacao
- Duurzame verpakking
- Productie in land van herkomst
Jumbo Biologisch Chocolade
- Fairtrade-keurmerk
- Biologisch keurmerk
- Recyclebare verpakking
Lovechock
- Biologisch keurmerk
- Direct Trade
- Vegan, raw en minder suiker
- Composteerbare verpakking, wikkel gemaakt van eucalyptusbomen
- Productie in land van herkomst
Mesjokke
- Ingrediënten voorzien van biologisch certificaat
- Direct Trade
- Duurzame verpakking
- Bean-to-Bar
- Duurzame bezorging
Nucao
- Fairtrade- en Rainforest Alliance-keurmerk
- Biologisch keurmerk
- Vegan en raw
- Composteerbare verpakking
- B Corp
Original Beans
- Biologisch keurmerk
- Direct Trade
- Composteerbare verpakking
- Regeneratief, met negatieve footprint
- Planten en beschermen bomen
Raaka
- Biologisch keurmerk
- Direct Trade met premium prijs voor boer
- Vegan en raw
- Verpakking van gerecycled papier
- Duurzame productie
Seed and Bean
- Fairtrade-keurmerk
- Biologisch keurmerk
- Bean-to-Bar
- Natuurlijke verpakking
- Changemaker in de cacaoindustrie
Tony's Chocolonely
- 100% slaafvrije chocolade
- Fairtrade met doelstelling
- Extra premie leefbaar loon
- Recyclebare verpakking
- Gaat ontbossing tegen
Zotter
- Fairtrade-keurmerk
- Biologisch keurmerk
- Handgemaakte chocolade
- Bean-to-Bar
- Duurzame productie op 100% duurzame energie
Hoe we de merken hebben beoordeeld
Koplopers
Deze merken lopen voorop, hiermee maak je een duurzame keuze.
AH Biologisch
De biologische chocolade van Albert Heijn heeft naast het Biologisch keurmerk ook het Fairtrade-keurmerk. De verpakking is recyclebaar.
Chocolatemakers
In 2008 organiseren oud-studiegenoten Rodney en Enver het eerste chocoladefestival in Amsterdam. Ze wilden laten zien hoe echte chocolade wordt gemaakt. Blijkbaar deed niemand dat nog in Nederland, dus besloten ze het zelf te gaan doen. In 2011 ontwikkelden ze hun eigen productielijn en begonnen ze met experimenteren. Dat jaar rolde de eerste Gorilla-bar met cacao uit Congo van de band.
In de jaren daarna groeit de productielijn, en komt de biologische cacao – soms zelfs met het zeilschip de Tres Hombres – ook uit andere windrichtingen. Ze werken samen met boeren en andere partners in de keten en blijven zichzelf continu verbeteren. De chocolade is biologisch en Fairtrade-gecertificeerd en de bonen zijn single origin. Dat betekent dat de cacaobonen afkomstig zijn uit één land, één regio, en soms zelfs van één plantage.
Chocolatemakers werkt volgens het bean-to-bar-principe, wat betekent dat ze controle hebben over het volledige productieproces: vanaf de rauwe cacaoboon tot aan de uiteindelijke chocoladereep. Het merk selecteert, fermenteert, roostert, maalt en verwerkt de cacaobonen zelf.
Chocolatemakers is zero waste. De verpakking is 100% composteerbaar. De buitenwikkel is gemaakt van vetpapier bedrukt met bio-inkt. De binnenwikkel, ontwikkeld met Bio4Pack, is voorzien van een laagje cellulosefolie. Dit lijkt op plastic, maar is gemaakt van cellulose, een plantaardig materiaal.
Tot slot draait ook de fabriek op duurzame energie.
Chokay
Ondernemers Lars en Bart willen meesterlijk lekkere chocolade maken zonder toegevoegde suiker. Belgische kwaliteitschocolade van duurzame cacao en natuurlijke ingrediënten. En dat lukt. Daarom heten ze Chokay: een combinatie van ‘chocolade’ en ‘okay’.
Hun missie sluit daar volledig op aan: genieten van chocolade zonder schuldgevoel, voor jezelf én de planeet. De cacao die ze gebruiken is Fairtrade- of Rainforest Alliance-gecertificeerd, en ze hebben ook een biologische lijn. Een aantal van de producten is vegan. Tot slot wordt er aan de producten van Chokay geen suiker toegevoegd, en aan sommige varianten ook geen zoetstoffen.
Ook de verpakking is duurzaam. De chocolade is verpakt in een milieuvriendelijke folie van een laag cellulose – een plantaardige vezel – en kraftpapier. Hierdoor is de verpakking thuis composteerbaar.
Conscious Chocolate
Het Engelse merk Conscious Chocolate maakt sinds 2004 raw en vegan chocolade, die over de hele wereld wordt verkocht. De repen zijn niet alleen vegan, maar bevatten ook geen soja, geraffineerde suiker of gluten. Elk ingrediënt is biologisch en wordt ingekocht tegen een eerlijke prijs in Peru en andere Zuid-Amerikaanse landen.
De verpakking is duurzaam en thuis composteerbaar.
Ook de mensen die bij Conscious Chocolate in Engeland werken, worden goed verzorgd. Zo is er yoga onder werktijd, beginnen vergaderingen met een korte meditatie, en is er veel aandacht voor vrouwelijk leiderschap. De fabriek draait op duurzame energie.
De Haagsche Cacaofabriek
De Haagse Cacaofabriek gebruikt alleen cacao die op een duurzame manier wordt verbouwd in het bos. Dit heet agroforestry (meerdere gewassen worden op één stuk land verbouwd). Agroforestry, ook wel boslandbouw genoemd, heeft een aantal voordelen voor mens, dier en milieu. Het haalt CO₂ uit de lucht, verbetert de bodem, de lucht en de biodiversiteit.
De Haagse Cacaofabriek betaalt een eerlijke prijs voor de cacao en biologische ingrediënten en werkt volgens het bean-to-bar-principe. Ze hebben controle over het volledige productieproces, vanaf de rauwe cacaoboon tot aan de uiteindelijke chocoladereep. Het merk selecteert, fermenteert, roostert, maalt en verwerkt de cacaobonen zelf.
Het is een ambachtelijke aanpak, met een sterke focus op kwaliteit, duurzaamheid en transparantie. De chocoladerepen zijn vegan en lactosevrij (op één na). Alle repen zijn single origin. Er worden geen additieven toegevoegd, en er wordt geen gebruik gemaakt van palmolie of sojalecithine.
De verpakkingen zijn biologisch afbreekbaar en ze werken volgens het zero-waste-principe.
Hoja Verde
Hoja Verde produceert bean-to-bar-chocolade in Ecuador, waarbij alles – van de verwerking van cacaobonen tot de productie van de repen – lokaal plaatsvindt. Ze kopen hun biologische cacaobonen direct van boeren tegen een eerlijke prijs, wat zowel de kwaliteit als de gemeenschap ten goede komt.
Door de productie volledig in Ecuador te houden, creëert Hoja Verde werkgelegenheid en ondersteunt het lokale families. Hoewel ze niet zijn aangesloten bij keurmerken, bieden ze volledige traceerbaarheid en duurzaamheid in hun productieketen.
De chocolade wordt gemaakt van Fine Aroma Cacao, een internationaal gewaardeerde cacaosoort uit Ecuador. Hoja Verde behoudt de natuurlijke smaken en gezondheidsvoordelen van cacao door het vermijden van kunstmatige toevoegingen.
Hun verpakkingen, gemaakt van suikerriet, zijn milieuvriendelijk, recyclebaar en biologisch afbreekbaar.
Jumbo Biologisch Chocolade
De biologische chocolade van Jumbo heeft naast het biologisch keurmerk ook het Fairtrade-keurmerk. De verpakking is recyclebaar.
Lovechock
Bij Lovechock willen ze de wereld een beetje mooier achterlaten en mensen helpen genieten van echte chocolade. Lovechock-chocolade is namelijk raw. Dat betekent dat de cacao niet hoger wordt verhit dan 42 graden Celsius. Het voordeel hiervan is dat de vitamines, mineralen, antioxidanten en flavonoïden behouden blijven. Daarnaast is de chocolade biologisch, bevat het weinig suiker en is het vegan.
Ze kopen de cacao direct van de boeren, die een eerlijke prijs ontvangen. De productie vindt plaats in Ecuador en Peru. Lovechock is sinds 2011 plasticvrij. De wikkel kan gewoon bij het gft-afval.
Mesjokke
Mesjokke staat voor chocolade met een verhaal: transparant, duurzaam en smaakvol. Sinds de oprichting in 2015 bouwen Per Vonk en Luc Janssens gestaag aan hun missie om chocolade eerlijker te maken, door direct samen te werken met cacaoboeren in landen als Madagaskar, Tanzania en Nicaragua. Elke reep vertelt het verhaal van de herkomst van de cacaobonen, en de unieke Utrechtse touch – zoals de bekende ‘Uteregse Dommetjes’ – laat zien hoe lokaal en wereldwijd impact elkaar versterken.
Ze hebben een eigen chocoladefabriek(je) in de provincie Utrecht, waar ze de rauwe bonen zelf verwerken tot repen. Mesjokke koopt de bonen direct in bij de cacaoboeren, waardoor de boeren een eerlijke prijs krijgen en Mesjokke precies weet waar de bonen vandaan komen; van bean to bar.
Alle ingrediënten zijn minimaal voorzien van een biologisch certificaat. De rietsuiker is Demeter-gecertificeerd, en de palmsuiker maakt deel uit van een herbebossingsproject in Indonesië. De chocolade zelf heeft nog geen biologisch keurmerk, omdat dit op dit moment nog een te grote financiële en organisatorische druk op het bedrijf legt.
Tot slot levert het bedrijf zo veel mogelijk bestellingen op de fiets. Lukt dat niet, dan compenseren ze de CO₂-uitstoot.
Nucao
Het Duitse chocolademerk Nucao maakt biologische, vegan en Fairtrade-chocolade. Hun missie is helder: genieten van chocolade zónder de planeet of mensen te schaden. Alle ingrediënten zijn 100% biologisch en plantaardig. De cacaoboeren krijgen een eerlijke prijs voor een leefbaar loon. Ze werken direct met boeren in Peru, aan wie ze, naast de biologische en Fairtrade-premie, een extra premie betalen voor de hoge kwaliteit van de cacao.
Daarbij maakt Nucao gebruik van innovatieve verpakkingen van papier, die volledig composteerbaar zijn. Met deze aanpak voorkomen ze afval.
Original Beans
Original Beans maakt ambachtelijke, biologische, vegan en direc trade chocolade. Boeren ontvangen een eerlijke prijs, vaak 2 keer hoger dan de standaard Fairtrade-prijs, zodat ze niet alleen kunnen leven, maar ook kunnen investeren in hun gemeenschappen.
Original Beans beschermt waardevolle natuurgebieden en werkt actief aan het herstel van ecosystemen door hun ‘One Bar, One Tree’-initiatief: voor elke verkochte reep planten of beschermen ze een boom. Tot nu toe hebben ze al miljoenen bomen geplant en dragen ze bij aan de biodiversiteit en het tegengaan van klimaatverandering. De verpakkingen zijn volledig plasticvrij en composteerbaar.
Raaka
Het Amerikaanse bedrijf Raaka maakt vegan chocolade van rauwe cacao. Ze hebben vernieuwende smaken, zoals green tea crunch of maple and nibs. Ze weten van elke reep precies waar de ingrediënten vandaan komen. Dat kan, omdat ze de cacao direct en voor een premium prijs inkopen bij cacaoboeren in Peru, Tanzania en de Dominicaanse Republiek. Hoeveel dat is, vermelden ze gewoon op hun website.
Alle chocolade is biologisch en bevat geen genetisch gemodificeerde ingrediënten, zoals gluten of soja. Raaka chocolate is biologisch en het merk koopt direct bij de boer. Dit noemen ze Transparent Trade.
De verpakking is gemaakt van gerecycled papier, en de fabriek draait op duurzame energie.
Seed and Bean
Seed and Bean is een Brits chocoladebedrijf dat kleinschalige chocolade met spannende smaken produceert. Het hele proces, van boon tot bar, is duurzaam.
Het bean-to-bar-principe betekent dat Seed and Bean controle heeft over het volledige productieproces, vanaf de rauwe cacaoboon tot aan de uiteindelijke chocoladereep. Het merk selecteert, fermenteert, roostert, maalt en verwerkt de cacaobonen zelf. Dat doen ze met biologische ingrediënten, waar de producenten een eerlijke prijs voor ontvangen, en de verpakking is gemaakt van natureflex, een natuurlijk flexibel cellulosefilm van de eucalyptusboom.
Een leuk detail is dat Seed and Bean ook abonnementen verkoopt. Zo weet je zeker dat je nooit zonder je duurzame chocolade komt te zitten.
Tony's Chocolonely
Over het bijzondere verhaal van de oprichting van Tony Chocolonely is niet voor niets een boek geschreven. Journalist Teun van de Keuken ontdekte in 2003 dat illegale kinderarbeid en moderne slavernij in de cacao-industrie schrikbarend vaak voorkomen. Daarom besloot hij, na het eten van een aantal chocoladerepen, zich in het programma Keuringsdienst van Waarde aan te geven als chocoladecrimineel.
Om er zelf iets aan te doen, richtte hij Tony's Chocolonely op. De doelstelling: 100% slaafvrije chocolade. Met mooie wikkels, spannende smaken en goede communicatie werd het merk al snel een publiekslieveling. In 2023 werkten ze samen met 17.740 boeren, verkochten ze 13.347.031 kg chocolade en betaalden ze € 10,6 miljoen extra premie voor een leefbaar inkomen.
De wikkels zijn gemaakt van ongestreken FSC-gerecycled papier. Om de chocolade te beschermen, gebruiken ze dun aluminiumfolie dat voor een groot deel bestaat uit gerecycled materiaal.
Tony's Chocolonely is niet volledig biologisch, maar ze steunen diverse biologische initiatieven. Bij Tony’s zijn ze van mening dat biologische landbouw sociale impact helaas niet garandeert. Daarom kiezen ze ervoor om nog niet de hele keten biologisch te maken. Sociale impact staat voorop, waarbij ze zo veel mogelijk rekening houden met het milieu.
Zotter
Vader en dochter Zotter verkopen biologische en fair trade, handgemaakte chocolade in 100 verschillende smaken. De wikkel is een kunstwerk op zich. Het team van Zotter maakt de duurzame chocolade vanaf de boon in kleine hoeveelheden en zoekt telkens naar nieuwe, bijzondere bonen en smaken. De hele fabriek in Oostenrijk draait op duurzame energie.
Middenmoters
Deze merken hebben al goede stappen gezet, maar het kan nog beter.
Delicata
Delicata, een merk van Albert Heijn, werkt samen met Tony’s Chocolonely (een van de koplopers in dit overzicht) naar 100% slaafvrije chocolade. Dit doen ze met traceerbare cacaobonen, een hogere prijs dan de certificeringspremie en lange-termijn-samenwerking met coöperaties.
De Delicata-chocolade heeft een Rainforest Alliance-keurmerk. De buitenkant van de verpakking is gemaakt van FSC-gecertificeerd papier. Het materiaal van de wikkel aan de binnenkant is onbekend.
Hands Off My Chocolate
Hands Off My Chocolate: de naam zegt het al. Chocolade wil je liever niet delen. Maar ‘Hands Off’ deelt zelf wel. De naam betekent namelijk ook 'Hands Off’ van onze planeet.
Ze maken eerlijke en traceerbare chocolade en zetten zich in voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de cacao-industrie. Daarnaast hebben ze extra aandacht voor het empoweren van (vrouwelijke) cacaoboeren.
Samen met de Cocoa Horizons Foundation organiseren ze trainingen voor de boeren.
Sinds 2023 zijn alle repen vegan, zodat iedereen kan genieten van chocolade zonder concessies te doen aan ethiek of smaak.
De verpakking is van plastic en 100% recyclebaar. Zodra Hands Off My Chocolate biologische ingrediënten gaat gebruiken, of overstapt naar een ander materiaal voor de verpakking, wordt het merk een koploper.
Hershey's
125 jaar geleden richtte Milton Hershey het eerste chocolademerk van Amerika op, in de staat Pennsylvania. Hershey’s filosofie was, dat het geluk van iemand afhankelijk is van de vreugde die hij/zij anderen brengt. Daarom besloot Hershey het succes van zijn bedrijf te delen met kinderen in nood. Onder andere via de Milton Hershey School. Voor de mensen die bij Hershey werkten, bouwde hij een stad waar zij comfortabel konden wonen, want gelukkige werknemers waren ook goede werknemers.
Het delen van geluk en ‘goodness’ zit in het DNA van het bedrijf en Hershey is aangesloten bij Rainforest Alliance en Fair Trade USA en heeft voor kwetsbare regio’s een aanvullend programma Cocoa for Good. De chocolade is niet biologisch.
De verpakking van Hershey’s producten is voor 77% recyclebaar.
Als Hershey voor het hele assortiment een biologisch keurmerk heeft, wordt het bedrijf een koploper.
Johnny Doodle
Johnny Doodle wil net een stapje verder zetten om cacaoboeren te steunen. Ze vinden het belangrijk om de werk- en leefomstandigheden van de boeren te verbeteren. De chocolade is Fairtrade-gecertificeerd.
Daarnaast heeft Johnny Doodle als doel om in de toekomst een volledig transparante productieketen te bezitten, waarbij zij zelf onze cacaobonen importeren. De eerste stap hiervoor is gezet, en Johnny Doodle is op dit moment al in het bezit van de juiste certificaten.
De wikkel van de reep is van FSC-papier en de binnenkant van aluminium. Daar zoekt Johnny Doodle nog een duurzamer alternatief voor, maar dat is een lastig proces.
Daarnaast doneert Johnny Doodle jaarlijks 3% van de netto omzet aan de Johnny Doodle Foundation. De resultaten van dit werk vind je aan de binnenkant van de chocolade wikkels.
Zodra Johnny Doodle een volledig transparante productieketen heeft, worden ze koploper.
Ritter Sport
Ritter Sport is een familiebedrijf dat herkenbare vierkante chocoladerepen maakt in een kleurrijke verpakking. Ritter Sport maakt kwalitatief goede producten met respect voor de mens en met een minimale impact op het milieu.
Ritter Sport heeft ook een certificaat van het Centre for Sustainable Corporate Leadership (ZNU). Dit instituut checkt de duurzaamheidsmaatregelen van Ritter Sport, waaronder hun beleid op het gebied van mensenrechten en klimaat. Ritter Sport mag zich sinds 2020 een klimaatneutraal bedrijf noemen (volgens het GHG Protocol), maar ze blijven ambitieus werken aan emissiereductie. Tenslotte heeft Ritter Sport ook het Rainforest Alliance-keurmerk.
De verpakking is gemaakt van het recyclebaar plastic polypropyleen. Het bedrijf heeft het doel om vanaf 2025 de stap te zetten naar een duurzame verpakking. Stap voor stap worden alle verpakkingen dan gemaakt van hernieuwbare materialen.
Als Ritter Sport ook biologische ingrediënten gebruikt, kan het merk opschuiven naar de koplopers.
Swiss
Swiss maakt chocoladerepen volgens het bean-to-bar-principe. Dit betekent dat het merk zelf de cacaobonen selecteert, fermenteert, roostert, maalt en verwerkt tot chocolade.
Swiss maakt deel uit van een groter concern (Bickery Food Group). De chocolade is niet biologisch en op de website is geen informatie te vinden over de duurzaamheid van de verpakking. Als het merk biologische ingrediënten gaat gebruiken, kan het opschuiven naar de koplopers.
Verkade
Het oer-Hollandse bedrijf Verkade bestaat al sinds 1886. Duurzaam ondernemen is een speerpunt. Ze reduceren de CO2-uitstoot van hun activiteiten, besparen water en gebruiken alleen duurzame palmolie en gerecyclede verpakkingen.
Alle cacao in de chocoladerepen heeft het Fairtrade-keurmerk. Het merk gebruikt geen GMO’s, maar is niet biologisch.
Momenteel is ongeveer 90% van de door Verkade gebruikte verpakkingsmaterialen recyclebaar of recycleklaar en ze streven ernaar om 100% recyclebare verpakkingsmaterialen te gebruiken. De verpakking van de chocolade is van FSC-gecertificeerd papier en de wikkel van aluminium.
Als Verkade biologische ingrediënten gaat gebruiken, kunnen ze koploper worden.
Way to Go! (Lidl)
De Way to Go!-chocoladerepen van Lidl bevatten 100% traceerbare cacao uit Ghana. Naast de Fairtrade-premie betaalt Lidl nog een extra premie om het inkomen van de boeren te verhogen.
De chocolade is niet biologisch en er is geen informatie te vinden over de verpakking.
Achterblijvers
Deze merken lopen achter, voor een duurzame keuze kan je deze dus beter overslaan.
Côte d’Or
Côte d’Or is - net als Milka - als onderdeel van Mondelez International aangesloten bij Cocoa Life.
Een aantal van de repen van Côte d’Or heeft een Rainforest Alliance-keurmerk en een aantal producten is biologisch, maar ze hebben geen repen die beide keurmerken combineren.
Er is geen informatie over de verpakking te vinden op de website, maar het moederbedrijf heeft wel de ambitie om alle verpakkingen tegen 2025 100% recyclebaar te maken.
Van een groot merk als Côte d’Or verwachten we minimaal een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het hele assortiment.
Crunch Nestlé
Nestlé werkt samen met de Fair Labor Association en Fairtrade, maar er staat geen keurmerk op de reep. Wel heeft Nestlé een eigen duurzaamheidsplan.
Het Nestlé Cocoa Plan, geïntroduceerd in 2009, richt zich op het verbeteren van het leven van cacaoboeren, hun families en gemeenschappen, terwijl het ook de kwaliteit van hun cacao verhoogt.
De producten zijn niet biologisch en op de website staat niets over het materiaal dat Nestlé gebruikt om de chocolade in te verpakken.
Voor een groot merk als Nestlé verwachten we minimaal een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het hele assortiment.
Koetjesreep
Koetjesreep heeft een Cocoa Horizons-certificaat. Cocoa Horizons richt zich op het ondersteunen van duurzame cacaoteelt, die bijdraagt aan een betere toekomst voor cacaoboeren, maar richt zich ook op bosvriendelijke cacaoteelt en het tegengaan van kinderarbeid.
De producten zijn niet biologisch, hebben geen Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk en op de website staat niets over het materiaal waar de Koetjesreep in wordt verpakt.
Lindt & Sprüngli
Het Zwitserse bedrijf Lindt & Sprüngli bestaat al sinds 1845 en is marktleider voor chocolade in meer dan 100 landen.
Bij Lindt zijn ze zich ervan bewust dat cacao wordt geproduceerd in landen met moeilijke leef- en werkomstandigheden en daardoor werken ze aan een duurzame cacaoproductie. Het bedrijf heeft een eigen duurzaamheidsprogramma: Lindt & Sprüngli Farming Program.
De doelstelling is dat ze in 2025 alle ingrediënten voor de chocoladerepen duurzaam in te kopen. Dat was in 2023 68,2%. Ze streven er ook naar dat tegen 2025 meer dan 90% van de verpakkingen recyclebaar is. De ingrediënten zijn niet biologisch.
Voor een groot merk als Lindt & Sprüngli verwachten we minimaal een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het hele assortiment.
Milka
Het doel van Milka is om uitsluitend duurzaam geteelde cacao te gebruiken. Dit doen ze - net als Cote d’Or - via de organisatie Cocoa Life, een initiatief van Mondelēz International.
De repen van Milka hebben geen biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk. De producten zijn niet biologisch en op de website staat niets over het materiaal dat Milka gebruikt om de chocolade in te verpakken.
Voor een groot merk als Milka verwachten we minimaal een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het hele assortiment.
Neuhaus Chocolate
Alle cacaobonen die Neuhaus (sinds 1857) gebruikt, komen van hun eigen cacaoplantage in Ecuador en uit West-Afrika. Hierdoor kunnen ze een duurzaam inkomen en veilige werkomstandigheden garanderen en kinderarbeid uitsluiten.
Neuhaus heeft een Rainforest Alliance-keurmerk voor de bonen uit Ecuador. Voor de bonen uit West-Afrika werken ze samen met gerenommeerde leveranciers die elk hun eigen duurzaamheidsinitiatieven hanteren, zoals Cocoa Promise en Cocoa Horizons.
Tegen 2025 willen ze dat alle cacaobonen volledig traceerbaar zijn, zodat er nog beter inzicht komt in de arbeidsomstandigheden op de plantages.
Neuhaus gebruikt alleen natuurlijke ingrediënten en geen palmolie en is actief in 50 landen.
Neuhaus gebruikt zoveel mogelijk FSC-gecertificeerde papieren en kartonnen verpakkingen. De plastic verpakkingen die ze gebruiken zijn gemaakt van gerecycled PET plastic.
Voor een groot merk als Neuhaus verwachten weminimaal een Rainforest Alliance- of Fairtrade-keurmerk voor het hele assortiment.
Waar hebben we naar gekeken?
1 Ingrediënten
De basisingrediënten voor chocolade zijn: cacaobonen, cacaoboter, suiker, en (plantaardig) melkpoeder. Per ingrediënt geven we aan wat de duurzaamheidsrisico’s zijn.
1. Cacaobonen
Cacaobonen zijn de basisgrondstof van chocolade en afkomstig van de cacaoboom. Cacaobonen worden gefermenteerd, gedroogd, geroosterd en gemalen tot cacaomassa of cacaopoeder.
Duurzaamheidsrisico's:
- Cacao groeit voornamelijk in tropische gebieden, die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Hogere temperaturen en veranderende neerslagpatronen hebben invloed op de oogst.
- Ook de restproducten van de cacao hebben invloed op het klimaat. Na de oogst blijven cacaopods (lege peulen) in het veld achter en tijdens de fermentatie ontstaat cacaopulp (vruchtvlees rond de bonen). Vooral cacaopods zijn schadelijk: ze stoten methaan uit tijdens het rotten en verbranding vergroot de schade.
- Intensieve cacaoteelt leidt vaak tot monoculturen, wat verlies aan biodiversiteit veroorzaakt. Cacaobomen groeien in landen rond de evenaar met een rijke biodiversiteit. Voor de teelt van cacao worden deze bossen gekapt en dat draagt bij aan het verlies van biodiversiteit.
- Er is een groot risico op kinderarbeid en slechte arbeidsomstandigheden zijn wijdverspreid in de cacao-industrie, met name in West-Afrika.
2. Cacaoboter
Cacaoboter is het vet dat uit cacaobonen wordt geëxtraheerd. Dit is een belangrijk ingrediënt voor chocolade, vanwege de textuur en de smaak. De duurzaamheidsrisico's zijn hetzelfde als voor de cacaobonen.
3. Suiker
Suiker wordt gewonnen uit suikerbiet of suikerriet.
Duurzaamheidsrisico's:
- Suikerrietteelt is waterintensief en kan leiden tot uitstoot van broeikasgassen, vooral bij het verbranden van riet voor de oogst. De grootste producenten van suikerriet zijn tropische landen met gunstige temperaturen en voldoende neerslag, zoals in Zuid-Amerika, Afrika, Azië en het Caribisch Gebied.
- Grote plantages verminderen de biodiversiteit en verstoren ecosystemen. In sommige regio's wordt land ontbost om plaats te maken voor suikerplantages.
- De arbeidsomstandigheden in de suikerrietsector zijn - net als in de cacao-industrie - vaak slecht, met lage lonen en gezondheidsrisico's.
4. Melk of melkpoeder
Melk of melkpoeder wordt toegevoegd voor een romige smaak, vooral in melkchocolade.
Duurzaamheidsrisico's:
- Veeteelt is een grote bron van methaanuitstoot en draagt bij aan klimaatverandering.
- Intensieve veeteelt put bodems uit en vermindert natuurlijke habitats. Daarnaast vindt er ontbossing plaats om veevoer - zoals soja - te verbouwen. Door de toenemende vraag vindt er ontbossing plaats om ruimte te maken voor de sojateelt.
- De arbeidsomstandigheden in de soja-industrie in landen, zoals Brazilië en Argentinië zijn vaak slecht.
5. Plantaardige melk of plantaardig melkpoeder
Alternatieven voor melk, zoals soja-, haver- of amandelmelk, worden vaak gebruikt in veganistische chocolade.
Duurzaamheidsrisico's:
- Plantaardige melk heeft een lagere klimaatimpact dan koemelk.
- Grote soja- en amandelplantages kunnen ecosystemen verstoren. In regio's als de Amazone wordt land vaak ontbost voor sojateelt, maar de soja die mensen voor consumptie gebruiken, komen vooral uit Noord-Amerika.
- De arbeidsomstandigheden in de soja- en amandelteelt kunnen problematisch zijn, vooral in lage- en middeninkomenslanden. De soja die in chocolade wordt gebruikt, komt meestal niet uit deze landen, maar uit Europa, China en Noord-Amerika.
Verschillende soorten chocolade
Er zijn verschillende soorten (vegan) chocolade. In de basis kun je kiezen uit (extra) puur, melk en witte chocolade. Daarnaast worden er vaak nog andere ingrediënten toegevoegd om bijzondere smaken te creëren.
- Pure chocolade bevat het hoogste cacaopercentage en bestaat uit cacaoboter, cacaomassa en (eventueel) suiker of natuurlijke zoetstoffen.
- Melkchocolade heeft een lager cacaopercentage en bevat naast cacaoboter, cacaomassa en (eventueel) suiker of natuurlijke zoetstoffen, ook melkpoeder, gecondenseerde melk of plantaardige melk.
- Witte chocolade wordt gemaakt met behulp van cacaoboter, suiker en (plantaardige) melk. Vaak wordt er ook nog vanille aan toegevoegd.
- Rauwe chocolade betekent dat de cacaobonen op een lagere temperatuur worden geroosterd, gedroogd of licht gefermenteerd. Rauwe chocolade bevat meer antioxidanten en voedingsstoffen en is vaak minder glad dan de ‘reguliere’ chocolade.
2 Eerlijk loon
De teelt van cacaobomen is intensief, want de cacaobonen worden vaak met de hand geplukt. De cacaoteelt levert veel werkgelegenheid. Daar staat tegenover dat de teelt ook gepaard gaat met sociale en economische problemen, zoals onderbetaling en slechte werkomstandigheden.
Cacaoboeren, met name in landen als Ivoorkust en Ghana, verdienen vaak slechts een fractie van wat nodig is om te voorzien in hun basisbehoeften. Terwijl westerse chocoladebedrijven miljarden verdienen, blijven boeren gevangen in extreme armoede.
Dalende cacao-inkoopprijzen en beperkte toegang tot eerlijke handel zorgen ervoor dat de meeste boeren ver onder een leefbaar loon blijven. Hun inkomen is misschien net genoeg om van te eten, maar onvoldoende voor huisvesting, kleding, onderwijs en zorg. Laat staan dat ze kunnen sparen voor onvoorziene kosten en de toekomst. Veel van hun oogst wordt tegen lage wereldmarktprijzen verkocht, terwijl een eerlijke prijs en betere arbeidsvoorwaarden ontbreken. Hierdoor blijven problemen als kinderarbeid en ontbossing bestaan, aangezien boeren vaak geen andere middelen hebben om te overleven.
Actie van de chocolademerken is nodig om de kloof te dichten tussen het huidige inkomen van de boeren en het inkomen dat ze nodig hebben om van te leven. Als de chocolademerken de boeren een leefbaar loon garanderen, kunnen de boeren voorzien in hun basisbehoeften en neemt de kans op uitwassen, waaronder kinderarbeid, af.
Bovendien is het de sleutel tot duurzame cacao: zonder eerlijke betaling kunnen boeren hun beroep niet voortzetten. Hoge cacaoprijzen hoeven bovendien de winst van bedrijven niet te schaden, zoals blijkt uit succesverhalen als Tony’s Chocolonely. Het is tijd dat de sector erkent dat eerlijke prijzen niet alleen noodzakelijk zijn voor boeren, maar ook voor een toekomstbestendige cacao-industrie.
Veel kleine missie-gedreven chocolademerken garanderen een leefbaar loon. Een aantal van deze merken produceert de chocolade ook in de landen waar de cacao vandaan komt en zorgt er zo voor dat de lokale bevolking ook meer verdient aan de chocolade.
3 Ontbossing tegengaan
Cacao is een van de belangrijkste oorzaken van ontbossing in de wereld, vooral in tropische regenwouden in West-Afrika. Deze bossen zijn cruciaal in de strijd tegen klimaatverandering en voor het behoud van biodiversiteit, maar worden massaal gekapt om te voldoen aan de wereldwijde vraag naar cacao. Daarnaast ontvangen cacaoboeren slechts een klein deel van de opbrengst, wat hen dwingt om hun plantages uit te breiden en ontbossing te verergeren.
Uit onderzoek van WNF blijkt dat alleen al in België de invoer van cacao- en chocoladeproducten de exploitatie van 1,6 miljoen hectare landbouwgrond per jaar vereist: dat is de helft van België!
Dit leidt niet alleen tot verlies van natuurlijke habitats voor dieren zoals chimpansees, maar ook tot sociale problemen zoals kinderarbeid en armoede. Duurzame chocolade kopen draagt direct bij aan het verminderen van deze impact door boeren eerlijker te betalen en ontbossing tegen te gaan.
Een leefbaar inkomen is ook belangrijk om ontbossing tegen te gaan. Het stelt boeren in staat te investeren in betere productiemethoden, waardoor ze efficiënter kunnen werken en zo juist ontbossing kunnen voorkomen.
Hoewel veel bedrijven zeggen ontbossing te bestrijden, is slechts een klein percentage daadwerkelijk in staat om de herkomst van hun cacao volledig te traceren. Het is daarom essentieel dat consumenten bewuste keuzes maken, bijvoorbeeld door te kiezen voor chocolade met een biologisch of Fairtrade-keurmerk. Dit ondersteunt een eerlijke behandeling van cacaoboeren en stimuleert bedrijven om duurzame praktijken te omarmen, wat zowel mens als natuur ten goede komt.
4 De verpakking
Chocolade wordt doorgaans verpakt in meerdere lagen, waarbij elke laag een specifiek doel heeft. De verpakking speelt een cruciale rol bij het beschermen van het product, het behoud van de kwaliteit, en eerlijk is eerlijk, het maakt het ook aantrekkelijk voor consumenten.
De primaire verpakking heeft direct contact met de chocolade en zorgt ervoor dat de chocolade is beschermd tegen vocht, lucht en licht, die de kwaliteit en smaak kunnen beïnvloeden. Maar deze laag zorgt ook dat de structuur en glans behouden blijven. Deze laag kan bestaan uit aluminiumfolie, plastic, composteerbare folies, of vetvrij papier.
De tweede laag maakt de chocolade aantrekkelijk voor consumenten en biedt extra bescherming. Op deze laag vind je informatie over het merk, de ingrediënten, de voedingswaarden en de duurzaamheidscertificeringen. Deze verpakking is vaak gemaakt van karton, soms van kunststof of meer duurzame materialen, zoals papier.
Voor de duurzaamheid van de verpakking geldt het volgende:
- Hoe minder verpakking de merken gebruiken, hoe beter.
- Volledig composteerbare en recyclebare verpakkingen zijn het meest duurzaam. Denk daarbij aan FSC-papier en karton aan de buitenkant en een folie van cellulose aan de binnenkant.
- Een aantal merken heeft een duurzame buitenverpakking, maar gebruikt dun aluminium als binnenverpakking. Dat dunne aluminium is moeilijk te recyclen, maar veel merken zoeken naar duurzame alternatieven.
- Er zijn ook merken die plastic gebruiken om de chocolade in te verpakken. Dit is recyclebaar, maar vinden we de minst duurzame keuze.
5 Keurmerken
Als je chocolade koopt, kun je letten op keurmerken en certificeringen. Dit zijn de belangrijkste:
1. Biologisch keurmerk
Het Europees biologisch keurmerk (het groene blaadje met sterren) maakt duidelijk dat het product voldoet aan de EU-regels voor biologische landbouw. Het keurmerk vereist dat duidelijk is waar de ingrediënten vandaan komen en dat ze biologisch geteeld zijn, zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen.
Lees meer over het biologisch keurmerk.
2. Fairtrade-keurmerk
Met het Fairtrade-keurmerk wil Stichting Max Havelaar eerlijke handel met boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden bevorderen. Fairtrade Nederland helpt kleine boeren om zich te organiseren in coöperaties. Zo hebben ze een betere onderhandelingspositie. Heeft een product een Fairtrade-keurmerk, dan weet je zeker dat de boeren of telers gegarandeerd een eerlijke prijs voor hun producten én een Fairtrade-premie ontvangen. Om daarvoor in aanmerking te komen, moeten de boeren zelf voldoen aan sociale en milieucriteria.
Lees meer over het Fairtrade-keurmerk.
3. Rainforest Alliance-keurmerk
Rainforest Alliance streeft naar duurzamere landbouw. De regels van dit keurmerk zijn vergelijkbaar met die van het Fairtrade- en biologisch keurmerk. Rainforest Alliance stimuleert boeren om klimaatmaatregelen te nemen, maar boeren mogen in beperkte mate bestrijdingsmiddelen gebruiken. Het Rainforest Alliance-keurmerk heeft ook strenge criteria voor ontbossing. Gecertificeerde boeren ontvangen een betere prijs voor hun producten. Sinds 2018 is de Rainforest Alliance gefuseerd met het UTZ-keurmerk. Sinds de introductie in 2020 van het nieuwe Rainforest Alliance-certificeringsprogramma wordt UTZ-certificering geleidelijk uitgefaseerd. Wij richten ons daarom alleen op het Rainforest Alliance-keurmerk.
Lees meer over het Rainforest Alliance-keurmerk.
4. Fair for Life-keurmerk
Fair for Life is een keurmerk voor eerlijke handel. Het is gericht op kleine boeren wereldwijd, dus ook in Europa. Het logo staat op voedingsmiddelen die voor ten minste 80% bestaan uit landbouwingrediënten die voldoen aan de eisen van Fair for Life. Er zijn op dit moment geen chocolademerken in de gids die dit keurmerk hanteren.
Lees meer over het Fair for Life-keurmerk.
5. FSC-keurmerk
Voor de verpakking hebben we gekeken naar het FSC-keurmerk. Verantwoorde bosbouw houdt onze bossen gezond en het milieu intact. Het FSC-label is het bewijs van deze betrokkenheid. Het FSC Recycled-certificaat wordt verleend aan producten die uitsluitend gerecycled materiaal bevatten en waarin helemaal geen papiervezels van verse houtpulp worden gebruikt.
Als een chocolademerk - zoals Tony’s Chocolonely - meldt dat het bedrijf een Certified B Corporation is, dan is dat ook positief. Het zegt iets over de standaarden van het bedrijf op het gebied van transparantie, duurzaamheid en ethiek.
Twijfel je aan de ‘echtheid’ of betekenis van een keurmerk? Check dan de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.
Zo delen we de merken in
1 Koplopers
De merken in de categorie ‘Koplopers’ voldoen aan de volgende criteria.
Voor kleine impact gedreven chocolademerken, keken we naar de volgende criteria:
- De positieve impact op mens, milieu en de biodiversiteit van hun activiteiten staat centraal.
- De merken kopen de cacao direct in bij de boer of ze hebben een Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk.
- Ze hebben een biologisch keurmerk, de ingrediënten hebben een biologisch certificaat of ze hebben een goede - vaak financiële - reden waarom dit (nog) niet zo is.
- De verpakking is niet van plastic.
- Pluspunt: de bedrijfsvoering is duurzaam in Nederland of de productie vindt plaats in het land van herkomst van de cacao.
- Pluspunt: een B Corporation-certificering.
Voor grotere chocolademerken, keken we naar de volgende criteria:
- Ze hebben een biologisch en Fairtrade-keurmerk, of een biologisch en Rainforest Alliance-keurmerk.
- De verpakking is niet van plastic.
- Een B Corporation-certificering is een pluspunt.
2 Middenmoters
De merken in de categorie ‘Middenmoters’ zijn merken die aandacht hebben voor duurzaamheid, maar (nog) niet zo ver zijn als de koplopers.
Merken in de categorie 'Middenmoters’ voldoen aan de volgende criteria:
- Het merk heeft minimaal één keurmerk of 80% van het assortiment is gecertificeerd met het biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk.
- Kleinere impact gedreven merken, die nog geen transparante keten hebben, vallen ook in deze categorie.
3 Achterblijvers
De merken in de categorie ‘Achterblijvers’ zijn merken die op de volgende punten nog stappen kunnen zetten op het gebied van duurzaamheid.
- De merken hebben (nog) geen biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk of slechts een klein deel van de producten heeft een certificaat.
- De merken hebben een eigen duurzaamheidsprogramma, maar geen keurmerk.
Voor dit overzicht hebben we vooral gekeken naar de herkomst van de ingrediënten. Hebben de merken een biologisch, Fairtrade- of Rainforest Alliance-keurmerk? Of kopen de merken de ingrediënten direct bij de boer? Op basis van deze informatie, maakten we 3 categorieën: de koplopers, middenmoters en achterblijvers.
We onderzochten de merken op basis van openbare bronnen en informatie van de websites van de merken en verschillende retailers. Heb je aanvullende informatie die je wil delen in het voordeel van een merk? Of beschik je over informatie die aangeeft dat een bewering niet klopt? Laat het ons dan weten.
Chocolade van huismerken uit de supermarkt
Veel supermarkten verkopen chocolade onder het huismerk. Een aantal van deze supermarkten heeft ook chocolade met een of meerdere keurmerken, dat zie je aan het keurmerk op de verpakking. Het aanbod van deze chocolade is bij de meeste supermarkten nog wat summier. Daarom hebben we de meeste merken buiten dit overzicht gehouden. Voor AH Biologisch en Jumbo Biologisch hebben we een uitzondering gemaakt, omdat deze merken een biologisch en Fairtrade-keurmerk hebben. Delicata van AH staat ook in het overzicht, omdat zij samen met Tony Chocolonely werken aan traceability. Way to Go! van Lidl staat in het overzicht, omdat Lidl veel aandacht aan duurzaamheid besteedt en hierdoor fair trade chocolade toegankelijk maakt.
Bedrijven versus merken
We onderzoeken beursgenoteerde bedrijven op duurzaamheid. Op basis van deze onderzoeken bepaalt ASN Impact Investors, de beheerder van de ASN Beleggingsfondsen, of bedrijven worden goedgekeurd of afgekeurd voor belegging. Voor dit onderzoek naar chocolade hebben we andere criteria gebruikt. In sommige gevallen zijn het merk en het bedrijf hetzelfde, zoals bij Tony’s Chocolonely. In andere gevallen brengt één bedrijf verschillende merken op de markt met honderden producten, zoals Albert Heijn en Jumbo, die beide chocolade onder hun huismerk verkopen. Als een merk of product goed scoort in dit overzicht, betekent dat niet dat het moederbedrijf wordt goedgekeurd voor de ASN Beleggingsfondsen. Op de website van ASN Bank kun je meer lezen over hoe wij bedrijven onderzoeken en beoordelen.
Let op: met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.